Ngôi sao bán hàng online bị phạt hơn 4.700 tỷ đồng vì trốn thuế, toàn ngành bão hoà, 'thánh địa' livestream biến thành toà nhà không ai thuê: Cơ hội nào để hồi sinh?

“Một thời nơi này khiến cả thành phố phải trầm trồ”, môi giới bất động sản Shi Lei giới thiệu khi dẫn khách hàng đi qua sảnh lớn lát đá cẩm thạch sang trọng của toà chung cư Regent International Center. Đây là một trong những khu căn hộ đông dân nhất thế giới, nằm ở thành phố Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc.

Đây từng là trung tâm của ngành livestream bán hàng trên các sàn thương mại điện tử, thu hút vô số ngôi sao mạng hay còn gọi là “wanghong”. Có thời điểm, người ta đùa rằng GDP của tòa nhà này có thể sánh ngang với một quận của Trung Quốc.

Tuy nhiên, khi thời hoàng kim trôi vào quá khứ, toà nhà phải đối mặt với hàng loạt tin đồn và tai tiếng xoay quanh tình trạng quá tải, vi phạm an toàn và các hoạt động phi pháp. Giá bán và giá thuê liên tục sụt giảm. Cư dân và chủ đầu tư tưởng chừng phải chấp nhận thực tế đó, cho đến khi làn sóng công nghệ mới xuất hiện.

Regent từng được xây dựng như một khách sạn hạng sang, sau đó chuyển đổi thành khu căn hộ và văn phòng. Toà nhà cao 39 tầng với hơn 1.500 căn.

Công trình ấn tượng này nằm sát bờ nam sông Tiền Đường. Hai trung tâm tài chính mới nằm hai bên sông là Thành phố mới Tiềm Giang ở phía tây và Thành phố thế kỷ Tiềm Giang ở phía đông.

Bà Piao Pu – một người sống lâu năm tại Hàng Châu – từng từ chối mua nhà tại Regent vào năm 2015 vì nghĩ khu vực này hẻo lánh. Nhưng khi thành phố chuẩn bị đăng cai Hội nghị Thượng đỉnh G20 vào năm 2016, trong thời gian ngắn, đường sá và cảnh quan quanh toà nhà được làm mới. Từ đó, dân cư ngày một đông.

Cùng năm đó, nền tảng thương mại điện tử Taobao ra mắt dịch vụ livestream bán hàng. Từ đây, ngành thương mại điện tử thêm bùng nổ. Hàng Châu trở thành “thủ đô livestream” của cả nước với 32 nền tảng lớn, gần 50.000 người livestream và hơn 5.000 công ty liên quan, tạo ra hơn 1 triệu việc làm.

Nắm bắt xu hướng, nhiều chủ cửa hàng truyền thống và doanh nhân công nghệ bắt đầu chuyển vào Regent.

Bà Hu Haili mua hai căn hộ vào năm 2017, một để ở, một làm studio livestream. Bà kể: “Khi đó cả tòa nhà sôi động lắm. Vì là tổ hợp đa chức năng nên ai cũng có thể đăng ký công ty ngay tại căn hộ. Có người sống tầng trên, bán hàng tầng dưới. Một số cửa hàng trực tuyến lớn mỗi ngày giao 2.000–3.000 đơn”.

Regent nhanh chóng trở thành biểu tượng của thời kỳ hoàng kim livestream bán hàng. Nhiều người gọi nơi đây là “Tháp Wanghong”, vì đến cả lao công cũng livestream và có hàng nghìn người theo dõi.

Tuy nhiên, từ năm 2019, nhiều dự án nhà ở mới hiện đại hơn mọc lên như toà Jiarun Mansion cao 150 mét hay khu phức hợp Ginkgo Plaza lộng lẫy. Đây trở điểm đến yêu thích của các ngôi sao mạng.

Nhà môi giới bất động sản Shi cho biết: “Những người kiếm được tiền chuyển sang nơi tốt hơn, còn người không trụ được cũng chẳng ở lại Regent nữa”.

Cùng lúc, ngành livestream bán hàng bắt đầu thay đổi. Mô hình tự phát nhường chỗ cho các công ty chuyên nghiệp, có chuỗi cung ứng bài bản. Khi dòng tiền và người xem đổ về các ngôi sao lớn và thương hiệu hàng đầu thì cơ hội cho người mới gần như không còn.

Bà Hu ngừng kinh doanh năm 2021. Bà kể: “Tôi chỉ quen kiểu bán hàng truyền thống. Không hiểu mảng online nên phải thuê người làm. Nhưng chi phí nhân công cao, bán không lời, không trụ nổi”. Một nhân viên của bà về quê nuôi bò, người còn lại chuyển nghề.

Cũng trong năm 2021, ngành livestream ở Hàng Châu chấn động khi streamer nổi tiếng hàng đầu Trung Quốc Viya bị phạt hơn 1,3 tỷ nhân dân tệ (tương đương hơn 4.700 tỷ VNĐ) vì trốn thuế. Khi ngành này không còn hấp dẫn, ngày càng ít người muốn thử sức. Và điều đó ảnh hưởng đến toà Regent.

Bà Piao tìm người thuê nhà nhưng bất thành vì nhiều bài viết tiêu cực về toà nhà tràn lan trên mạng. Lý do là phần lớn các căn hộ tại Regent khi mới bàn giao đều là thô, nên được nhiều nhà đầu tư mua rẻ rồi giao cho các công ty quản lý cho thuê lại.

Nhiều căn bị chia nhỏ tới 7–10 phòng. Các căn hộ cung cấp đủ mọi dịch vụ, từ tiệm quần áo, tiệm nail, phòng gym, salon, hàng ăn, siêu thị…Nhưng cũng từ đó phát sinh lo ngại quá tải, cháy nổ, hoạt động kinh doanh lộn xộn, thậm chí cả những hoạt động phi pháp.

Mạng xã hội sau đó ngập tràn tin xấu về Regent, với tiêu đề giật gân, hình ảnh phản cảm. Danh tiếng xấu ảnh hưởng đến cả chủ cửa hàng.

Ban quản lý tòa nhà đã thuê công ty truyền thông để cải thiện hình ảnh. Cư dân và tiểu thương cũng khẳng định tòa nhà giờ đã an toàn hơn rất nhiều. Hệ thống nhận diện khuôn mặt được lắp ở sảnh, bảo vệ trực 24/7.

Tuy nhiên, hệ thống kiểm soát gắt gao khiến việc ra vào trở nên bất tiện. Nhiều công ty chuyển đi, lượng người giảm nên giá cũng hạ theo. Một nhà đầu tư từng mua căn 144 m² năm 2018 với giá 40.000 tệ/m² cho biết tiền thuê hàng năm đã giảm từ 230.000 tệ xuống chỉ còn 140.000 tệ.

Dù thị trường bất động sản tại Regent không còn sôi động như trước, tòa nhà này vẫn thu hút ổn định khách thuê mới. Duan Haiying, một doanh nhân gốc Phúc Kiến, chọn sống tại đây để tiếp tục hành trình khởi nghiệp.

Từng thành công với thương mại điện tử và livestream, Duan nay chuyển sang lĩnh vực thu hút khách hàng bằng AI, tức sử dụng công nghệ để tạo video, phân tích hành vi và xây dựng chiến lược tiếp thị.

Tại Regent, cô sớm tìm được cộng sự cùng chí hướng. Mỗi tối, các doanh nhân từ khắp nơi tụ họp ở tầng 39 để học về AI, chia sẻ câu chuyện lội ngược dòng nhờ công nghệ, có người tăng doanh thu gấp 10 lần.

Sự nổi lên của 6 công ty công nghệ như DeepSeek, Game Science (nhà phát triển game Black Myth: Wukong), doanh nghiệp robot Unitree và DeepRobotics, BrainCo và ManyCore càng khiến AI trở thành cơn sốt tại Hàng Châu. Từ đó, Regent trở lại vai trò một trung tâm khởi nghiệp sôi động.

Giống như dòng chảy của sông Tiền Đường, tòa nhà Regent đã trải qua không ít thăng trầm. Giờ đây, những cư dân và doanh nhân tại đây lại đặt kỳ vọng vào làn sóng công nghệ mới, một cơ hội để nơi này trở lại thời kỳ hoàng kim.

Tham khảo Sixth Tone