Chỉ cần nhìn vào 3 biểu hiện này của trẻ là biết tỏng chuyện nội bộ của một gia đình

Cha mẹ chính là tấm gương ấy, ảnh hưởng sâu sắc đến tâm hồn của con cái. Tính cách, thói quen, cảm xúc của trẻ đều phản ánh hình bóng hôn nhân của cha mẹ. Một gia đình có hạnh phúc hay không, chỉ cần nhìn cách các thành viên tương tác là biết. Đặc biệt, mẹ có hạnh phúc không, chỉ nhìn vẻ ngoài của con là đoán được, gần như chính xác.

1. Cảm xúc của trẻ – "Chỉ báo thời tiết" của không khí gia đình

Nhà tâm lý học người Anh Donald Winnicott từng nói: "Khuôn mặt của mẹ là tấm gương đầu tiên của đứa trẻ". Mẹ là gương của con, và con cũng là phản chiếu của cha mẹ.

Một bà mẹ kể rằng con gái chị rất nhát, hễ thấy ai cãi nhau là bịt tai, hét lên hoặc bỏ chạy. Chị không hiểu vì sao con lại sợ xung đột đến vậy. Một người bạn làm tâm lý hỏi: "Có phải hai vợ chồng hay cãi nhau trước mặt con, lại còn cãi to?". Chị ngượng ngùng gật đầu, bảo: "Chuyện cơm bữa ấy mà. Mỗi lần cãi nhau là con bé lại trốn vào phòng, không dám ra".

Trong tâm lý học, đó gọi là "đồng nhất hóa mang tính chiếu" - trẻ hấp thụ cảm xúc từ người khác và mang vào nội tâm". Khi cha mẹ hay tranh cãi, trẻ sẽ tiếp nhận cảm xúc tiêu cực như giận dữ, sợ hãi, căng thẳng… và cất giữ chúng trong lòng. Sau đó, khi thấy người khác cãi nhau, ký ức cũ bị đánh thức, khiến trẻ hoảng loạn, muốn bỏ chạy.

Nếu gia đình thiếu hòa thuận, mẹ thường xuyên bất ổn, buồn bã hay không hạnh phúc, trẻ cũng dễ lo âu, cáu gắt, nhạy cảm. Ngược lại, trong một mái ấm đong đầy yêu thương, người mẹ luôn vui vẻ, tích cực, trẻ sẽ cảm nhận được sự ấm áp và trở nên lạc quan hơn.

Trẻ chính là "tấm gương" của cha mẹ, là "thước đo" của bầu không khí gia đình.

2. Hành vi của trẻ – Phản ánh mức độ thư giãn của gia đình

Tại một quán ăn nhỏ, khi nhân viên mang đồ uống ra thì trượt chân, làm rơi vỡ chai thủy tinh. Một cô bé, con gái chủ quán lập tức cầm chổi đến giúp. Ông chủ vội chạy ra, vừa dọn vừa dặn vợ con cẩn thận, đừng bị thương. Chưa đến hai phút, mọi thứ được dọn dẹp sạch sẽ, và khách hàng còn được thay hai chai mới. 

Không phải cha mẹ nào cũng giữ được bình tĩnh khi gặp sự cố. Trẻ em học bằng cách bắt chước, từ nét mặt, cử chỉ đến cách ứng xử.

Nếu trong nhà, vợ chồng như "cấp trên - cấp dưới", một người quá quyền lực, người mẹ sẽ bị gò bó trong việc nuôi dạy con, đặt ra nhiều giới hạn, cấm đoán. Trẻ lớn lên trong môi trường đó dễ trở thành "cấp dưới" sẽ bị động, tìm người mạnh mẽ để nương tựa, tìm kiếm sự công nhận thông qua sự phục tùng.

Ngược lại, nếu cha mẹ tôn trọng, hợp tác bình đẳng, trẻ sẽ học được cách tôn trọng bản thân và người khác, từ đó hình thành sự tự tin và độc lập.

Qua hành vi của trẻ, có thể nhìn thấy trạng thái mối quan hệ giữa cha mẹ.

3. Tính cách và kỹ năng xã hội của trẻ – Bản sao từ mối quan hệ cha mẹ

Ngoài yếu tố bẩm sinh, tính cách và khả năng giao tiếp của trẻ cũng phản ánh phần nào mối quan hệ giữa cha mẹ.

Mối quan hệ giữa trẻ và cha mẹ chính là nền tảng cho mối quan hệ của trẻ với thế giới. Nếu người mẹ vừa chăm con, vừa gánh hết việc nhà, lại phải xử lý mâu thuẫn với chồng và gia đình chồng, cô ấy dễ trở nên cáu gắt, nóng nảy. Cảm xúc tiêu cực đó sẽ vô thức truyền sang con. Trẻ lớn lên trong bầu không khí căng thẳng thường trở nên dè dặt, dễ mất kiểm soát, và cảm thấy không an toàn khi tiếp xúc người khác. Trẻ có thể dễ cáu, hay đánh bạn hoặc sợ hãi, không dám chơi cùng người khác.

Nhưng nếu cha mẹ hòa thuận, người mẹ bình ổn về cảm xúc, yêu thương và kiên nhẫn với con, thì trẻ sẽ lớn lên với cảm giác an toàn. Chúng học được cách tin tưởng người khác, biết tận hưởng những kết nối xã hội lành mạnh. Khi gặp bạn bè, chúng sẽ vui vẻ hoà nhập, sẵn sàng kết bạn.

Nhà tâm lý học Winnicott từng nói: "Trẻ không cần người mẹ hoàn hảo, chỉ cần một người mẹ chân thật, đang sống". Hy vọng chúng ta đều là những người mẹ hạnh phúc, ổn định về cảm xúc.

Chỉ khi chính mình sống hạnh phúc, con cái mới có thể phát triển trọn vẹn và an yên.