Chàng trai 26 tuổi liệt tứ chi, thở máy suốt 2 năm vì di chứng viêm não Nhật Bản

Đây là một trong 2 bệnh nhân bị viêm não Nhật Bản đang được điều trị tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP. HCM. BS Hồ Đặng Trung Nghĩa, Trưởng khoa Nhiễm Việt Anh, cho biết bệnh nhân là V.C.T. (SN 1999, tỉnh An Giang), nằm viện đã khoảng 2 năm nhưng vẫn chưa thể cai máy thở. Bệnh nhân tỉnh, có thể dùng mắt để ra hiệu, nhưng bị liệt hoàn toàn tứ chi. Theo đánh giá của bác sĩ, T. có khả năng bị di chứng suốt đời, khó phục hồi trở lại.

BS Nghĩa cho biết, thời điểm T. mắc bệnh, vợ của T. đang mang thai. Bởi bị di chứng nặng dẫn đến liệt hoàn toàn, T. phụ thuộc máy thở, không thể xuất viện. Đến nay, người cha trẻ cũng chưa từng được ôm con mình.

Một bệnh nhân khác 33 tuổi, ở TP. HCM (tỉnh Bình Dương cũ) bị viêm não Nhật Bản đầu mùa hè năm nay. Sau khi điều trị 2 tháng, bệnh nhân cai được máy thở, tuy nhiên vẫn còn điều trị kéo dài do cơ thể suy kiệt, teo cơ, yếu nửa người.

Ngoài ra, vào tháng 5, một bệnh nhân nam khoảng 20-22 tuổi cũng mắc viêm não Nhật Bản, đã điều trị hồi phục và xuất viện. Song, tái hòa nhập cộng đồng chưa lâu thì bệnh nhân bị sốt, đau đầu, phải nhập viện trở lại. Sau khi làm các xét nghiệm, các bác sĩ không tìm ra tác nhân gây bệnh nên chẩn đoán bị viêm não tự miễn. Hiện bệnh nhân đã chuyển viện để điều trị tiếp.

BS Nghĩa cho biết, các bệnh nhân bị viêm não Nhật Bản thường có triệu chứng ban đầu là sốt, đau đầu, sau đó rơi vào lơ mơ, tăng trương lực cơ, gồng cứng cơ, co giật và hôn mê. Đây là những triệu chứng điển hình của bệnh viêm não. Sau khi làm xét nghiệm máu, dịch não tủy, các bác sĩ mới có thể kết luận tác nhân gây bệnh.

“Bệnh nhân đa phần được chuyển tới trong tình trạng đã nặng”, BS Nghĩa nói.

Viêm não Nhật Bản có tỷ lệ tử vong cao, di chứng nặng nề

Viêm não Nhật Bản là bệnh truyền nhiễm do virus viêm não Nhật Bản gây ra, lây qua vết đốt của muỗi Culex, sau khi chúng đốt các loài chim hoang dã hoặc các loài gia súc như lợn, bò, ngựa… Virus sau khi xâm nhập vào cơ thể người sẽ theo đường máu tấn công lên não gây viêm não.

Bệnh viêm não Nhật Bản có thể gặp ở bất kỳ độ tuổi nào, kể cả người vốn khỏe mạnh. Ước tính 1 người mắc bệnh hôn mê thì có tới 400 người mắc bệnh trong cộng đồng không có triệu chứng bệnh. Tỷ lệ người mắc bệnh có triệu chứng thần kinh khoảng 1/400-1/85.

Ở những quốc gia lưu hành bệnh viêm não Nhật Bản, phần lớn trẻ em dưới 15 tuổi bị nhiễm virus. Ví dụ, tại Việt Nam, khoảng 40% trẻ em bị viêm não là do virus viêm não Nhật Bản, từ 25-30 tuổi chiếm khoảng 5%.

Trung bình, bệnh viêm não Nhật Bản có tỷ lệ tử vong khoảng 20-30%, khoảng 30-50% số ca sống sót có thể gặp di chứng nặng nề như rối loạn tâm thần, liệt, rối loạn ngôn ngữ, co giật, động kinh, nằm liệt giường… Riêng tại Khoa Nhiễm Việt Anh, tỷ lệ tử vong khoảng 10-20%, tuy nhiên, tỷ lệ di chứng lên tới 70%.

Bệnh viêm não Nhật Bản gây ra gánh nặng đối với cả người bệnh và ngành y tế, xã hội. Riêng quá trình điều trị, người bệnh phải thở máy kéo dài, nguy cơ viêm phổi, loét tỳ đè, chăm sóc dinh dưỡng, tập vật lý trị liệu… Chưa kể, nhiều trường hợp gặp di chứng, không còn khả năng lao động hoặc phụ thuộc sự chăm sóc của người khác. Di chứng nặng nề cũng là điều khiến các bác sĩ trăn trở đối với người bệnh mắc viêm não Nhật Bản.

Bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất là tiêm vắc xin. Hiện nay, vắc xin viêm não Nhật Bản có trong chương trình Tiêm chủng mở rộng và tiêm chủng dịch vụ. Vắc xin trong Tiêm chủng mở rộng cần tiêm đủ 3 mũi cơ bản, sau đó tiêm nhắc sau mỗi 3 năm để bổ sung kháng thể phòng bệnh. Trường hợp tiêm vắc xin không đầy đủ vẫn có nguy cơ gặp biến chứng nặng. Ngoài ra, người dân có thể lựa chọn các vắc xin trong tiêm chủng dịch vụ.

BS Nghĩa khuyến cáo, người dân nên chủ động rà soát lịch sử tiêm chủng để tiêm bổ sung đầy đủ nhằm phòng bệnh viêm não Nhật Bản hiệu quả, đặc biệt là trẻ em.