4 ngành tưởng dễ ăn vì "hot", học rồi mới biết chẳng dễ sống

Có những ngành học được thổi phồng quá mức về độ "dễ kiếm việc, dễ kiếm tiền" đến mức khiến nhiều bạn trẻ chọn theo chỉ vì sợ… tụt hậu. Nhưng sau vài học kỳ hoặc một kỳ thực tập, không ít người vỡ lẽ: cái gì càng đông người theo, càng phải cạnh tranh khốc liệt. Còn cái gì nghe tưởng nhẹ nhàng, lại hóa ra gập ghềnh đến mệt mỏi.

Một bạn trẻ từng nhắn Grok: "Tôi chọn ngành hot để dễ xin việc nhưng càng học càng thấy nản. Có phải tôi đã chọn sai không?".

Chatbot AI này không nói người đó sai, nhưng đã liệt kê 4 ngành điển hình - những ngành từng được truyền thông ca tụng là "bảo chứng việc làm" nhưng thực tế, để sống được với nghề, lại không hề đơn giản.

Digital Marketing: Ai cũng làm được, nhưng rất ít người trụ được

Sự bùng nổ của mạng xã hội và thương mại điện tử từng khiến marketing trở thành lựa chọn "quốc dân" với những lời hứa hẹn hấp dẫn: nghề sáng tạo, môi trường trẻ, thu nhập tốt, không cần giỏi toán... Nhưng chính vì rào thấp, ai cũng có thể học và làm, nên mức độ cạnh tranh trong ngành lại cực kỳ cao.

Marketing không chỉ là đăng bài hay chạy quảng cáo. Người làm nghề phải hiểu tâm lý người tiêu dùng, sử dụng công cụ phân tích dữ liệu, viết nội dung, lên chiến lược, tối ưu hiệu suất và tất cả đều phải làm thật nhanh. Với người không có nền tảng hoặc không chịu được áp lực đa nhiệm, đây là ngành rất dễ khiến bạn kiệt sức, chán nản hoặc mãi chỉ dừng ở vai trò "thực tập sinh không lối ra".

Truyền thông đa phương tiện: Lấp lánh bề ngoài, khốc liệt bên trong

Ngành này nghe qua rất thời thượng: quay dựng, dựng clip, làm nội dung, sáng tạo hình ảnh… Ai cũng nghĩ chỉ cần biết dùng phần mềm là có việc. Nhưng thực tế, người trong ngành phải chịu cường độ làm việc gấp đôi bình thường, vừa sáng tạo vừa phải chiều lòng khách hàng, vừa chạy deadline vừa phải xử lý feedback, có khi là ngay trong đêm.

Nhiều sinh viên chọn ngành này vì yêu nghệ thuật, thích làm nội dung cá nhân, nhưng khi bước vào thị trường thật, họ mới hiểu: công việc này không cho bạn nhiều "tự do sáng tạo" như mơ tưởng. Và nếu không có thẩm mỹ tốt, tư duy thị trường và sức chịu đựng dày, bạn rất dễ bật khỏi guồng quay ngành nghề chỉ sau một năm thử sức.

Công nghệ thông tin: Lương cao thật, nhưng chỉ dành cho người rất cố gắng

Không ai phủ nhận ngành IT mang lại mức thu nhập hấp dẫn và cơ hội toàn cầu. Nhưng cũng chính vì thế mà con đường đến thành công trong ngành này… không hề bằng phẳng. Nhiều bạn chọn IT vì nghe nói đây là "ngành không thất nghiệp", nhưng quên mất rằng đằng sau mỗi coder giỏi là hàng nghìn giờ luyện tập, học thêm, sửa lỗi và đối mặt với nỗi hoảng loạn mang tên "debug cả đêm không ra bug".

Người học không có tư duy logic tốt, hoặc dễ nản trước thất bại nhỏ, thường bị đẩy ra rìa rất nhanh. Áp lực từ việc phải không ngừng cập nhật kiến thức, học thêm framework mới và chạy deadline theo giờ Mỹ - Nhật - Ấn khiến nhiều bạn rơi vào trạng thái kiệt sức ngay từ khi chưa tốt nghiệp. Đó là chưa kể, để đạt mức lương cao thật sự, bạn phải giỏi hơn rất nhiều người không chỉ trong nước mà cả ở quy mô toàn cầu.

Ngôn ngữ: Không phải cứ giỏi tiếng là đủ sống

Nhiều bạn trẻ học ngành ngôn ngữ với mong muốn được làm phiên dịch, hướng dẫn viên, hay làm việc ở môi trường quốc tế. Nhưng sau vài năm học, không ít người nhận ra: chỉ biết một ngoại ngữ thôi là chưa đủ. Họ phải có thêm chuyên môn khác để tồn tại như biên dịch chuyên ngành, dạy học, làm content, làm nhân sự, thậm chí là sales quốc tế...

Ngành này cũng khiến người học dễ hụt hẫng vì học thuật nặng, ít thực hành và đầu ra không rõ ràng. Ngoài ra, sự phát triển của các công cụ dịch tự động càng làm nhiều sinh viên hoang mang: "Mình bỏ 4 năm học một kỹ năng mà AI có thể làm nhanh hơn?". Không ít người đã chuyển hướng giữa chừng, hoặc phải học thêm bằng thứ hai để cứu vớt tương lai nghề nghiệp.

Ngành "hot" chưa bao giờ đồng nghĩa với ngành "dễ sống"

Có những ngành nghe rất kêu, được ca ngợi khắp nơi và dường như mở ra vô vàn cơ hội. Nhưng càng hot, càng đông người theo thì mức độ sàng lọc cũng càng khốc liệt. Ai bước vào mà không có sự chuẩn bị kỹ càng về cả năng lực, tâm lý lẫn kỳ vọng sẽ rất dễ bị đào thải.

Điều quan trọng không phải là ngành đó đang được nói đến nhiều hay ít mà là bạn có phù hợp với cách học, cách làm và văn hóa của ngành đó hay không. Chọn ngành "hot" không sai, miễn là bạn đủ tỉnh táo để hiểu rằng nó chỉ là cánh cửa, không phải đường đi sẵn.