“Con tôi ăn rất giỏi, ngày nào cũng đủ ba bữa chính, hai bữa phụ mà vẫn chẳng thấy tăng cân!” – Đây là thắc mắc quen thuộc của rất nhiều cha mẹ có con nhỏ. Trên thực tế, việc ăn nhiều nhưng không tăng cân không đơn giản chỉ liên quan đến lượng thức ăn, mà còn phụ thuộc vào chất lượng dinh dưỡng, khả năng hấp thu và sức khỏe đường ruột của trẻ.

Ăn nhiều chưa chắc đã đủ calo

Một trong những lý do phổ biến nhất khiến trẻ “ăn khỏe mà vẫn gầy” là ăn nhiều thực phẩm nhưng lượng calo nạp vào không đủ.

Cha mẹ thường quan niệm rằng cứ ăn nhiều cơm, cháo hay trái cây là tốt, nhưng thực tế, mỗi loại thực phẩm có mật độ năng lượng khác nhau.

Một bát cháo loãng dù to, nhưng năng lượng lại rất thấp.

Rau củ cung cấp nhiều vitamin và chất xơ, song lại ít calo.

Thịt nạc, cá, trứng, sữa mới là nhóm thực phẩm cung cấp đạm, chất béo, năng lượng cao – những yếu tố trực tiếp giúp trẻ tăng cân và phát triển cơ bắp.

Nếu tổng calo nạp vào mỗi ngày thấp hơn lượng calo trẻ tiêu hao (qua vận động, trao đổi chất, tăng trưởng), thì trẻ vẫn có thể sụt cân hoặc đứng cân dù bữa nào cũng “ăn no”.

Vì vậy, “ăn nhiều” không bằng “ăn đúng và đủ năng lượng”. Cha mẹ nên chú trọng chất lượng thực phẩm, thay vì chỉ quan tâm đến số lượng bữa ăn.

Đề kháng khoẻ - Tiêu hoá tốt: Nền móng để tăng cân vững chắc

Một yếu tố quan trọng khác ít được chú ý là sức khỏe hệ tiêu hóa.

Đường ruột khỏe mạnh chính là nền móng giúp trẻ hấp thu dinh dưỡng hiệu quả, phát triển cơ bắp và tăng cường miễn dịch.

Nếu trẻ thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, táo bón hoặc biếng ăn sau mỗi lần ốm, có thể hệ vi sinh đường ruột của con đang mất cân bằng. Khi đó, dù lượng thức ăn và năng lượng nạp vào nhiều, cơ thể vẫn không hấp thu được trọn vẹn.

Các chuyên gia dinh dưỡng gọi đó là “hấp thu kém thứ phát”, một nguyên nhân tiềm ẩn khiến trẻ chậm lớn, nhẹ cân dù ăn tốt.

Trẻ thường xuyên ốm vặt, hay nhiễm khuẩn hô hấp, cảm cúm… sẽ khiến cơ thể tiêu hao năng lượng để chống bệnh thay vì phát triển. Mỗi lần ốm, trẻ thường biếng ăn, hấp thu kém và sụt cân nhanh.

Do đó, muốn con phát triển khỏe mạnh, nâng cao sức đề kháng và hệ miễn dịch là điều cực kỳ quan trọng. Một hệ miễn dịch tốt giúp trẻ ít ốm hơn, hấp thu tốt hơn và sẵn sàng khám phá, vận động nhiều hơn – từ đó kích thích phát triển cả thể chất lẫn trí tuệ.

Dưỡng chất giúp trẻ tăng cân và phát triển toàn diện

Để hỗ trợ trẻ ăn ngon, hấp thu tốt và tăng cân khỏe mạnh, các chuyên gia khuyến nghị cha mẹ nên bổ sung những dưỡng chất thiết yếu sau:

Đạm chất lượng cao: Cung cấp axit amin cần thiết giúp phát triển cơ, mô và hệ miễn dịch. Đạm từ sữa, thịt, cá, trứng là nguồn dinh dưỡng lý tưởng.

Chất béo tốt: Giúp tăng năng lượng, hỗ trợ hấp thu vitamin A, D, E, K. Nên ưu tiên dầu oliu, dầu cá, bơ, các loại hạt.

Vitamin và khoáng chất: Đặc biệt là vitamin D, canxi, sắt, kẽm – đóng vai trò trong quá trình tăng trưởng và tạo năng lượng.

HMO (Human Milk Oligosaccharides): Là thành phần quý có trong sữa mẹ, giúp tăng cường hệ miễn dịch, nuôi dưỡng lợi khuẩn đường ruột.

Probiotics (lợi khuẩn): Giúp cân bằng hệ vi sinh, cải thiện hấp thu và giảm rối loạn tiêu hóa ở trẻ nhỏ.

Khi lựa chọn sữa cho trẻ nhẹ cân, suy dinh dưỡng, cha mẹ nên ưu tiên sữa có đạm chất lượng cao kết hợp với HMO và Probiotics, vừa giúp tăng cân khỏe mạnh, vừa tăng cường miễn dịch tự nhiên.

Lời khuyên từ chuyên gia dinh dưỡng

Không ép trẻ ăn quá sức, hãy để bữa ăn là niềm vui, không phải “cuộc chiến”.

Theo dõi cân nặng và chiều cao định kỳ, so sánh theo biểu đồ tăng trưởng chuẩn WHO.

Nếu trẻ chậm tăng cân kéo dài hoặc có dấu hiệu rối loạn tiêu hóa, cần tham khảo ý kiến bác sĩ dinh dưỡng để được đánh giá toàn diện.

Kết luận

Trẻ ăn nhiều nhưng không tăng cân không hẳn là do “cơ địa gầy” hay “khó nuôi”, mà phần lớn đến từ sự mất cân đối giữa năng lượng nạp vào – năng lượng tiêu hao và vấn đề hấp thu dinh dưỡng.

Khi cha mẹ hiểu rõ cơ chế này, biết cách lựa chọn thực phẩm và sữa phù hợp, kết hợp chăm sóc hệ tiêu hóa và miễn dịch của con, việc tăng cân và phát triển toàn diện sẽ trở nên tự nhiên và bền vững hơn.