Thời tiết giao mùa — khi sáng nắng, trưa hanh khô, tối lại se lạnh — chính là “cao điểm” của các bệnh đường hô hấp ở trẻ nhỏ. Một trong những triệu chứng phổ biến nhất là sổ mũi kéo dài, khiến nhiều mẹ lo lắng: bé không sốt, không ho nhiều nhưng mũi lại chảy ròng ròng, đặc biệt về đêm hoặc sáng sớm. Vậy sổ mũi kéo dài có nguy hiểm không, và mẹ nên chăm con thế nào cho đúng?

Vì sao trẻ dễ bị sổ mũi kéo dài khi giao mùa?

Khi thời tiết thay đổi đột ngột, niêm mạc mũi của trẻ còn non nớt chưa kịp thích nghi, dễ bị kích ứng bởi khô lạnh, bụi, phấn hoa, hoặc sự thay đổi nhiệt độ giữa trong nhà và ngoài trời. Ngoài ra, thời điểm này virus hô hấp hoạt động mạnh, khiến trẻ dễ nhiễm cảm lạnh, viêm mũi, hoặc viêm xoang nhẹ.

Một số nguyên nhân thường gặp:

- Cảm lạnh thông thường: do virus, bé sổ mũi nước trong, không sốt, kéo dài 5–10 ngày.

- Viêm mũi dị ứng: do bụi, phấn hoa, lông thú; bé hắt hơi, ngứa mũi, nước mũi trong, sổ dai dẳng.

- Viêm mũi do thời tiết hoặc khô lạnh: mũi khô rát, nước mũi ít nhưng dai.

- Nhiễm khuẩn thứ phát: nếu nước mũi chuyển màu vàng xanh, đặc quánh, kèm sốt hoặc ho, có thể là dấu hiệu viêm mũi – xoang.

Nguyên tắc “vàng” trong chăm sóc bé bị sổ mũi

1. Giữ ấm đúng cách, đặc biệt là vùng mũi – họng

Khi trời lạnh, mẹ nên giữ ấm cổ, ngực, bàn chân và đầu cho bé, nhất là buổi sáng và tối.

Tránh để bé thay đổi nhiệt độ đột ngột: từ phòng điều hòa ra ngoài gió lạnh hoặc ngược lại.

Nếu đi ngủ trong phòng điều hòa, mẹ nên giữ nhiệt độ 26–28°C, có thể đặt máy tạo ẩm hoặc chậu nước nhỏ để tránh khô mũi.

2. Vệ sinh mũi hằng ngày bằng nước muối sinh lý

Đây là bước quan trọng nhất giúp bé nhanh khỏi sổ mũi:

Dùng nước muối sinh lý 0,9%, nhỏ 1–2 giọt vào mỗi bên mũi bé 2–3 lần/ngày.

Với bé lớn hơn, mẹ có thể dùng bình xịt rửa mũi dạng phun sương giúp làm sạch sâu và làm ẩm niêm mạc.

Sau khi nhỏ, dùng tăm bông hoặc dụng cụ hút mũi mềm lấy sạch dịch nhầy, giúp bé dễ thở hơn.

3. Không nên lạm dụng thuốc xịt mũi co mạch

Một số mẹ thấy bé nghẹt mũi thường dùng thuốc nhỏ mũi, nhưng nếu lạm dụng, niêm mạc sẽ bị khô, tổn thương, gây phụ thuộc thuốc. Chỉ dùng khi có chỉ định của bác sĩ và không quá 3–5 ngày.

Dinh dưỡng giúp bé nhanh hồi phục

Tăng cường rau xanh, trái cây giàu vitamin C (cam, quýt, ổi, kiwi...) giúp tăng sức đề kháng.

Với bé bú mẹ, mẹ nên ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, uống nhiều nước, vì sữa mẹ là nguồn “kháng thể tự nhiên” giúp bé chống lại virus.

Cho bé uống nhiều nước ấm hoặc sữa ấm, giúp loãng dịch mũi và giảm nghẹt.

Hạn chế đồ lạnh, nước đá, kem vì dễ khiến niêm mạc mũi – họng bị co lại, làm bệnh lâu khỏi

Duy trì môi trường sống trong lành cho bé

Giữ không khí trong nhà sạch và ẩm: độ ẩm lý tưởng 50–60%.

Vệ sinh máy lạnh, quạt, máy lọc không khí định kỳ.

Không để khói thuốc, khói nhang, nước hoa hoặc chất tẩy rửa mạnh gần bé.

Mở cửa sổ hoặc cho bé ra ngoài tắm nắng nhẹ 15–20 phút mỗi ngày khi trời ấm, giúp tăng vitamin D và lưu thông hô hấp.

Khi nào mẹ nên đưa bé đi khám?

Phần lớn các trường hợp sổ mũi kéo dài ở trẻ là do virus, tự khỏi sau 1–2 tuần nếu chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, mẹ nên đưa bé đến bác sĩ nếu:

Nước mũi chuyển vàng xanh, đặc, có mùi.

Bé sốt trên 38,5°C, ho nhiều, thở khò khè hoặc thở nhanh.

Bé bú kém, mệt mỏi, ngủ li bì.

Sổ mũi kéo dài trên 3 tuần không giảm dù đã chăm sóc tại nhà.

Mẹ cần nhớ

Sổ mũi kéo dài không phải lúc nào cũng là bệnh nặng, mà có thể chỉ là phản ứng tự nhiên của cơ thể bé trước sự thay đổi của môi trường. Điều quan trọng là chăm sóc đúng – kiên trì – không vội dùng thuốc.

Một chiếc khăn mềm lau mũi nhẹ tay, một bát nước muối sinh lý, vài phút làm sạch mũi mỗi ngày… đều là cách mẹ đang giúp bé hít thở dễ dàng hơn, ngủ ngon hơn và khỏe mạnh hơn trong mùa thời tiết “sáng nắng, chiều lạnh” này.

Kết lại

Giao mùa là thử thách, nhưng cũng là cơ hội để mẹ rèn luyện sức đề kháng tự nhiên cho con. Hãy để hơi thở của bé luôn trong lành, mũi bé luôn thông thoáng — vì một mùa mới đến thật nhẹ nhàng và khỏe mạnh.