Một buổi tối yên bình, khi cả nhà đang ngồi quây quần sau bữa cơm, con trai lớp 4 của tôi bất ngờ hỏi: “Mẹ ơi, lương của mẹ một tháng bao nhiêu? Có nhiều không?” Câu hỏi ngây ngô nhưng đầy tò mò ấy khiến tôi thoáng “đứng hình”.

Trong tích tắc, tôi bối rối không biết nên trả lời thẳng thắn con số cụ thể, vòng vo cho qua, hay tìm cách biến đây thành một bài học nhỏ về giá trị đồng tiền. Con chẳng có ý gì to tát, chỉ đơn giản muốn biết công sức tôi bỏ ra mỗi ngày được “trả” thế nào, giống như cách con vẫn hay so sánh điểm kiểm tra ở lớp.

Với một đứa trẻ Alpha như con trai mình, chúng lớn lên trong thời đại kết nối, tiếp cận thông tin nhanh và sớm, những câu hỏi về tiền bạc, nghề nghiệp hay tài chính không còn xa lạ. Tôi hiểu rằng, nếu chỉ trả lời kiểu “bí mật của người lớn” hay “chưa cần biết đâu” thì vô tình sẽ làm giảm đi sự tin tưởng và cởi mở trong giao tiếp với con. Tôi mất 1 lúc mới nghĩ ra hướng giải thích cho con rằng lương của tôi đủ để chăm lo cho gia đình, để mua thức ăn, quần áo, đóng học phí cho con và để tiết kiệm cho những dự định sau này.

Tôi nói thêm: có người lương cao, có người lương thấp, điều quan trọng là phải làm việc chăm chỉ và biết chi tiêu hợp lý. Con gật gù, không biết thằng bé có hiểu không cũng không rõ câu trả lời của mình đã thoả mãn trí tò mò của thằng bé chưa.

Thế nhưng có 1 điều phải công nhận rằng khoảnh khắc ấy khiến tôi nhận ra: đôi khi chính những câu hỏi “khó” của con lại mở ra cơ hội để tôi gieo hạt giống về tài chính, sự trân trọng sức lao động và ý thức trách nhiệm trong cuộc sống.

Câu hỏi về lương thường khiến nhiều bố mẹ lúng túng, vì trẻ còn nhỏ chưa hiểu hết về tiền bạc, chi tiêu và giá trị lao động. Nhưng đây lại là cơ hội tốt để dạy con về sự minh bạch, giá trị công việc và kỹ năng tài chính cơ bản.

Bố mẹ có thể chọn cách trả lời theo độ tuổi và sự hiểu biết của con:

1. Nếu con còn nhỏ (tiểu học):

Bố mẹ không cần nói chính xác con số, có thể diễn đạt đơn giản:

“Mẹ đi làm để kiếm tiền lo cho gia đình, tiền lương của mẹ đủ để mua đồ ăn, quần áo, đóng tiền học cho con. Không phải lúc nào cũng nhiều, nên mẹ phải tính toán cẩn thận để chi tiêu hợp lý.”

Cách này giúp con hiểu rằng tiền lương là để phục vụ nhu cầu cần thiết, không phải thứ "có nhiều hay ít" theo nghĩa đơn giản.

2. Nếu con đã lớn (THCS – THPT):

Có thể chia sẻ thật hơn, để con hiểu giá trị đồng tiền:

“Lương của mẹ là …, số tiền này mẹ phải chia ra nhiều phần: một phần để đóng tiền học cho con, một phần để ăn uống, một phần tiết kiệm. Vì vậy, mẹ luôn phải cố gắng làm việc và chi tiêu hợp lý.”

Điều này dạy con biết quản lý tài chính và trân trọng sức lao động.

3. Nếu con hỏi “lương mẹ có nhiều không?”

Bạn có thể nhẹ nhàng giải thích:

“Có người lương cao, có người lương thấp, quan trọng là mẹ làm việc chăm chỉ, kiếm tiền bằng sức lao động của mình để nuôi gia đình. Càng học giỏi, rèn luyện tốt, sau này con càng có nhiều cơ hội để có công việc và mức lương con mong muốn.”

Gợi ý nhỏ: Thay vì né tránh hoặc trả lời kiểu “bí mật”, bố mẹ nên tận dụng cơ hội này để gieo cho con tư duy tài chính và thái độ đúng với tiền bạc – đó mới là “của để dành” lâu dài nhất.