Tháng 7 âm lịch từ xưa vốn được các cụ nhắc đến nhiều với tên gọi “tháng cô hồn”. Trong dân gian, đây là khoảng thời gian mà ông bà thường dặn dò con cháu phải chú ý giữ gìn, đặc biệt là những gia đình đang nuôi con nhỏ.

Các cụ quan niệm rằng trẻ con vốn non nớt, “hồn vía nhẹ” nên dễ bị tác động bởi môi trường xung quanh. Vì thế, mẹ bỉm được khuyên không nên đưa con đi chơi khuya, hạn chế tới nơi đông người, đặc biệt là các khu vực âm u, ít ánh sáng.

Ngoài ra, tháng 7 mưa ngâu nhiều, thời tiết thay đổi thất thường, độ ẩm cao nên trẻ nhỏ dễ mắc bệnh đường hô hấp, tiêu hóa hoặc bị côn trùng cắn. Bởi vậy, kinh nghiệm ông bà truyền lại cũng là lời nhắc nhở mang tính khoa học: mẹ cần giữ ấm, chú ý chế độ dinh dưỡng và vệ sinh môi trường sống của bé.

Những kiêng kỵ như không gọi tên con khi đi chơi buổi tối, không để bé một mình ngoài sân, hay thắp hương khấn Phật, ông bà tổ tiên để cầu bình an… đều là cách người xưa gửi gắm tình thương và sự bảo vệ cho trẻ. Dù mang màu sắc tâm linh, nhưng chung quy lại, đó vẫn là lời nhắc để cha mẹ cẩn trọng hơn trong việc chăm sóc con nhỏ.

1. Không gọi tên con khi đi ngoài đường buổi tối

Trong dân gian, một trong những điều các cụ thường căn dặn cha mẹ khi nuôi con nhỏ trong tháng 7 âm lịch chính là hạn chế gọi tên con khi đi ngoài đường buổi tối. Người xưa quan niệm rằng tháng này là “tháng mở cửa âm”, có nhiều trường năng lượng lạ, trẻ con lại “hồn vía mỏng manh”, nếu cha mẹ vô tình gọi tên con nơi tối tăm, vắng người thì rất dễ khiến trẻ quấy khóc, giật mình hoặc ngủ không yên. Vì vậy, thay vì gọi thẳng tên, các cụ thường nhắc cha mẹ chỉ nên khẽ chạm, ra hiệu, hoặc gọi bằng những từ thay thế nhẹ nhàng như “con ơi”, “bé ơi”.

Trong trường hợp đang đi chơi mà bé ngủ gật, bố mẹ thỉnh thoảng nên nói chuyện bâng quơ với con, nhắc con rằng chúng mình đang đi về nhà nhé.

Dưới góc nhìn hiện đại, lời dặn này cũng mang ý nghĩa thực tế. Buổi tối tháng 7 âm thường trùng với mùa mưa ngâu, đường trơn, tối và dễ có nguy hiểm. Đồng thời, hạn chế gọi tên con giữa chỗ đông người cũng giúp bảo vệ bé khỏi sự chú ý không mong muốn. Có thể thấy, những điều kiêng kỵ dân gian này, dù mang màu sắc tâm linh, nhưng đều ẩn chứa sự quan tâm sâu sắc của ông bà xưa đối với trẻ nhỏ.

2. Phủi áo khoác ngoài cửa

Trong quan niệm dân gian, tháng 7 âm lịch là thời điểm mà năng lượng nhiễu loạn hơn. Vì vậy, các cụ thường dặn rằng nếu buổi tối đi ra ngoài về, trước khi bước vào nhà, nên cởi áo khoác ngoài và phủi sạch bụi trần, rồi mới mang vào trong. Người xưa tin rằng áo khoác khi đi ngoài đường ban đêm dễ vướng phải “âm khí” hoặc mang theo những điều không may mắn. Việc cởi áo ngoài và phủi sạch là cách để gạt bỏ những điều đó, tránh ảnh hưởng đến không gian ấm áp, bình an trong nhà, đặc biệt khi trong nhà có trẻ nhỏ.

Dưới góc nhìn hiện đại, thói quen này cũng rất hợp lý. Ban đêm, đường phố thường nhiều bụi bẩn, vi khuẩn, nấm mốc, đặc biệt vào tháng 7 âm lịch thường trùng mùa mưa ngâu, độ ẩm cao, quần áo dễ bám mùi và vi khuẩn. Nếu cha mẹ giữ thói quen phủi sạch hoặc để áo khoác ngoài ở khu vực riêng trước khi bước vào nhà, thì vừa giữ vệ sinh, vừa giúp bảo vệ sức khỏe của trẻ, nhất là trẻ nhỏ với hệ miễn dịch còn non nớt.

3. Không khoe con

Trong quan niệm dân gian, tháng 7 âm lịch là tháng “cửa ngõ âm dương mở”, vì vậy các cụ thường căn dặn bố mẹ có con nhỏ nên tránh khoe con quá nhiều trong giai đoạn này. Dù là khen con khỏe mạnh, bụ bẫm hay ăn ngoan, ngủ giỏi cũng nên hạn chế chia sẻ công khai, đặc biệt ở chỗ đông người hoặc trên mạng xã hội. Người xưa tin rằng lời khen vô tình có thể “phải vía”, khiến con dễ quấy khóc, biếng ăn, hoặc sức khỏe không ổn định.

Ở góc nhìn hiện đại, lời dặn dò này vẫn có ý nghĩa nhất định. Việc khoe con quá nhiều trên mạng dễ khiến trẻ rơi vào tầm ngắm của những ánh nhìn không mong muốn, hoặc tạo áp lực vô hình cho cha mẹ khi con có sự thay đổi thất thường trong ăn ngủ, sức khỏe. Ngoài ra, trẻ em trong giai đoạn nhỏ vốn nhạy cảm, dễ bị tác động bởi môi trường, thời tiết, nên việc giữ sự kín đáo, tập trung chăm sóc con thay vì khoe con cũng là cách để bảo vệ sự bình an cho trẻ.

4. Đừng vội vứt thuốc men của con

Trong dân gian, tháng 7 âm lịch luôn gắn với quan niệm “âm khí vượng”, vì vậy các cụ thường dặn dò cha mẹ đang nuôi con nhỏ phải đặc biệt cẩn trọng trong mọi việc, kể cả chuyện tưởng chừng đơn giản như xử lý thuốc men của con. Các cụ tin rằng không nên vứt bỏ thuốc men của con, dù là thuốc đã hết hạn hay thuốc đang dùng dở nhưng con đã khỏi bệnh. Lý do là thuốc gắn với “vía” và “sức khỏe” của trẻ, nếu vứt đi bừa bãi có thể đồng nghĩa với việc vô tình “xua đuổi” may mắn, khiến bé dễ ốm vặt, hay bệnh trở lại.

Nhìn ở khía cạnh hiện đại, lời dặn này cũng mang nhiều ý nghĩa. Thuốc, dù hết hạn hay chưa dùng hết, nếu vứt lung tung có thể gây nguy hiểm nếu trẻ vô tình nhặt lại uống, hoặc gây ô nhiễm môi trường. Vì vậy, cha mẹ nên cất giữ gọn gàng, chờ thu gom theo đúng hướng dẫn y tế thay vì vứt bỏ bừa bãi. Đây cũng là cách vừa an toàn, vừa giữ sự yên tâm trong lòng mẹ bỉm trong tháng “nhạy cảm” này.

5. Dưới 3 tuổi, không cho con lên núi

Theo quan niệm dân gian, tháng 7 âm lịch là tháng “cửa ngục mở ra”, âm khí nặng nề, vì vậy trẻ nhỏ nhất là những bé dưới 3 tuổi được xem là còn “non vía”, sức đề kháng yếu, dễ bị tác động bởi môi trường xung quanh. Ông bà xưa thường dặn dò cha mẹ không nên đưa con dưới 3 tuổi đi lên núi trong tháng này.

Núi rừng vốn nhiều âm khí, lại hoang vu, tĩnh lặng, trong tháng 7 lại càng thêm “nặng vía”. Người lớn thì ít bị ảnh hưởng, nhưng trẻ nhỏ thường dễ quấy khóc, sợ hãi, hoặc về nhà dễ mệt mỏi, khó ngủ.

Thực tế, núi rừng tiềm ẩn nhiều rủi ro với trẻ: thay đổi nhiệt độ đột ngột, độ ẩm cao dễ gây cảm lạnh, côn trùng cắn, dị ứng hoặc thậm chí tai nạn khi leo trèo. Đặc biệt, trẻ dưới 3 tuổi sức đề kháng chưa hoàn thiện, việc di chuyển đường xa, đường dốc càng dễ khiến bé kiệt sức.

*Thông tin mang tính tham khảo, chiêm nghiệm

(Còn tiếp)