Nhiều ông bố bà mẹ vẫn tin rằng việc mắng mỏ, ép buộc hay so sánh con với người khác là “cách dạy dỗ” để con nên người. Thế nhưng, trên thực tế, những hành động này lại biến họ trở thành “người bắt nạt đầu tiên” trong cuộc đời con mà chính họ không hề hay biết. 

Khi bố mẹ chê bai con trước mặt người khác, bắt con phải học hành, sống theo khuôn mẫu cứng nhắc, hay phủ nhận cảm xúc của con bằng những câu như “có gì đâu mà khóc”, “im ngay”, trẻ sẽ cảm thấy mình bị coi thường và không được thấu hiểu. Thậm chí, nhiều bố mẹ còn trút giận lên con khi mệt mỏi, khiến con sợ hãi và mất niềm tin vào sự an toàn trong gia đình. 

Dưới góc nhìn tâm lý, những điều này không chỉ làm tổn thương lòng tự trọng mà còn khiến trẻ thu mình, tự ti, hoặc hình thành xu hướng cư xử thô bạo với người khác. 

Điều đáng lo là phần lớn bố mẹ đều nghĩ rằng mình đang “yêu thương và dạy dỗ con”, mà không nhận ra họ đã vô tình gieo vào con những vết thương tinh thần khó lành. Vì vậy, việc nuôi dạy con cần đi cùng sự kiên nhẫn, thấu hiểu và tôn trọng, thay vì áp đặt hay mắng mỏ.

Có nhiều bậc bố mẹ không hề nhận ra rằng chính họ lại trở thành “người bắt nạt đầu tiên” trong cuộc đời con, dù mục đích ban đầu chỉ là muốn dạy dỗ hay rèn con nên người. Một số hành động tưởng chừng vô hại nhưng lại để lại vết hằn trong tâm lý trẻ.

1. Chỉ trích, chê bai con trước mặt người khác

Câu nói “con vụng quá”, “con chẳng làm được gì” có thể khiến trẻ tổn thương và cảm thấy mình kém cỏi.

2. So sánh con với bạn bè, anh chị em

Sự so sánh tạo áp lực và cảm giác thua kém, thay vì động lực.

3. Áp đặt, bắt con phải theo ý mình

Bố mẹ muốn tốt cho con nhưng đôi khi lại không lắng nghe, phủ nhận mong muốn cá nhân của trẻ, khiến con mất đi sự tự tin và tính tự lập.

4. Trút giận lên con

Khi bực bội chuyện công việc, hôn nhân mà mắng mỏ, đánh đòn con, bố mẹ đã vô tình gieo vào con cảm giác bất an và sợ hãi ngay trong chính mái nhà của mình.

5. Thiếu tôn trọng cảm xúc của con

Những câu như “có gì đâu mà khóc”, “nín ngay không tao đánh” vô tình phủ nhận quyền được bộc lộ cảm xúc của trẻ.

Dưới góc nhìn tâm lý, khi bị bố mẹ “bắt nạt” theo cách này, trẻ dễ hình thành mặc cảm, tự ti, thậm chí lặp lại mô thức hành xử ấy với bạn bè, hoặc khi trưởng thành.

Nói cách khác, bố mẹ không cần phải “dịu dàng quá mức”, nhưng nhất định phải công bằng, tôn trọng và kiềm chế cảm xúc, để con cảm nhận gia đình là nơi an toàn nhất, chứ không phải là nơi đầu tiên gieo cho con những vết thương tinh thần.