Nhất dáng, nhì da. Dáng vóc rất quan trọng, và làn da cũng thế. Trên đời có hai trường phái con người: một kiểu đẹp tự nhiên, đẹp bền vững, sau một ngày đi về chỉ cần rửa mặt và da vẫn không một vết trầy. Nếu bạn thuộc trường phái này, hãy cảm ơn mẹ thiên nhiên. 

Nhưng lại có một kiểu khác, dù có sử dụng rất nhiều mỹ phẩm và che chắn đến tận chân, làn da vẫn có nhiều sự biến động "rộn ràng", kể cả bạn có tuân thủ gần như tuyệt đối các routine làm đẹp khắt khe đến từ nhiều beauty guru trên thế giới. 

Cộng đồng ở trường hợp còn lại, hoặc kệ cho dòng đời xô đẩy, không thiết tha việc chăm sóc da dẻ nữa, hoặc kiên trì đến cùng, trở thành một "thần đồng nỗ lực" trong công cuộc tìm lại vẻ đẹp cho làn da. Tôi rất muốn động viên tất cả phụ nữ trên thế gian hãy là người kiên trì với nhan sắc của mình, nhất là các bạn gái đang gặp vấn đề mụn trên da, bởi lẽ ngày hôm nay, xin giới thiệu với các bạn vị cứu tinh tuyệt vời: Anh hùng Retinoid, sẵn sàng đấm chết toi đám thâm, mụn mà lại còn tiện tay ngừa nhăn nữa.

Hứa hẹn từ việc giảm mụn cho đến việc chống nhăn nghe mơ hồ như phim khoa học viễn tưởng, nhưng vì cớ gì mà retinoid vẫn là thứ mà chúng ta cần biết đến? 

Đầu tiên, hãy có khái niệm bao quát về Retinoid.

Đây là hoạt chất được vô số bác sỹ da liễu và cả chuyên gia sắc đẹp khuyên dùng dành cho da bị mụn. Và hãy xem loạt ảnh sau, bạn sẽ hiểu hơn về quyền năng của hợp chất này. Sự lột xác của các cô gái dưới đây xem ra chính là bằng chứng thuyết phục nhất.

Bác sĩ da liễu Heather Rogers, người có hơn 14 năm kinh nghiệm trong nghề và là chủ hãng mỹ phẩm Restore, từng chia sẻ với tờ Refinery29 rằng: "Mọi bác sĩ da liễu mà tôi biết đều sử dụng sản phẩm có chứa retinoid trong chu trình dưỡng da… Tất cả chúng tôi đều đã đọc các nghiên cứu về retinoid và đều sử dụng thành phần này".

Nhưng để có làn da đẹp như họ, bạn không thể chỉ ra nhà thuốc và vớ đại 1 chai lọ nào đó gắn mác retinoid. Em nó hiệu quả nhưng không hề dễ chơi và có vô số những biến tấu lằng nhằng. Vậy nên, trong khi ngoài kia mưa gió bão bùng, các bạn rủ nhau ra phố mừng năm mới, còn tôi vừa hậm hực với những đứa da đẹp vừa ngồi tỉ tê với bạn về retinoid và ao ước về tương lai da đẹp hơn cả bọn họ. Lúc nào chúng ta cũng nên lạc quan…

Retinoid là tên gọi chung 1 nhóm các dẫn xuất tổng hợp của vitamin A. Các sản phẩm có chứa retinoid đã bắt đầu được sử dụng rộng rãi trong làm đẹp từ những năm 1940 và vẫn được ưa chuộng cho đến ngày nay. Đây cũng là hoạt chất hiếm hoi được đông đảo các bác sĩ da liễu yêu thích và khuyên dùng, đồng thời có cả trăm những thử nghiệm chứng minh hiệu quả chống lão hóa và giảm thiểu mụn trứng cá.

@Barely There Beauty

Hiểu 1 cách đơn giản kem dưỡng thông thường có thể giúp da bạn trông mềm mại và căng mịn hơn, mụn bớt đỏ, da giảm nhăn. Nhưng đó chỉ là chuyện tạm thời, bởi lẽ những loại kem tầm thường đó chỉ tạo nên lớp màng ẩm mượt, phản chiếu ánh sáng khiến da bạn trông – đẹp – hơn – tức – thời, khi bạn ngừng dùng thì đâu lại vào đó, da lại nhăn nheo, lỗ chân lông to và mụn vẫn còn.

Nhưng retinoid lại như 1 "siêu anh hùng" mà bạn cần đến. Không hời hợt như những loại kem dưỡng tầm thường kia, retinoid sẽ xuyên qua bề mặt, tác động tới tầng tế bào của da tạo nên sự thay đổi thực sự từ bên trong mà cụ thể là:

Về ngắn hạn, retinoid giúp bạn trị mụn; về trung hạn giúp mờ thâm, giảm mụn đem lại làn da sáng mịn không tỳ vết; còn về dài hạn, retinoid đem đến làn da trẻ trung có thể khiến anh hàng xóm không nhận ra tuổi thật của bạn.

Nhưng retinoids không phải là người bạn thân thiện của mọi nhà. Em nó không đỏng đảnh như serum vitamin C nhưng lại cực kỳ khó hiểu và có thể khiến bạn quay lòng vòng điên đầu khi mới làm quen. Nhưng mà… bạn biết đấy, đọc nhiều sẽ giúp bạn đỡ bị lừa hơn, không cần tìm review điên loạn hay đi hỏi đủ người khi mua mỹ phẩm. Và nếu một ngày kia, có nhỡ hết chuyện buồn cười để kể với đứa bên cạnh thì bạn có thể nói với nó về retinoid.

Tin vui cho bạn là retinoid có 2 dạng là dạng uống và dạng bôi, nhưng vì dạng uống khá phức tạp và cần có sự theo dõi của bác sĩ nên chúng ta sẽ bỏ qua phần này.

Tin không vui cho lắm là chỉ riêng dạng bôi, retinoid cũng đã có rất nhiều loại. Khi bôi lên da, retinoid sẽ chuyển hóa thành retinoic acid, nhưng mỗi loại lại có những tác động và khả năng ảnh hưởng trên da khác nhau. Những dạng phổ biến và thường gặp nhất đó là:

@Barely There Beauty

Muôn vàn gian khổ, câu chuyện đến đây vẫn chưa kết thúc bởi lẽ retinoid không hề dễ thương. Sau bước phân loại và tìm được loại retinoid thích hợp, tôi vẫn cần lèm bèm với bạn một chút về những lưu ý trước khi chính thức sử dụng em nó.

Đầu tiên, tuy được sử dụng với mục tiêu trị mụn nhưng retinoid không phù hợp với tất cả các loại mụn. Em nó hiệu quả nhất với những loại mụn dạng kín còn khá nhẹ nhàng như mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn bọc, lỗ chân lông bị tắc nghẽn. Còn với những dạng mụn dạng nặng như mụn sưng đỏ, mụn viêm, mụn mủ thì tetinoid có thể khiến tình trạng mụn trở nên tồi tệ hơn. Với những loại mụn này bạn nên hỏi ý kiến bác sỹ trước khi quyết định sử dụng retinoid.

Thêm nữa, retinoid không đem đến cho bạn kết quả thần kỳ chỉ sau một đêm. Vì tác động từ bên trong nên thời gian phải tính theo tháng (trị mụn), thậm chí là theo năm (ngừa nhăn) thì bạn mới có thể nhìn thấy hiệu quả của retinoid. Mới đầu bạn có thể thấy da "giận dỗi" đôi chút như là bị khô, đỏ, bong tróc, thậm chí tình trạng mụn có thể tệ hơn và bạn nghĩ retinoid không phải là chân ái dành cho mình. Nhưng thực tế hầu như ai cũng phải trải qua giai đoạn này, có công mài sắt có ngày nên kim. 

Retinoid bị phân hủy dưới ánh nắng mặt trời và có thể khiến da nhạy cảm hơn với ánh nắng. Chính vì vậy bạn nên dùng retinoid vào buổi tối và luôn bôi kem chống nắng mỗi ngày (tất nhiên, cần nhất mạnh rằng có dùng retinoid hay không thì bạn vẫn cần có bước này mỗi sáng).

Bên cạnh kem chống nắng, khi dùng retinoid, bạn cũng nên tăng cường sử dụng kem dưỡng ẩm để hạn chế da bong tróc, kích ứng và làm dịu da.

Phụ nữ mang thai và cho con bú không nên sử dụng retinoid vì chúng có thể làm tăng nguy cơ sinh non, gây thiếu máu và ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi.

Khi mới bắt đầu sử dụng retinoid bạn cũng nên bắt đầu từ từ để da có thời gian làm quen với hoạt chất và hạn chế khả năng kích ứng. Tốt nhất bạn nên dùng cách 4 - 5 ngày/lần trong 2 tuần đầu, sau đó tăng dần tần suất. Bạn nên bắt đầu với những loại retinoid dịu nhẹ, có nồng độ thấp. Chúng sẽ mất nhiều thời gian để đạt được kết quả như mong muốn nhưng sẽ thân thiện với làn da hơn.

Những lần đầu tiên bạn nên dùng khoảng 1 hạt đậu cho toàn mặt, sau đó có thể tăng dần lên 1 đốt ngón tay. Trong chu trình dưỡng da, retinoid có thể thay đổi khá linh hoạt. Để đem lại hiệu quả cao nhất bạn nên thoa retinoid lên da trần (ngay sau khi rửa mặt, dùng toner và trước những bước dưỡng khác). Nhưng nếu sợ da kích ứng thì bạn cũng có thể dùng retinoid sau kem dưỡng hoặc trộn retinoid với kem dưỡng.

Có một lưu ý khi dùng retinoid đó là retinol hoạt động trong môi trường pH cân bằng (khoảng 5 - 6) còn tretinoin ổn định trong môi trường bazơ (khoảng 7,2 – 8,2) vì vậy bạn không nên sử dụng 2 chất này cùng lúc với những sản phẩm có độ pH thấp như AHA, BHA, vitamin C chứa LAA.

Nếu muốn sử dụng song song retinoid và vitamin C có chứa LAA, bạn nên sử dụng vitamin C chứa LAA vào buổi sáng. Còn vào buổi tối bạn có thể sử dụng luân phiên cách ngày retinol/tretinoin với các sản phẩm chứa AHA, BHA. Nếu da đủ khỏe, bạn vẫn có thể sử dụng chúng vào chung 1 ngày nhưng nên dùng AHA/BHA ngay sau khi rửa mặt, sau đó đợi 15 phút để độ pH trở về trạng thái cân bằng rồi mới dùng retinol/tretinoin.

Instagram: @moikobeauty

Retin A Cream

Dẫn xuất: Tretinoin
Nồng độ: 0,01%; 0,025%; 0,05%; 0,1%
Xuất xứ: Thái Lan
Giá: 100.000 VNĐ ~ 200.000 VNĐ

Mô tả: tuýp nhôm, chất kem màu trắng đục, thấm nhanh, có mùi nhẹ như mùi thuốc

Thực chất đây là 1 loại thuốc bán theo đơn có nguồn gốc từ Thái Lan nhưng lại được mua bán khá dễ trên thị trường. Đây cũng là sản phẩm chứa retinoid được khá nhiều beauty blogger trên thế giới cũng như tại Việt Nam sử dụng vì giá cả phải chăng, lại có nhiều nồng độ để lựa chọn. Bên cạnh nồng độ tretinoin đã ghi rõ trên bao bì thì những thành phần còn lại của Retin A không quá đặc sắc, sản phẩm này có khả năng gây khô da, bong tróc khá cao.

Obagi Retinol

Dẫn xuất: Retinol
Nồng độ: 0,5%; 1%
Xuất xứ: Mỹ
Giá: 1 triệu ~ 1,4 triệu VNĐ

Mô tả: Tuýp nhựa, chất kem màu vàng đục, mùi nhẹ, thẩm thấu nhanh

Là thương hiệu do bác sĩ da liễu nổi tiếng Zein E.Obagi sáng lập nên Obagi được rất nhiều tín đồ làm đẹp yêu thích cũng như được nhiều bác sĩ da liễu khác khuyên dùng. Không chỉ có chứa retinol giúp ngừa mụn giảm nhăn, sản phẩm này còn "điệu" hơn đôi chút khi có chứa thêm vitamin C, vitamin E, hyaluronic acid, chiết xuất dầu thực vật… giúp phục hồi da, tăng khả năng dưỡng ẩm, làm sáng và hạn chế kích ứng, bong tróc.

The Ordinary Retinol in Squalane

Dẫn xuất: Retinol
Nồng độ: 0,2%; 0,5%; 1%
Xuất xứ: Canada
Giá: 200.000 VNĐ ~ 250.000 VNĐ

Mô tả: chai thủy tinh nhỏ giọt, serum dạng dầu, để lại lớp nền hơi bóng nhẹ, không mùi

The Ordinary là hãng mỹ phẩm khá nổi tiếng tại Việt Nam với những sản phẩm đơn giản, giá cả phải chăng, tập trung vào thành phần hoạt chất, giảm bớt những thứ "râu ria" độn giá. Cũng chính vì lẽ đó ngoài retinol trên nền dầu squalane chiết xuất thực vật thì thành phần của sản phẩm này không còn gì quá đặc biệt và cũng không thể đem lại hiệu quả làm dịu, dưỡng da tốt như Obagi. Dẫu vậy, The Ordinary Retinol 1% in Squalane vẫn được nhiều người khen ngợi vì hiệu quả trị mụn, ngừa nếp nhăn.

Youtube: @Josie Eleanor

Differin Gel

Dẫn xuất: Adapalene
Nồng độ: 0,1%
Xuất xứ: Mỹ
Giá gốc: 380.000 VNĐ

Mô tả: thiết kế dạng tuýp, chất gel trong màu trắng đục, không mùi

Nếu từng gặp vấn đề với mụn thì hẳn bạn đã nghe qua Differin Gel – sản phẩm trị mụn vô cùng nổi tiếng trên thế giới. Sản phẩm này có chứa thành phần hoạt chất là Adapalene và được sử dụng bằng cách thoa một lớp mỏng lên toàn mặt chứ không chỉ lên những nốt mụn. Gel sẽ giúp nhân mụn trồi nhanh hơn nhưng cũng có chung nhược điểm là dễ khiến da bị bong tróc, châm chích nhẹ.

Nguồn tham khảo: NCBI, Renée Rouleau Skin Care, Obagi