Hành trình sinh con của chị Nguyễn Thị Ngọc Mai (27 tuổi, Quảng Ninh) khá gian nan. Bà mẹ trẻ đau đớn vật vã suốt 19 tiếng đồng hồ nên mất nhiều sức, đến khi tử cung mở hết, lên bàn đẻ loay hoay 30 phút con vẫn chưa ra được. Nghe bác sĩ doạ: "Em phải cố gắng không con chết ngạt bây giờ" thì chi Mai sợ hãi, cố gắng lấy hết sức bình sinh để rặn con ra. Đau đớn cũng tạm qua đi khi chị Mai nhìn thấy con chào đời, khoảnh khắc da tiếp da ấm áp của hai mẹ con đối với chị là điều thật tuyệt vời và kỳ diệu. 

Thế nhưng nếu như sau cơn đau như gãy 20 chiếc xương sườn ấy, nhiều mẹ nhanh chóng phục hồi và có thể chăm sóc cho con mình thì chuỗi ngày dài sau sinh của chị Mai lại phải đối diện với một nỗi đau đớn khác mang tên tắc tia sữa. Nhưng nếu người ta chỉ tắc một, hai, ba lần thì số lần tắc tia sữa của chị Mai phải lên đến gần 40 lần. 

Tuần nào cũng bị tắc sữa, sốt 2-3 lần/tháng, cho con bú là chân tay co quắp vì quá đau 

"Tắc tia sữa thì chắc mình cũng giống như nhiều mẹ khác, sữa về con bú không hết nên cương đau và tắc. Mình sinh con lần đầu nên chẳng có kinh nghiệm, chẳng ai chỉ bảo gì, ở bệnh viện thì cũng không được bác sĩ, y tá hướng dẫn đến nơi đến chốn. Nghe lời họ đi massage để giảm cương, đau ở phòng dịch vụ của bệnh viện, ai ngờ lại càng gọi sữa về thêm. 

Mình còn bị đầu ti ngắn, một bên ngắn, một bên tụt vào trong nên con khó bú. Mình đã quyết tâm cho con bú mẹ nhưng đến ngày thứ ba thì phải đi mua máy hút sữa. Sau 5 ngày ở viện về nhà là mình bị nứt cổ gà, 2 bên đều rỉ máu. 

Mỗi lần cho con bú là mình cứ co quắp hết chân lại. Con ăn thì chẳng được bao nhiêu, bú được tí lăn ra ngủ khì còn mẹ lại hì hục đi vắt sữa. Ngực mình lúc nào cũng như cái bát tô ấy, ai nhìn cũng sợ. 

Đến ngày thứ 8 sau sinh mình bắt đầu sốt, cặp nhiệt độ thấy 38,5 độ nhưng cũng không hiểu là mình bị làm sao. Chồng đi làm, mẹ chồng thì cũng nhiều tuổi nên không hỗ trợ được nhiều nên mình tự bắt taxi đến bệnh viện nơi mình sinh con để khám thì mới biết là mình bị sốt do tắc sữa. Và chuỗi ngày kinh hoàng bắt đầu từ đây" - chị Mai nhớ lại. 

Khi mang thai chị Mai không tăng cân nhiều, vẫn luôn giữ được ngoại hình trẻ trung, rạng rỡ. 

Chị Mai được bác sĩ kê thuốc kháng sinh, kháng viêm, chiếu đèn, tiêm thuốc để làm giãn nở tia sữa cho dễ thông, mỗi mũi tiêm đau như thấu xương, ngày nào cũng phải tiêm 2 ống, đi đi về về giữa bệnh viện và nhà. Thế nhưng chị Mai vẫn chưa hết sốt, cứ 4-5 tiếng lại sốt một cơn và phải uống thuốc giảm đau, hạ sốt. 3 ngày sau chị sốt gần chạm 40 độ nên ông xã quyết định cho chị nhập viện, bác sĩ yêu cầu phải đưa em bé vào cùng. 

Mặc dù đã nhập viện nhưng phương pháp điều trị của bệnh viện lại khiến tình trạng của chị Mai trầm trọng hơn. Ngày nào cũng có một người được bệnh viện thuê đến nặn sữa rất mạnh khiến chị đau thấu trời, đau hơn đau đẻ. Mỗi lần y tá nặn là chị Mai co quắp người lại, run rẩy rồi giãy đành đạch, chân đạp xuống giường, môi mím chặt nhưng cuối cùng vẫn phải hét lên vì đau không thở được. Quá sợ hãi nên gia đình chị Mai lại yêu cầu bệnh viện có phương án điều trị khác. 

Hôm sau thì bệnh viện bố trí một người trẻ tuổi và cách nặn sữa cũng nhẹ nhàng hơn và tình trạng cũng có thuyên giảm. Sau 6 ngày thì mẹ con chị Mai được xuất viện về nhà. 

Sau sinh chị Mai ăn uống tốt nhưng có lẽ ăn bao nhiêu đều vào hết sữa nên chị sụt cân liên tục, cân nặng chỉ còn 44kg. 

Chị Mai cho rằng việc chị bị tắc sữa có thể là do 3 nguyên nhân:

Thứ nhất là do cơ địa của chị quá nhiều sữa, có lần chị vắt 2 bên ngực được 800ml. 

Thứ hai là do chị không cho con bú trực tiếp mà hút sữa ra bình cho con ăn. Có lần chị bị tắc và cố cho con bú thì bé bú xong là cục tắc cũng biến mất. Nhưng khổ nỗi là con trai chị Mai nhất định không ti mẹ dù chị làm đủ mọi cách, bé chỉ ti bình mà thôi. 

Và nguyên nhân thứ ba, chị Mai cho rằng có thể việc tắc sữa của chị còn do yếu tố tâm lý. Bà mẹ trẻ để ý cứ hôm nào có nhiều chuyện buồn hay bị stress là hôm sau sẽ bị tắc sữa. 

Ngoài ra, có những hôm mệt quá ngủ quên hút sữa là chị Mai cũng bị tắc sữa. Hoặc hôm nào chị Mai lỡ ăn những món lợi sữa như xôi, các loại chè đỗ là hôm sau lại tắc sữa liền. 

Tuần nào chị cũng tắc sữa, tháng sốt 2-3 lần là chuyện bình thường, đến mức ông xã của chị phải mua sẵn đèn hồng ngoại, hễ tắc là chiếu vào ngực vợ luôn rồi hút sữa chứ suốt ngày gọi người đến thông vừa bất tiện, vừa tốn kém. Nhờ vậy mà chồng chị Mai cũng ngày càng khéo léo trong việc chữa tắc sữa cho vợ, anh biết làm bước nào trước, bước nào sau, biết cách để chị đỡ đau và biết luôn cả việc lúc nào thì cần phải đưa vợ đi bệnh viện. 

Bé Bi-a ăn sữa mẹ hoàn toàn, trộm vía cậu bé rất bụ bẫm, khoẻ mạnh. 

Chị Mai cũng thử các mẹo dân gian mà mọi người mách như: Chải lược, uống nước đinh lăng, lá bưởi, bồ công anh... nhưng tất cả đều không ăn thua. Sau 9 tháng sinh con, chị Mai bị tắc sữa khoảng gần 40 lần. Trong đó có 2 lần nặng phải nằm viện mỗi lần 2 tuần và một lần bị áp xe. 

Sức khoẻ suy kiệt, sụt cân liên tục, dùng đủ các cách để làm mất sữa mà sữa vẫn về đều

Ăn bao nhiêu vào hết sữa nên chị Mai cũng sụt cân không kiểm soát được. Thời con gái chị Mai nặng 54kg, lên bàn đẻ nặng 60kg thế mà hiện tại dù ăn gấp đôi gấp ba lần ngày xưa nhưng chị Mai chỉ còn có 44kg. 

"Ông xã và bố mẹ đẻ đều khuyên mình cai sữa cho con từ lâu rồi vì sức khoẻ của mình yếu đi rất nhiều. Hơn nữa giờ bé cũng đã ăn cháo đặc rồi nên ăn ít sữa đi, mình đã tích được 2 tủ lạnh sữa cho con, phải ăn 3 tháng nữa mới hết. Nhưng vì lo cho sức khoẻ của con nên mình vẫn lưỡng lự. Vả lại tìm được sữa công thức phù hợp với con cũng chẳng dễ dàng gì, nuôi con sữa mẹ hoàn toàn lại tiết kiệm chi phí nữa... Nhưng đến khi bị tắc 10 ngày liên tiếp không thông được, sức khoẻ suy kiệt thì chồng mình xót vợ, nhất định bắt chị phải cai sữa cho con. Lần này mình mới quyết định nghe lời chồng.

Nhưng cai sữa với mình cũng không phải điều dễ dàng. Mình ăn bắp cải, lá lốt liền một tuần cho với mong muốn sẽ mất sữa nhưng sữa vẫn về đều. Thử mẹo chán rồi thì quay ra mua thuốc tiêu sữa nhưng sữa vẫn về nhiều. Người bán thuốc dặn không được vắt sữa để sữa không về nữa nhưng mình chỉ chịu chịu được tầm 15 tiếng đồng hồ, ngực sưng to như hai trái dưa hấu, nằm ngửa thì không thở được, quay trái không được mà quay phải cũng không xong nên lại phải hút.

Uống hết 3 ngày thuốc vẫn không mất sữa, mình và ông xã đang tính đến phương án tiêm tiêu sữa xem sao, vài ngày tới mình sẽ đến bệnh viện nghe bác sĩ tư vấn. Cách này tuy sẽ ảnh hưởng đến tuyến sữa cho bé sau nhưng nếu không thể có cách tốt hơn thì đành phải chấp nhận".