Mang thai là  giai đoạn quan trọng trong cuộc đời của người phụ nữ, không chỉ là thời kỳ then chốt cho sự phát triển tâm hồn và thể chất mà còn ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe của thai nhi. Chế độ ăn uống trong suốt thời kỳ mang thai là hết sức quan trọng, người mẹ cần phải hấp thụ đủ chất dinh dưỡng một cách hợp lý để đảm bảo sức khỏe của bản thân và sự phát triển bình thường của em bé.

Tuy nhiên, nhiều người mẹ chưa hiểu đúng về chế độ ăn uống trong giai đoạn mang thai. Họ cho rằng chỉ cần thức ăn ngon miệng, ăn uống thoải mái là đủ, mà không chú ý đến sự cân đối và đa dạng trong chế độ dinh dưỡng, điều này có thể dẫn đến việc hấp thụ các chất dinh dưỡng không đồng đều, ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé.

Xiao Li, một người phụ nữ 22 tuổi ở Trung Quốc sắp làm mẹ, đã được chồng đưa về quê ở vùng nông thôn để chăm sóc sau khi mang thai. Khi trở về quê, Xiao Li cảm thấy khá thoải mái, bởi vì quanh cô luôn là cây xanh và không khí yên bình, rất phù hợp cho việc dưỡng thai.

Ban đầu, Xiao Li rất thích cuộc sống ở nông thôn, nhưng sau một tháng, cô bắt đầu cảm thấy chán chường. Mẹ chồng cô nấu ăn khá ngon nhưng thường là những món ăn gia đình đơn giản, dần dần không thể thỏa mãn được khẩu vị của cô.

Tuy nhiên, Xiao Li đặc biệt thích cơm làm từ gạo mà gia đình mẹ chồng cô tự trồng, không sử dụng nhiều thuốc trừ sâu, ăn rất thơm ngon. Mỗi bữa cô có thể ăn hết 3 bát cơm lớn, thậm chí có bữa gần 4 bát dù không có nhiều món ăn kèm.

Duy trì thói quen ăn uống như vậy, đường huyết của Xiao Li bắt đầu tăng cao. Dù bác sĩ đã khuyến cáo cô nên bổ sung thêm các loại ngũ cốc vào chế độ ăn, nhưng cô vẫn kiên quyết chỉ ăn cơm trắng vì cô cảm thấy đó mới là hương vị ngon nhất.

Cuối cùng, đến thời điểm sinh nở, do em bé quá lớn, các bác sĩ đã đề xuất phải mổ lấy thai. Khi em bé chào đời, tất cả mọi người đều ngạc nhiên vì cân nặng lên tới 5kg, thật sự là hiếm có.

Tuy nhiên, điều đáng ngạc nhiên hơn là sau khi kiểm tra, các bác sĩ phát hiện ra rằng não bộ của em bé có vấn đề phát triển, có thể ảnh hưởng đến trí thông minh.

Các bác sĩ cuối cùng kết luận rằng, do đường huyết của Xiao Li quá cao trong quá trình mang thai, đã dẫn đến tình trạng thiếu oxy trong môi trường đường huyết cao của thai nhi, từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của não bộ.

Nghe giải thích này, Xiao Li rất hối hận, cô tự trách mình vì đã phớt lờ lời khuyên của bác sĩ chỉ vì ham muốn ăn uống tức thời, cuối cùng để đứa trẻ phải chịu đựng những đau khổ không cần thiết.

Qua câu chuyện của Xiao Li, chúng ta có thể thấy rằng tình huống của cô thực sự đáng tiếc. Nếu cô theo lời khuyên của bác sĩ điều chỉnh chế độ ăn uống, có thể mọi chuyện đã khác biệt.

Với những thay đổi trong lối sống hiện đại ngày nay, ngày càng nhiều thực phẩm có hàm lượng đường cao và chất béo trở thành chính trong chế độ ăn hàng ngày của chúng ta, tuy nhiên với phụ nữ mang thai, việc kiểm soát đường huyết trở nên cực kỳ quan trọng do sự thay đổi về hormone và chuyển hóa trong cơ thể. Ngoài việc theo dõi đường huyết định kỳ và sử dụng thuốc một cách hợp lý, việc điều chỉnh chế độ ăn uống trong thời gian mang thai cũng vô cùng quan trọng.

Mẹ bầu ăn gì để vào con không vào mẹ, thai nhi tăng cân vù vù?

1. Thực phẩm mẹ bầu nên ăn để vào con, không vào mẹ

- Rau xanh đậm: Những loại rau xanh đậm như rau bina, súp lơ xanh, các loại đỗ đậu... rất giàu acid folic tốt cho sự phát triển của thai nhi trong bụng mẹ, tránh những dị dạng bẩm sinh cho em bé. Acid folic cần được bổ sung từ giai đoạn trước khi thụ thai và cả trong khi mang thai, sau khi sinh và khi cho con bú.

Ngoài ra ăn nhiều rau xanh mẹ bầu sẽ được cung cấp đầy đủ chất xơ, thúc đẩy quá trình tiêu hóa, tránh được tình trạng táo bón, đầy bụng, khó tiêu.

- Tinh bột: Mẹ bầu chỉ nên ăn 2-3 bát cơm/ngày. Buổi sáng ưu tiên ăn bánh mì hoặc khoai lang, yến mạch hoặc gạo lức.

- Thịt: Mẹ bầu nên ăn nhiều thịt bò, thịt heo, thịt gà. Tránh ăn thịt quá nhiều mỡ.

- Trái cây: Mẹ bầu nên ăn nhiều hoa quả để được cung cấp chất xơ, vitamin C. Những chất này giúp cho mẹ không bị táo bón, rối loạn tiêu hóa và tăng cường hệ miễn dịch. Chị em có thể ăn hoa quả trực tiếp hoặc chế biến thành nước ép, sinh tố.

- Cá: Cá là thực phẩm giàu chất đạm và bổ sung 1 lượng DHA cần thiết giúp bé phát triển trí não, thông minh hơn. Cũng giống như thịt, mỗi tuần mẹ bầu nên duy trì 2-3 bữa ăn với cá. Những loại cá dinh dưỡng, tốt nhất cho phụ nữ mang thai là cá hồi, cá mòi, cá trích, tránh ăn các loại cá chứa nhiều thủy ngân. Thi thoảng mẹ bầu cũng nên bổ sung các bữa hải sản khác như cua, tôm, ốc... để được cung cấp đầy đủ chất đạm, canxi.

- Uống sữa ít đường và các sản phẩm từ sữa: Mỗi ngày mẹ bầu nên uống khoảng 2-3 ly sữa và uống sau bữa chính khoảng 2-3 tiếng. Sữa tươi không đường hoặc ít đường sẽ tránh cho mẹ bầu khỏi bệnh tiểu đường thai kỳ.

- Uống nhiều nước: Mỗi ngày phụ nữ mang thai phải bổ sung 2,5 – 3 lít nước (bao gồm sữa, nước lọc, nước trái cây, nước canh…) để giúp cung cấp đủ nước ối khi sinh và đồng thời nó còn giúp cung cấp độ ẩm cho da, giúp da dẻ luôn căng mịn.

- Trứng: Trứng gà ta rất bổ cho mẹ bầu, nhưng không nên ăn nhiều quá. Một tuần 3-4 quả là đủ. Ngoài ra, những tuần cuối thai kỳ, mẹ bầu có thể ăn trứng vịt lộn để bé tăng trưởng nhanh hơn.

2. Các giai đoạn bầu nên ăn thế nào để thai nhi tăng cân tốt, mẹ bầu không bị thừa cân

- Giai đoạn 1: (3 tháng đầu)

Giai đoạn này em bé mới chỉ bằng hạt đậu, trọng lượng tăng không đáng kể nên mẹ không cần nạp thêm nhiều năng lượng. Trừ trường hợp mẹ bầu bị suy nhược, thiếu cân thì cần bổ sung thêm.

Mặc dù không ăn quá nhiều nhưng phụ nữ mang thai nên chú trọng ăn đủ chất đạm và các vi chất thiết yếu, đặc biệt là axit folic, sắt, kẽm... Axit folic cần đàm bảo đủ để phòng chống dị tật ống thần kinh và phân chia hình thành tổ chức tế bào thai nhi.

- Giai đoạn 2: (3 tháng giữa)

Quá trình trao đổi chất tăng lên nên mẹ bầu cần bổ sung thêm 300-350 calo/ngày. Càng về sau thai nhi càng to mẹ có thể bổ sung thêm 500 calo/ngày. Tổng mức năng lượng nạp thêm mỗi ngày có thể lên đến 2.300-2.500 calo.

Giai đoạn này bé đã dần hình thành đầy đủ các bộ phận trong cơ thể. Hệ thần kinh và các cơ quan xúc giác, thị giác, thính giác... cũng phát triển. Để tốt cho con mẹ bầu nên ăn nhiều thức ăn có canxi và sắt. Mẹ bầu uống thêm sữa thì hạn chế đường vì có thể khiến mẹ tăng cân nhanh.

- Giai đoạn 3: (3 tháng cuối)

Đây là lúc mẹ điều chỉnh lại cân nặng của toàn bộ thai kỳ. Nếu 2 giai đoạn trước mẹ tăng cân đúng chuẩn khoảng 6-9kg thì tổng lượng calo nạp vào cơ thể trong một ngày có thể tăng thêm 200-300 calo/ngày.

Nếu mẹ bầu tăng cân nhanh, cần điều chỉnh chế độ dinh dưỡng ít bột, chất béo. Thay vào đó ăn nhiều rau xanh, thịt trắng,...

3. Nguyên tắc để ăn vào con, mẹ không béo

- Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn 3 bữa chính trong 1 ngày, mẹ bầu có thể ăn thành 6 bữa. Chia nhỏ bữa ăn giúp cơ thể hấp thụ và tiêu hóa thức ăn tốt hơn.

- Không nên ăn 2 người: Quan niệm xưa cho rằng, khi mang thai, người phụ nữ cần ăn gấp đôi lượng thực phẩm vẫn ăn hàng ngày để con cung cấp đủ chất dinh dưỡng. Tuy nhiên quan niệm này là hoàn toàn sai lầm. Mẹ bầu ăn quá nhiều sẽ bị tăng cân mất kiểm soát, dẫn đến béo phì.

Trong khi đó béo phì gây ra những căn bệnh nguy hiểm trong thai kỳ như tiền sản giật, tiểu đường thai kỳ. Và có thể bé cũng không hấp thụ được dinh dưỡng đầy đủ để tăng cân tốt.

- Ăn uống đa dạng: Đa dạng hóa các loại thực phẩm, không nên ăn quá nhiều và liên tục một món bất kỳ nào đó dù bị nghén một món nhất định.

- Định lượng khẩu phần ăn mỗi bữa: Chia định lượng cho khẩu phần ăn mỗi bữa để không bị thiếu dinh dưỡng và chia đều các nhóm thực phẩm cần ăn trong ngày.

Khẩu phần ăn mỗi bữa bao gồm: 25% đạm( gồm thịt, cá, trứng..), 25% tinh bột (cơm, bánh mì, khoai, ngô, bún) và 50% là rau củ quả các loại... Hạn chế đường, muối, chất béo.

- Đừng quên hoạt động thể chất: Đi bộ đều đặn mỗi ngày 30 phút. Đồng thời, những lúc rảnh rỗi chị em nên tập các bài tập thể dục dành riêng cho bà bầu.

- Những thực phẩm không tốt cần hạn chế: Các loại bánh kẹo, nước ngọt, đồ uống có ga, đồ chiên rán nhiều mỡ...

- Thay vì uống sữa bầu, hãy uống 2-3 ly sữa tươi không đường (sữa tách béo) hàng ngày: Các mẹ thường nghĩ rằng mang thai thì phải uống sữa bầu. Nhưng thực ra sữa bầu có nhiều chất và lượng đường cũng nhiều. Phụ nữ mang thai uống sữa bầu thì chỉ vào mẹ, chứ không vào con.

Ngoài ra mẹ bầu nên uống vitamin tổng hợp bổ sung để đảm bảo cơ thể có đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của thai nhi.