Có phải cứ uống sữa công thức là trẻ sẽ cao lớn vượt trội?
Những quảng cáo về tác dụng thần kỳ của sữa công thức như giúp trẻ phát triển chiều cao, phát triển trí não, bổ sung vi chất... khiến nhiều bà mẹ không còn tự tin nuôi con bằng sữa mẹ.
Lo con không đủ chất, mẹ không tiếc tiền mua sữa công thức
Ngay từ khi mới sinh, mặc dù đủ sữa cho con bú nhưng lo ngại sữa mẹ không đủ chất nên chị Thanh Thủy ở Hà Nội đã cho con uống thêm một loại sữa công thức nhập ngoại. Dù chế độ ăn uống khá đầy đủ, mỗi ngày lại bổ sung thêm khoảng 500ml sữa công thức, tuy nhiên, sự phát triển chiều cao và cân nặng của con trai của chị Thủy vẫn kém hơn so với trẻ cùng lứa tuổi. “Cháu được 19 tháng nhưng chỉ nặng hơn 9kg. Nói chung cháu hơi còi, một phần do cơ thể kém hấp thu.”- chị Thủy than thở.
Cùng mong con cao lớn, khi con được 2 tuổi, chị Thanh Hòa ở Hà Nội cũng tìm cách bổ sung dinh dưỡng cho con bằng các loại sữa công thức. Cứ thấy loại sữa nào quảng cáo giúp tăng khả năng hấp thu, giúp trẻ phát triển chiều cao, phát triển trí não là chị Hòa lại mua về cho con uống. Tuy nhiên, dù đã đổi qua mấy loại sữa ngoại khá đắt tiền nhưng kết quả không đạt được như chị mong đợi. Chị Hòa cho biết, con trai chị đã 5 tuổi nhưng nặng chưa đầy 14 kg. Chiều cao của bé cũng thấp hơn hẳn so với các bạn cùng lớp. Do đó, chị đưa con đi khám dinh dưỡng để bác sĩ tìm ra nguyên nhân chậm tăng trưởng của bé và tư vấn chế độ ăn hợp lý hơn.
Có phải cứ uống sữa thì trẻ sẽ cao lớn?
Bậc cha mẹ nào cũng mong muốn con được phát triển tối ưu cả về thể chất và trí tuệ. Nắm bắt tâm lý này của các bậc cha mẹ, không chỉ quảng cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng, các nhà sản xuất sữa còn sử dụng hình ảnh nhân viên y tế hoặc thuê người nổi tiếng để tiếp thị sữa trên mạng xã hội. Thậm chí, một diễn viên kiêm MC nổi tiếng còn chia sẻ về một loại sữa giúp trẻ tăng từ 3 - 5 cm chỉ sau 3 tháng. Điều đó khiến không ít bà mẹ cũng đã tin tưởng vào những quảng cáo về tác dụng thần kỳ của sữa công thức. Thậm chí, nhiều người còn cho rằng sữa công thức tốt hơn sữa mẹ để rồi cắt bỏ nguồn sữa được tự nhiên "ban tặng" mà nuôi con bằng sữa công thức.
Mới đây, báo cáo toàn cầu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chỉ ra nhiều chiến lược tiếp thị sữa công thức ở Việt Nam đưa ra các thông tin thiếu căn cứ khoa học như sữa công thức có thể cải thiện chiều cao, cân nặng hoặc sự phát triển trí não của trẻ.
Tiến sĩ Juliawati Untoro, Trưởng nhóm Dinh dưỡng, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Khu vực Tây Thái Bình Dương, cho biết: "Các nhà sản xuất, bán hàng đã sử dụng thông điệp tiếp thị bóng bẩy, tuyên bố sai lệch về khoa học, khiến người tiêu dùng lầm tưởng rằng sữa công thức gần bằng hoặc tốt hơn sữa mẹ".
Theo bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng - Viện Dinh dưỡng quốc gia – sữa là một thực phẩm rất tốt và cần thiết đối với trẻ nhỏ. Tuy nhiên, không phải cứ uống sữa nhiều là trẻ sẽ cao lớn vượt trội bởi có rất nhiều yếu tố liên quan đến sự phát triển chiều cao của trẻ như di truyền, dinh dưỡng, môi trường sống, tình trạng bệnh tật và luyện tập thể dục thể thao.
Chia sẻ về loại sữa cam kết giúp trẻ tăng chiều cao, bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng cho biết, thực tế trong giai đoạn trẻ từ 3 - 5 tuổi, trẻ có thể tăng chiều cao từ 0,5 - 1cm/tháng. Như vậy, dù không uống sữa thì ở giai đoạn này thì trẻ vẫn phát triển chiều cao rất tốt.
Nhiều bà mẹ thường cho rằng sữa của bản thân "nóng", không có độ đậm đặc hoặc màu nhạt và lo ngại sữa mẹ không đủ dinh dưỡng như sữa công thức khiến con bị còi cọc, chậm lớn. Tuy nhiên, bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng cho biết, sữa mẹ là thức ăn hoàn hảo nhất đối với trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 6 tháng tuổi. Nhiều nghiên cứu cho thấy sữa mẹ không bị ảnh hưởng quá nhiều bởi chế độ ăn hay vùng sắc tộc. Việc bà mẹ quan tâm đến độ đậm đặc và màu sắc của sữa là rất tốt để điều chỉnh chế độ ăn uống giúp sữa có đủ dưỡng chất hơn nhưng các bà mẹ hãy tự tin và yên tâm khi nuôi con bằng sữa mẹ.
Còn trong trường hợp người mẹ ăn uống đầy đủ, thực hiện đúng khuyến nghị nuôi con bằng sữa mẹ mà em bé chậm lên cân thì cần đưa bé đi khám bác sĩ để tìm nguyên nhân gây ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của bé. “Không nên vì bé tăng trưởng chậm mà vội vàng bỏ sữa mẹ và thay thế bằng sữa công thức – đó là một suy nghĩ sai lầm” – BS Nguyễn Trọng Hưng nhấn mạnh.
Do đó, các bố mẹ không nên vì tin theo những lời quảng cáo mà bỏ qua nguồn sữa mẹ cũng như chế độ ăn uống cân đối, đa dạng cho bé.
Đối với trẻ trên 1 tuổi đã có cân nặng và chiều cao hợp lý, cha mẹ có thể sử dụng sữa công thức phù hợp với lứa tuổi và các thức uống dinh dưỡng theo sở thích của trẻ. Ngoài ra, cần bổ sung đa dạng các nhóm thực phẩm như đường bột, chất béo, đạm và vitamin từ rau củ quả vào chế độ ăn hàng ngày.
Ngoài chế độ dinh dưỡng thì việc tập luyện thể dục thể thao, ngủ đủ giấc… cũng có ý nghĩa quan trọng trong việc tăng trưởng chiều cao cho trẻ - BS Nguyễn Trọng Hưng đưa ra lời khuyên.