Thời tiết chuyển từ đông sang xuân, lúc lạnh, lúc ấm lại ẩm ướt khiến các bé không thích nghi kịp và dễ mắc các bệnh về đường hô hấp. Khi thấy con có biểu hiện nhẹ của các bệnh mũi họng, tâm lý chung của các bậc phụ huynh là không muốn con phải dùng kháng sinh nên đã "phòng còn hơn chống" bằng cách xịt rửa mũi liên tục và ép con xì mũi thật nhiều. 

Có đến 99% người bị viêm tai giữa xuất phát từ viêm mũi họng. Và một số trường hợp viêm tai giữa bắt nguồn từ chính thói quen xì mũi không đúng cách. Một bác sĩ chuyên khoa Tai - Mũi - Họng tại TP.Hồ Chí Minh chia sẻ: "Tôi từng chứng kiến cách nhiều bà mẹ xì mũi cho con: 'Xì mũi đi con! Một hai ba xì', ngay lúc đó mẹ bịt ngay hai cánh mũi lại, mục đích là vuốt mũi cho bé, đến tối lại cháu sốt và đau tai, sáng hôm sau mẹ đưa cháu đến khám, soi tai thấy màng nhĩ đỏ phồng, đây đã là viêm tai giữa rồi!".

Khi trẻ bị sổ mũi hoặc nghẹt mũi, dịch ứ đọng trong mũi rất nhiều và đặc. Nếu xì mũi quá mạnh hoặc bố mẹ bịt hai lỗ mũi của con khi con xì mũi sẽ khiến dịch này dễ dàng bị đẩy ngược lên tai bởi ống dẫn từ mũi họng lên tai trẻ em rất ngắn, chỉ khoảng 0,5cm, lại nằm ngang, thẳng. Từ đó khiến trẻ bị viêm tai giữa hoặc ù tai.

Trẻ em ở độ tuổi mẫu giáo, do cấu trúc vòi nhĩ ngắn, dịch mũi dễ chảy ngược vào trong, gây ứ đọng ở tai, có nguy cơ dẫn đến viêm tai giữa thanh dịch, tuy không thấy dịch chảy ra ngoài nhưng làm cho trẻ nghe kém, nghễnh ngãng, giao tiếp khó khăn. Không được điều trị kịp thời, bố mẹ và trẻ sẽ đối mặt với nguy cơ khó lường đó là bị điếc.

Ngoài ra, thói quen rửa mũi quá nhiều cũng làm hại hệ hô hấp của trẻ. Theo PGS. TS Nguyễn Tiến Dũng - Nguyên Trưởng Khoa Nhi (Bệnh viện Bạch Mai), mũi của trẻ bình thường luôn có cơ chế tự làm sạch. Nếu trẻ hoàn toàn bình thường mà ngày nào cũng cẩn thận xịt, rửa mũi là bố mẹ đang làm mất đi chất nhầy tự nhiên trong khoang mũi. Trong khi đó, chất nhầy này có tác dụng tạo độ ẩm, ngăn chặn bủi bẩn. Khi bị mất đi chấy nhầy này, trẻ càng dễ bị khô mũi, nhiễm khuẩn mũi, gây tổn thương niêm mạc mũi dẫn đến tình trạng dễ bị viêm mũi họng hơn. Không những thế việc sử dụng thuốc xịt, rửa mũi quá thường xuyên cũng có thể làm teo niêm mạc mũi, ảnh hưởng đến chức năng thở, khứu giác. 

Khi trẻ bị sổ mũi, ngạt mũi, việc bố mẹ dùng xi lanh xịt rửa mũi sai cách như xịt quá mạnh, trẻ nuốt phải nước rửa cũng là một trong những nguyên nhân khiến trẻ dễ mắc phải các bệnh đường hô hấp khác.

1. Tăng cường cho bé uống nhiều nước, bú mẹ.

2. Với trẻ nhỏ chưa biết cách xì mũi, bố mẹ có thể hỗ trợ xịt mũi và hút mũi cho bé. Khi trẻ nhiều mũi, nước mũi đặc, ngạt mũi, sổ mũi, bố mẹ nhỏ nước muối sinh lý vào mũi bé để nước mũi ẩm và loãng sau đó mới hút dịch ra rồi dùng thuốc điều trị ngạt mũi, sổ mũi.

Nếu trời lạnh, trước khi nhỏ nước muối vào mũi, các mẹ nên ngâm nước muối sinh lý vào nước nóng cho ấm rồi nhỏ vào mũi trẻ, thực hiện khoảng 3 - 4 lần/ngày.

3. Với trẻ lớn khi trẻ bị sổ mũi, cha mẹ có thể hướng dẫn trẻ tập xì mũi. Không nên dùng tay bịt hai bên lỗ mũi khi bé xì mũi vì sẽ làm tăng áp lực đột ngột vào mũi, dễ dẫn đến viêm tai giữa, viêm xoang, viêm họng, viêm khí phế quản. Dùng giấy mềm, sạch cho trẻ xì mũi để tránh lây lan cho người xung quanh và chỉ dùng một lần.

4. Xì mũi đúng cách:

- Chỉ bịt một bên lỗ mũi trẻ, một bên để thông thoáng.

- Hướng dẫn trẻ hơi cúi đầu xuống, ngậm miệng và thở mạnh ra.

- Mỗi bên mũi làm 2 - 3 lần cho sạch.

5. Tuyệt đối không ép trẻ xì mũi ngay khi trẻ đang bị ngạt hoặc tắc mũi. Trước tiên, phải nhỏ thuốc co mạch cho trẻ, đợi 1 - 2 phút sau đó mới hướng dẫn trẻ thực hiện xì mũi

6. Để trẻ không bị sổ mũi, viêm mũi nên giữ ấm cho trẻ khi đi ra ngoài trong tiết trời lạnh, giữ vệ sinh cho trẻ thật sạch sẽ.