Các yếu tố như nội tiết tố, trao đổi chất và thần kinh điều chỉnh trọng lượng cơ thể thường là vấn đề sinh học, thay vì ý chí.

Một trong những khía cạnh khó nhất đối với nhiều người là “hiệu ứng yo-yo” của việc hạn chế calo. Thống kê cho thấy, những người ăn kiêng thường tăng khoảng một nửa số cân đã giảm sau hai năm.

Con số này sau 5 năm là khoảng 80%. Tình trạng này thường được coi là một thất bại và có thể gây ra những tác động lâu dài về thể chất, cảm xúc cũng như tâm lý. 

Tuy nhiên, mới đây, các nhà khoa học từ Viện Nghiên cứu Trao đổi chất Max Planck (MPIMR) và Trường Y Harvard đã xác định được một sự thay đổi đáng kể trong đường dẫn truyền thần kinh não xảy ra khi ăn kiêng.

Nhóm phát hiện các tín hiệu mạnh hơn truyền đến những dây thần kinh điều hòa cảm giác đói. Ức chế các tín hiệu này có thể giúp phát triển phương pháp điều trị hỗ trợ mọi người tốt hơn trong việc duy trì cân nặng. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Cell Metabolism.

Henning Fenselau - nhà khoa học tại MPIMR, người đứng đầu nghiên cứu, cho biết: “Mọi người chủ yếu xem xét các tác động ngắn hạn sau khi ăn kiêng. Chúng tôi muốn xem những thay đổi trong não về lâu dài”.

Để làm như vậy, các nhà nghiên cứu đã cho chuột ăn kiêng. Sau đó, nhóm theo dõi mạch não, tập trung vào các tế bào thần kinh Agouti-Related Peptide (AgRP) ở vùng dưới đồi, được biết là kiểm soát cảm giác đói.

Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra cách kích thích tế bào thần kinh này dẫn đến mức tiêu thụ thực phẩm tăng cao. Các nhà nghiên cứu phát hiện, đường dẫn truyền tế bào thần kinh đến tế bào thần kinh AgRP được khuếch đại khi động vật ăn kiêng và duy trì ở mức khuếch đại đó.

Từ đó, dẫn đến tín hiệu đói cực độ và khiến lượng thức ăn được nạp vào nhiều hơn. Điều này dẫn đến tình trạng tăng cân nhanh hơn.

Đồng tác giả Bradford Lowell từ Trường Y Harvard cho biết: “Công trình này giúp tăng hiểu biết về cách dây thần kinh kiểm soát cơn đói. Trước đây chúng tôi đã phát hiện ra một tập hợp chính các tế bào thần kinh ngược dòng khớp thần kinh vật lý và kích thích các tế bào thần kinh đói AgRP.

Trong nghiên cứu hiện tại, chúng tôi thấy rằng, kết nối dẫn truyền thần kinh vật lý giữa hai tế bào thần kinh này, trong một quá trình gọi là độ dẻo của khớp thần kinh, tăng lên đáng kể khi ăn kiêng và giảm cân. Điều này dẫn đến cảm giác đói quá mức kéo dài”.

Khi các nhà nghiên cứu ức chế kết nối giữa các tế bào thần kinh đó, hoạt động AgRP giảm xuống. Nhờ đó, động vật có phản ứng điều tiết hơn đối với lượng thức ăn nạp vào. Điều này sẽ dẫn đến tình trạng tăng cân ít hơn đáng kể.