Theo quan niệm dân gian, mỗi đứa trẻ sinh ra đều mang theo một vài “dấu hiệu” rất riêng, mà người xưa tin rằng đó là cách ông bà, tổ tiên gửi gắm lời nhắn nhủ về tính cách và số phận. Một trong những dấu hiệu thường được nhắc đến nhiều nhất chính là “đuôi dế” – phần tóc sau gáy mọc dài hẳn ra, tách biệt với phần tóc xung quanh.

Trong lời kể của các bà, các mẹ ngày xưa, trẻ có đuôi dế thường là những đứa rất khó nuôi . Không phải vì thể chất yếu ớt, mà bởi tính khí “khó chiều”: ngủ ít, hay quấy, nhạy cảm với môi trường xung quanh. Người xưa tin rằng những đứa trẻ này có “căn”, có vía mạnh, nên thời nhỏ dễ vất vả, nhưng càng lớn lại càng bền bỉ, ít khi chịu khuất phục trước hoàn cảnh.

Cũng theo quan niệm dân gian, trẻ có đuôi dế thường là những đứa rất lanh lợi và cứng cỏi . Chúng có xu hướng sớm bộc lộ cá tính, thích tự quyết, không dễ nghe lời nếu không được giải thích thỏa đáng. Chính vì vậy, nếu nuôi dạy bằng sự áp đặt, trẻ dễ phản kháng; nhưng nếu được tôn trọng và định hướng đúng, chúng lại trở thành những người có chính kiến, biết bảo vệ quan điểm của mình đến cùng.

Nhiều người lớn tuổi còn cho rằng, đuôi dế là dấu hiệu của sự thông minh và khả năng thích nghi cao . Trẻ có đặc điểm này thường học nhanh, nhớ lâu, quan sát tốt và rất nhạy cảm với cảm xúc của người khác. Chúng có thể không phải kiểu trẻ ngoan ngoãn, nghe lời tuyệt đối, nhưng lại là những đứa “hiểu chuyện theo cách riêng”, biết lúc nào nên tiến, lúc nào nên lùi.

Một quan niệm khác mang màu sắc tâm linh hơn cho rằng, những đứa trẻ có đuôi dế thường rất nặng tình với gia đình . Khi còn nhỏ có thể bướng bỉnh, khó bảo, nhưng càng lớn càng sống tình nghĩa, không dễ quên công ơn sinh thành, dưỡng dục. Người xưa hay nói: “Đứa nhỏ khó nuôi ngày bé, lớn lên lại là chỗ dựa vững vàng cho cha mẹ”.

Tất nhiên, trong góc nhìn khoa học hiện đại, đuôi dế đơn giản chỉ là đặc điểm di truyền và hướng mọc tự nhiên của tóc , không quyết định trí tuệ hay vận mệnh của một con người. Thế nhưng, những quan niệm dân gian ấy vẫn tồn tại như một cách để người lớn lý giải sự khác biệt giữa các đứa trẻ, đồng thời nhắc nhở cha mẹ rằng: mỗi đứa con đều có khí chất riêng, không thể nuôi dạy bằng một khuôn mẫu duy nhất.

Suy cho cùng, dù trẻ có đuôi dế hay không, điều quan trọng nhất vẫn là cách yêu thương và đồng hành . Một đứa trẻ cá tính mạnh nếu được thấu hiểu sẽ trở thành người bản lĩnh; một đứa trẻ nhạy cảm nếu được nâng đỡ sẽ lớn lên đầy nhân ái. Những dấu hiệu dân gian, nếu nhìn bằng sự bao dung, đôi khi không phải để gán nhãn, mà để nhắc người lớn học cách kiên nhẫn và tin vào tiềm năng rất riêng của con mình.

*Thông tin mang tính tham khảo, chiêm nghiệm