Homeschool dưới góc nhìn của bà mẹ 3 con đang tự dạy con tại nhà
Khá mới mẻ ở Việt Nam nhưng Homeschool - phương pháp tự dạy con ở nhà ngày càng được biết đến rộng rãi và đã có không ít bố mẹ áp dụng.
Chị Keziah Hương (hiện đang sinh sống tại Hà Nội) có 3 con gái, 11, 6 và 4 tuổi. Con gái đầu của chị theo học chương trình bình thường, vừa lên lớp 6. Cháu thứ 2 học một năm ở trường công lúc 3 tuổi sau đó chị cho nghỉ và cho theo học chương trình homeschool hoàn toàn từ 4 tuổi. Đến khi bé vào lớp 1 thì gia đình chị chỉ cho con theo học một phần chương tình homeschool của Abeka, còn lại vẫn đến trường giao lưu với thầy cô và bạn bè. Cháu thứ ba cũng theo homeschool từ 4 tuổi và thường xuyên có các bạn đến nhà học với con thường xuyên. |
1. Homeschool là gì?
Homeschool được hiểu như việc cha mẹ tự dạy con ở nhà. Có hai kiểu homeschool là homeschool hoàn toàn – không cho con tới trường và homeschool một phần – vừa cho con tới trường, vừa dạy con tại nhà. Phụ thuộc vào điều kiện của từng gia đình và sự đáp ứng của chính con cái mà có thể quyết định nên theo hình thức nào.
Thay vì gửi con đến các trường mầm non giáo dục sớm, tôi áp dụng homeschool sớm cho con. Giai đoạn 0-6 tuổi là lúc các con học bằng trực quan: quan sát và bắt chước là chính nên cần người làm gương thì cha mẹ là lý tưởng nhất. Nếu có thể tạo cho con nhóm bạn vui chơi và giao lưu, hoạt động cộng đồng thường xuyên thì cha mẹ có điều kiện homeschool từ sớm cho con là tốt nhất.
Trước 6 tuổi, các bé nhà tôi được chơi tự do rất nhiều, thậm chí đồ chơi toàn do các con tự chế từ những thứ nhặt trong cuộc sống và thiên nhiên. Tôi để ý con học tốt nhất khi được chơi tự do và khám phá thế giới theo cách của mình.
-faec6/homeschool.jpg "Homeschool")
Vợ chồng chị Keziah Hương thường xuyên cho các con đi trải nghiệm khắp nơi.
Tôi tận dụng tất cả những gì tự nhiên nhất trong cuộc sống hàng ngày để tương tác với các con, cho con nghịch nước ngoài bãi biển thoải mái, mày mò ốc sò và xây dựng lâu đài bằng cát, sỏi...
Ngoài ra các con tham gia hái rau, nấu ăn, phơi quần áo, gấp quần áo và dọn dẹp nhà cửa. Nói chung việc nhà là bài học của các con hàng ngày. Khi gần gũi thiên nhiên, con sẽ đặt rất nhiều câu hỏi về thế giới và cuộc sống. Vì tò mò ham hiểu biết, con sẽ suy nghĩ đưa ra giả thiết và muốn kiểm chứng giả thiết cho nên cha mẹ đặt ra các câu hỏi là cách giúp trẻ phát triển óc quan sát, sự tò mò, ham hiểu biết và là tiền đề cho sự phát triển trí tuệ về sau.
Homeschool là khám phá cuộc sống xung quanh
Theo bác sĩ, chuyên gia tâm lý người Pháp Serge Tiseron, trước 3 tuổi còn nhiều vùng chưa được tiếp nối với nhau bởi các dây thần kinh liên hoàn. Trẻ cần những sinh hoạt giúp chúng liên kết các vùng thuộc não điều khiển năm giác quan để cấu kết các vùng của não bộ. Ví dụ như khi trẻ cầm một vật gì đó, đưa lên miệng ngậm, ném vật đó xuống đất, nghe tiếng động rồi chạy theo nhặt vật ấy, chỉ thế thôi nhưng huy động được toàn bộ não và tay chân.
Ngoài việc cho con khám phá thiên nhiên và trải nghiệm thật nhiều trong cuộc sống cùng cha mẹ, tôi cũng cho con nghe những bản nhạc nổi tiếng thế giới và cảm thụ nghệ thuật của những vở kịch, vẽ tranh và làm quen với một số nhạc cụ như piano, guitar khi đã đủ tập trung và có ý thức học.
Việc nhà chính là một trong những bài học của các con hàng ngày.
Trước 6 tuổi, tôi không ép con ngồi viết chữ, làm toán, vẽ tranh, tập đàn kiểu kĩ thuật... Con có thể làm điều đó nếu con thích, nhưng tôi rèn con ý thức thực hiện luật do cha mẹ làm gương là chính.
Trong thời gian homeschool từ sớm, tôi thường xuyên cho con đi giao lưu với các nhóm bạn có cùng sở thích như học tiếng Anh và nghệ thuật.
Giáo trình cho homeschool
Ở Việt Nam, không có giáo trình tiếng Việt cho homeschool. Các gia đình theo phương pháp này đều phải áp dụng theo chương trình ở nước ngoài. Chương trình homeschool Abeka của Mỹ mà tôi áp dụng được thiết kế cho các con từ 4 tuổi. Phần học thuật của chương trình được thiết kế rất sâu sắc để các con có nền tảng kiến thức tốt mà các thầy cô dạy qua DVD lại không nhàm chán. Giáo trình có xu hướng giúp các con tự lập, tự học, tự tìm tòi và sáng tạo chứ không lệ thuộc vào người dạy.
Ngoài ra, có những chương trình khác thiết kế cho các bé từ 2 tuổi nhưng tôi thấy ở tuổi dưới 6 nên cho các con chơi nhiều nên tôi chỉ áp dụng một phần.
Chương trình các con học có toán logic, có khoa học và địa lý - lịch sử - xã hội, có cảm âm và phát triển ngôn ngữ… dựa trên khung chương trình của các trường ở Mỹ. Nếu học hết Grade 1 của họ thì con có thể nghe hiểu rất nhiều lĩnh vực xoay quanh đời sống bằng tiếng Anh và đọc các văn bản bằng tiếng Anh thành thạo với ngữ điệu chuẩn. Các con vừa học vừa làm việc nhà nên phát triển kĩ năng phục vụ bản thân và gia đình rất tốt.
Một buổi trải nghiệm cùng các bạn nước ngoài của các bé.
Lợi ích của việc homeschool
- Các con học cách tiếp cận và tư duy cũng như khả năng tự học rất tốt. Cách thiết kế bài giảng làm các con phải tự tìm hiểu và đưa ra cách giải quyết vấn đề của mình.
- Chương trình thiết kế rất chuyên nghiệp như giáo trình Abeka thì các con theo học hết cấp 3 của họ là có nền tảng kiến thức và tư duy rất ổn để tự học lên cao hơn.
- Học ở nhà hoặc theo nhóm gần nhà thì cha mẹ gần gũi con hơn, không tốn kém thời gian đi lại và kiểm soát chất lượng tốt hơn do chương trình hướng dẫn chi tiết cho cha mẹ cách dạy con nên cũng không khó để theo nếu các con có tiếng Anh tốt.
Việc giáo dục con, với tôi điều quan trọng nhất là giúp trẻ phát triển nhân cách và để các con trưởng thành, biết lãnh đạo bản thân để sống có ý nghĩa nhất.