Hiểu đúng về trì hoãn không chỉ là trẻ lười biếng

Nhiều người vẫn cho rằng trẻ nhỏ biết trì hoãn là... lười biếng, thiếu động lực, nhưng Harvard cùng các nhà khoa học quốc tế đã chỉ ra rằng, đó thực ra là dấu hiệu của khả năng tự kiểm soát – một trong những nền tảng của trí thông minh.

Khởi nguồn từ thử nghiệm nổi tiếng Marshmallow Test (hay "thử thách kẹo dẻo") do Walter Mischel – giáo sư tại Harvard (sau là Stanford) khởi xướng, trẻ khoảng 4–5 tuổi được cho lựa chọn: ăn ngay 1 chiếc kẹo hoặc chờ 15 phút để được 2 chiếc. Không ai ngờ rằng, hiện tượng trẻ chờ được phần thưởng lớn hơn lại mang ý nghĩa dài hạn.

Harvard đã theo dõi dài hạn những trẻ tham gia thử nghiệm: " Những em chờ được 2 kẹo có thành tích tốt hơn, có chỉ số hợp tác xã hội cao, kiểm soát bản thân tốt hơn, chỉ số BMI khỏe mạnh hơn, khả năng giải quyết xung đột cao hơn… thậm chí ở tuổi vị thành niên và trưởng thành".

Một bài viết tóm tắt từ Wired trích lời Mischel:

"Những trẻ biết chờ lâu có chỉ số SAT cao hơn, ít gặp vấn đề hành vi, và cơ chế tự kìm chế mạnh hơn. Chìa khóa không nằm ở sức mạnh ý chí, mà ở chiến thuật 'làm nguội nhiệt' như hát ru, rời mắt khỏi phần thưởng…".

Tóm lại, không phải lười biếng, mà là nhận thức – một khả năng nhận ra giá trị lớn hơn ở tương lai, và có kỹ năng điều khiển cảm xúc.

Trì hoãn – trí tuệ có thể huấn luyện, không phụ thuộc IQ bẩm sinh

Sự kỳ diệu ở chỗ khả năng trì hoãn hoàn toàn có thể được rèn luyện, chứ không phải di truyền hay "thiếu bẩm sinh".

Một thí nghiệm "nhóm đáng tin – nhóm không đáng tin" đã cho thấy: Trẻ thấy người hướng dẫn giữ lời hứa ít được phần thưởng thêm, sẽ mất kiên nhẫn hơn.

Điều này khẳng định rằng, tin cậy vào môi trường là nền tảng để trẻ tin tưởng vào giá trị của trì hoãn.

Bên cạnh đó, nghiên cứu từ Đại học Rochester và APA (American Psychological Association) cho thấy, thế hệ trẻ ngày nay, dù sống trong thời đại dễ "thỏa mãn tức thì", vẫn có khả năng trì hoãn tốt hơn thế hệ trước khoảng 50 năm khi môi trường giáo dục và kỹ năng kiểm soát bản thân ngày càng phát triển.

Không chỉ vậy, một nghiên cứu của Funder và Block (1998) trên thanh thiếu niên chỉ ra rằng: Khả năng trì hoãn song hành với IQ cao, sự thông minh cảm xúc, và khả năng tự chủ, nhưng đi kèm vẫn là xu hướng kiểm soát bản thân quá mức

Vậy trẻ biết "chờ phần thưởng lớn" là dấu hiệu:

Tư duy tương lai trưởng thành hơn.

Khả năng tự kiểm soát tốt.

Phát triển cảm xúc và xã hội toàn diện.

Trì hoãn là "trí tuệ trong trẻo"

Việc trẻ nhỏ biết trì hoãn không chỉ là dấu hiệu sinh lý đơn giản: đó là một khả năng nhận thức cao, gắn liền với chủ động, tự kiểm soát, trì hoãn vì mục tiêu dài hạn.

Harvard và các nghiên cứu quốc tế đã chứng minh rằng, thói quen trì hoãn từ bé không làm trẻ "lười", mà chỉ ra khảnăng trưởng thành sớm về trí tuệ và cảm xúc.

Quan trọng hơn, trì hoãn không phải kỹ năng bất biến mà là kỹ năng có thể rèn luyện qua môi trường nuôi dưỡng, giáo dục đúng cách và sự tin tưởng từ người lớn.

Vì vậy, nếu bạn thấy con chú ý đến phần thưởng lớn, chờ đợi một chút để đổi phần thưởng gấp đôi – đó không phải là dấu hiệu "lười" hay "khôn lỏi". Đó là dấu hiệu của một đứa trẻ đang học cách làm chủ cuộc sống của chính mình.

Thay vì bệnh thành tích, hãy tôn trọng tiến trình trưởng thành của con – nguồn sức mạnh thực sự của một trí tuệ vượt trội.