Tìm hiểu về tật bàn chân khoèo bẩm sinh

1. Tật bàn chân khoèo bẩm sinh là gì?

Khoèo chân bẩm sinh là sự biến dạng của một hoặc cả hai bàn chân ngay từ lúc trẻ vừa lọt lòng. Bàn chân khoèo khi sờ nắn có cảm giác cứng và ít di động do các cơ và dây chằng ở bàn chân bị co rút. Do đó khó có thể nắn sửa bàn chân của bé trở về tư thế bình thường. Tư thế bình thường của bàn chân được hiểu là một tư thế mà bàn chân thẳng hàng so với trục của xương cẳng chân và bàn chân vuông góc với cẳng chân một góc 90 độ.

Khoèo chân bẩm sinh có 3 biến dạng điển hình, tương ứng với các bất thường của các xương và khớp bàn chân như sau:

+ Phần trước bàn chân bị khép

+ Gót và phần sau bàn chân vẹo trong

+ Bàn chân duỗi đổ kiểu bàn chân ngựa

+ Vòm gan chân lõm

2. Nguyên nhân gây khoèo chân bẩm sinh ở trẻ sơ sinh

Hiện nay, nguyên nhân trẻ sơ sinh bị khoèo chân vẫn còn gây tranh cãi rất nhiều. Như trường hợp của con chị Thêm, bác sĩ chẩn đoán do mẹ ngồi lâu và sai tư thế. Nhưng ngoài ra còn có nhiều nguyên nhân khác như yếu tố di truyền, thai nhi bị ảnh hưởng bởi môi trường sống của mẹ không tốt (ô nhiễm không khí, mẹ hay căng thẳng, mẹ có sức khỏe yếu, mẹ bị thiếu nước ối...).

3. Một số bệnh lý đi kèm khi trẻ bị bàn chân khoèo

Theo thống kê, có khoảng 20% trường hợp trẻ bị khoèo chân còn mắc một số bệnh lý đi kèm như: Cứng khớp ngọn chi, loạn dưỡng cơ bẩm sinh, thoát vị tủy – màng tủy, hội chứng dải sợi ối, các hội chứng liên quan đến gen như: Hội chứng Edward và hội chứng DiGeorge. Về trường hợp của con chị Thêm, thật may mắn bé không kèm chứng bệnh nào khác.

4. Cách chẩn đoán tật bàn chân khoèo bẩm sinh

Khi trẻ mới chào đời, dị tật khoèo chân bẩm sinh có thể được bác sĩ chẩn đoán dựa trên quan sát, thông thường qua 3 đặc điểm điển hình: bàn chân duỗi cổ, vẹo trong và khép.

Bên cạnh đó, chụp X-quang sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán, xác định bệnh chân khoèo của trẻ chính xác.

+ Phim thẳng: Ở trẻ khoèo chân bẩm sinh, trục dọc của xương sên và xương gót song song hoặc có xu hướng song song nhau. Ở trẻ bình thường, hai trục này thường tạo góc 30 – 35º và mở ra trước.

+ Phim nghiêng: Bàn chân khoèo có trục dọc của xương sên và xương gót cũng gần song song nhau. Trong khi đó, hai trục này sẽ tạo góc 20º ở trẻ bình thường.

5. Hướng điều trị tật bàn chân khoèo ở trẻ

Nguyên tắc khi điều trị bàn chân khoèo trẻ sơ sinh đó là:

+ Chỉnh sửa biến dạng bàn chân

+ Phục hồi chức năng, độ linh hoạt và độ mạnh của bàn chân để trẻ có thể đi lại và vận động tốt hơn.

Có rất nhiều cách chữa bàn chân khoèo, trong đó có thể kể đến những phương pháp như sau:

+ Phương pháp Ponseti:

Cách này gồm một trình tự có 3 giai đoạn. Đầu tiên là giai đoạn bó bột nắn sửa các biến dạng của chân khoèo, kế đến là phẫu thuật gân gót trong bao gân và cuối cùng là giai đoạn các bé mang giày nẹp để giữ hai bàn chân trong tư thế dang ra ngoài nhằm ngăn ngừa sự tái phát. Giai đoạn bó bột nắn sửa biến dạng và giai đoạn mang giày nẹp được thực hiện bởi chuyên khoa Vật lý trị liệu. Thời gian mang giày nẹp có thể kéo dài đến 5 tuổi. Phẫu thật gân gót trong bao gân được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa Chỉnh hình trẻ em.

+ Phương pháp kéo duỗi, băng bó:

Kéo duỗi và băng bó là một phương pháp vật lý trị liệu để điều trị bàn chân khoèo, được tiến hành bằng cách vận động bàn chân mỗi ngày sau đó giữ tư thế đúng của bàn chân với băng keo và dùng máy để khiến bàn chân vận động liên tục trong lúc bệnh nhân ngủ. Sau 2 tháng kéo duỗi và băng bó thì cần ngưng điều trị 3 lần mỗi tuần cho đến lúc trẻ đạt 6 tháng, cuối cùng là cho trẻ luyện tập hàng ngày, mang đai nẹp ban đêm cho đến khi trẻ biết đi.

+ Phẫu thuật:

Đây là phương pháp điều trị bàn chân khoèo trẻ sơ sinh dùng trong những trường hợp nặng, không đáp ứng với những biện pháp điều trị như trên. Kỹ thuật mổ được áp dụng đó là kéo dài gân gót, đưa bàn chân trở lại tư thế đúng, chuyển gân chày trước cũng như giải phóng những phần mềm sau trong.