Chuyên gia dinh dưỡng hướng dẫn cách nêm gia vị vào thức ăn cho trẻ ăn dặm
Gia vị là vấn đề nhiều cha mẹ quan tâm vì không rõ độ tuổi nào nên nêm gia vị và nêm bao nhiêu là đủ để không ảnh hưởng đến vị giác và sức khỏe của bé.
Hiểu đúng về vị giác của bé
Số lượng chồi vị giác khác nhau giữa trẻ em (dưới 3 tuổi) và người lớn. Ví dụ, các bé có khoảng 10000 chồi vị giác, nhưng người lớn thì chỉ có khoảng 5000 chồi vị giác. Do đó, báo cáo năm 2005 của trung tâm Monell Chemical Senses, Mỹ đã cho thấy: vị giác về cảm giác mặn tàm tạm của người lớn, sẽ là cảm giác rất mặn cho các bé. Do đó, việc dùng lưỡi của cha mẹ thử vị cho thức ăn của bé là không chính xác.
Dùng gia vị không đúng lượng có thể dẫn đến rối loạn vị giác, gây biếng ăn, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng hoạt động của thận và gan, đặc biệt là các bé dưới 1 tuổi.
Trong bài viết này đề cập đến các loại gia vị thông dụng trong gia đình bao gồm: Đường, muối, bột nêm/bột ngọt, nước mắm/nước tương, hành/tỏi, tiêu/ớt, rau thơm/mùi, mật ong và giả muối từ thực vật.
Giả muối từ thực vật
Trong trường hợp bố mẹ, ông bà đã lỡ nêm gia vị thức ăn cho bé dưới 1 tuổi, các bé có thể bị rối loạn vị giác và không chịu ăn khi không nêm. Cha mẹ có thể làm giả muối từ thực vật để giúp các bé cân bằng vị giác. Do hàm lượng Natri trong thực vật thấp và ở dạng muối hữu cơ nên giúp cân bằng vị giác cho các bé.
Tuy nhiên, nếu các bé nào mà cha mẹ chưa nêm gia vị cho bé dưới 1 tuổi thì không khuyên dùng giả muối từ thực vật.
Giả muối từ thực vật là dạng bột xay nhuyễn từ những loại thực vật để tạo vị cho món ăn, giúp các bé dưới 1 tuổi đã lỡ cho ăn chế độ có nêm muối/đường/nước mắm do cha mẹ không để ý. Ts.Bs.Challote, trung tâm nghiên cứu tim mạch, Mỹ cho biết: giả muối có thể giúp thay thế vị của muối để tạo cân bằng vị trên các chồi vị giác. Tuy nhiên, giả muối từ các loại tảo hay rong biển là không khuyên dùng cho bé vì có thể dư hàm lượng Iodine. (Cách làm giả muối từ thực vật tham khảo phía cuối bài).
Lượng gia vị tối đa cho vào thức ăn dặm của bé 1 ngày theo độ tuổi
Quy ước: Muỗng cafe dùng trong ước lượng là có kích thước như sau: dài 4cm và rộng 3cm.
Bé dưới 1 tuổi
MUỐI/ĐƯỜNG/BỘT NÊM: Không dùng.
NƯỚC MẮM/NƯỚC TƯƠNG (dù là loại trẻ em): Không dùng.
GIẢ MUỐI TỪ THỰC VẬT: Lượng bằng 1 muỗng cafe/ngày (dạng bột như hướng dẫn ở trên).
TIÊU: Lượng bằng phần đầu của muỗng/ngày (chỉ dùng cho bé trên 10 tháng).
HÀNH/TỎI: Lượng bằng 1 muỗng cafe/ngày (chỉ dùng cho bé trên 10 tháng).
RAU THƠM CÁC LOẠI: Lượng bằng 1 muỗng cafe/ngày.
DẦU ĂN: 1-2 muỗng cafe/ngày. 1 tuần không quá 4 ngày.
MẬT ONG: Không dùng.
Không nêm bất cứ loại gia vị gì vào thức ăn của trẻ dưới 1 tuổi.
Bé từ 1-3 tuổi
MUỐI/ĐƯỜNG/BỘT NÊM: 1/2 muỗng cafe/ngày.
NƯỚC MẮM/NƯỚC TƯƠNG (dùng loại người lớn hay trẻ em đều được, nước mắm không dùng loại đạm cao): 1 muỗng cafe/ngày.
GIẢ MUỐI TỪ THỰC VẬT: Lượng bằng 1 muỗng cafe/ngày.TIÊU: Lượng bằng phần đầu của muỗng/ngày -xem hình đính kèm.
ỚT: Lượng bằng phần đầu của muỗng/ngày.
HÀNH/TỎI: Lượng bằng 1 muỗng cafe/ngày.
RAU THƠM CÁC LOẠI: Lượng bằng 1 muỗng cafe/ngày.
DẦU ĂN: 1-2 muỗng cafe/ngày. Tuần không quá 4 ngày.
MẬT ONG: Lượng bằng 1 muỗng cafe/ngày.
Bé trên 3 tuổi
Có thể ăn đa dạng gia vị theo khẩu vị của gia đình. Nhưng tốt nhất vẫn nên hạn chế đường, muối, nước mắm trong chế biến món ăn để giảm nguy cơ các bệnh mãn tính như tim mạch, huyết áp, đái tháo đường và ung thư bao tử khi bé trưởng thành.
Công thức làm giả muối từ thực vật
CÔNG THỨC 1:
- 1/2 nắm tay cây hương thảo (rosemarry).
- 1/2 nắm tay hẹ tây (chive).
- 1/2 nắm tay ngò tây (Parsley).
- 3 lá nguyệt quế (Bay leaves).
CÁCH LÀM: Phủ 1 tấm giấy lên 1 cái đĩa, cho từng loại cây trên lên, tiếp đó phủ 2 lớp giấy lên rồi cho vào lò vi sóng bật chế độ 700 Watt trong 2 phút mỗi loại. Sau 2 phút, các loại cây trên đã được sấy khô, cho ra giã nhuyễn, nghiền mịn. Lưu vào hũ thủy tinh sạch, đậy nắp kín, để nơi khô thoáng. Dùng như dạng giả muối. Lưu trữ và dùng trong 1 tuần (ĐH Bang Oregon, Mỹ).
Giả muối này nên cho vào thức ăn lúc nấu và nấu kĩ. Đối với các bé thường bị dị ứng hay viêm da cơ địa thì không khuyên dùng giả muối này.
CÔNG THỨC 2:
- 1 nắm tay mè đen.
- 1 nắm tay mè trắng.
CÁCH LÀM: Để chảo nóng, rang 2 loại mè với nhau trong 2 phút. Khi mè vàng đều, tắt bếp, giã nhuyễn, nghiền mịn. Lưu vào hũ thủy tinh sạch, đậy nắp kín, để nơi khô thoáng. Lưu trữ dùng trong 1 tuần. Dùng như dạng giả muối.
Vài nét về tác giả:
Bác sĩ Anh Nguyễn hiện đang công tác tại ĐH Worcester-Anh, là thành viên của Hiệp Hội Dinh Dưỡng Lâm Sàng Anh (The British Association for Applied Nutrition and Nutritional Therapy). Bác sĩ có nhiều bài viết tư vấn về việc chăm sóc sức khỏe cho Mẹ&bé trên trang cá nhân, cũng là đồng tác giả của cuốn sách "Làm mẹ không áp lực".
Bạn có thể đọc các bài viết của bác sĩ Anh Nguyễn TẠI ĐÂY