Với sự kết hợp hài hòa giữa cuộc sống sôi động ngày hè cùng triết lý giáo dục khoa học, thực tế, các bậc cha mẹ và nhà trường Nhật có những bí quyết nuôi dạy trẻ mầm non rất thú vị đáng để cha mẹ Việt học hỏi.

Tháng 7, tháng 8 ở Nhật, khi những cơn mưa lập hè bắt đầu chấm dứt và cái nóng oi bức ập tới cũng là lúc trẻ em các cấp được nghỉ hè trong khoảng thời gian 1 tháng. Ở bậc mầm non, trừ các trường công vốn nhận trông trẻ xuyên hè cho các gia đình có cả cha lẫn mẹ đều đi làm, thì các trường tư nơi phần lớn các bà mẹ ở nhà hoặc chỉ làm part time sẽ khuyến khích các bé ở nhà với cha mẹ và trải nghiệm càng nhiều càng tốt để bé thêm phần lớn khôn. 

Trước khi nghỉ hè, nhà trường sẽ gửi tới cha mẹ thư từ, lịch nghỉ hè, sách giáo khoa bổ trợ nuôi dạy trẻ, cùng một bảng biểu vô cùng dễ thương để các bé ghi lại những dấu mốc quan trọng trong kỳ nghỉ hè của mình. Bên cạnh kiến thức được trang bị sẵn, với các bậc cha mẹ Nhật, tài liệu bổ trợ của trường mẫu giáo là kim chỉ nam để cả nhà trường và phụ huynh có sự thống nhất trong việc nuôi dạy bé. Trong những tài liệu này là rất nhiều kiến thức cụ thể, tỉ mẩn, nghe tưởng như đơn giản nhưng khi được hệ thống lại, chúng rất phù hợp với độ tuổi của trẻ để hình thành tác phong tự lập và giúp bé khám phá thế giới nhiều hơn nữa.  

Người Nhật rất chú trọng giáo dục trẻ em về sự thay đổi của vạn vật theo bốn mùa, để nếp sống “theo mùa” này sẽ hình thành thói quen của các em từ nhỏ tới khi trưởng thành. “Mùa nào thức ấy” có nghĩa là theo mùa nào thì tận hưởng hết những đổi thay của thời gian, ăn món ăn của mùa đó, chơi những trò chơi thích hợp với mùa. Thay vì chỉ nhìn thấy cái nắng nóng dữ dội, mùa hè là dịp tuyệt vời để bé trải nghiệm và học hỏi nên các bé được khuyến khích chơi và vận động thật nhiều.

Mùa hè trong quan niệm của người Nhật được coi là mùa đẹp nhất để “fureai” - nghĩa chính là giao lưu, nghĩa rộng hơn đó là tiếp xúc, gần gũi với vạn vật. Các bé độ tuổi mầm non vẫn đang ở tuổi khám phá thế giới nên được khuyến khích fureai thật nhiều với tất cả những gì xung quanh, với bất kỳ sự vật hiện tượng nào trong cuộc sống, từ con người, thiên nhiên, cành cây, ngọn cỏ, tới các con vật, hoa lá…. 

Mùa hè là mùa sinh sôi nảy nở của các loại cây hoa và côn trùng, các bé thường được làm quen với các trò chơi thú vị về hoa cỏ và côn trùng: dùng vợt đi bắt, khám phá, gọi tên các loại côn trùng, nuôi côn trùng (bọ ngựa, bọ hung, châu chấu….), đi vợt tôm tép tại các ao hồ để hiểu về tập quán sinh sống, nơi cư trú của các loài, chơi các trò chơi với nhành cây ngọn cỏ.

Đây cũng là mùa lễ hội ở Nhật, các bé sẽ trải nghiệm những lễ hội rộn ràng và được cha mẹ giảng giải để biết thêm nhiều nét về văn hóa, cũng như tận hưởng không khí tươi vui của mùa. Các bé cũng có thể sẽ được đi chơi thật nhiều vì kỳ nghỉ hè kéo dài qua kỳ nghỉ Obon lớn ở Nhật, như đi biển, thủy cung, lên núi hay đi du lịch ngoại quốc, đây là dịp tuyệt vời để cha mẹ trò chuyện, so sánh, ví von, gợi mở cho bé thêm kiến thức về cuộc sống.

Bé cũng được thưởng thức những món ăn đặc trưng của mùa hè, cùng cha mẹ khám phá niềm vui của việc thưởng thức ẩm thực theo mùa. Cha mẹ có thể giảng giải cho bé về phần ngon nhất của quả dưa hấu, vì sao thêm chút muối ăn cùng dưa hấu sẽ ngon hơn… để bé có thêm say mê khám phá với những điều thường nhật. 

Sau mỗi dịp nghỉ hè, bé sẽ được cha mẹ và cô giáo hỏi về những kỷ niệm đáng nhớ bé đã trải qua, để bé tha hồ phát huy trí nhớ, trí tưởng tượng và khả năng ngôn ngữ của mình.  

Cả mùa hè sôi động đòi hỏi bé phải thật khỏe mạnh. Bên cạnh việc duy trì các nếp sinh hoạt điều độ, bé và cha mẹ cũng cần nhớ hình thành những kỹ năng chăm sóc cơ thể trong ngày nắng nóng. Đối với trẻ nhỏ ở độ tuổi mẫu giáo, những kiến thức và kỹ năng cơ bản này hoàn toàn không khó để ghi nhớ và thực hành thông qua việc lặp đi lặp lại thành những thói quen mỗi ngày.

 

- Bé nhớ ngủ sớm và dậy sớm.

- Bé nhớ tập các bài thể dục đơn giản mỗi ngày.

- Bé nhớ chăm chỉ đánh răng, vệ sinh cơ thể, rửa sạch tay mỗi khi đi ra ngoài về, sau khi chơi, trước bữa ăn, sau khi vệ sinh…

- Bé và cha mẹ nhớ theo dõi đều đặn lịch bài tiết, đi ị.

Ngoài ra cha mẹ cũng không quên hướng dẫn bé thực hành các bài học để hình thành tác phong tự lập, văn minh:

- Bé tự gấp gọn quần áo mỗi khi thay để xuống bể bơi, vui chơi nghịch nước.

- Bé nhớ đội mũ bất cứ khi nào đi ra ngoài để tránh cảm nắng.

- Khi trời nóng bé nhớ mang theo bình nước cá nhân và nhớ uống thật nhiều nước.

- Bé sẽ ra mồ hôi rất nhiều nên bé hãy dùng khăn tay cá nhân để tự lau.

- Bé sẽ được vận động nhiều ngoài trời nên nhớ đừng chơi ở những nơi nguy hiểm như lòng đường…

- Bé không nhận đồ đạc hay nghe theo lời rủ rê của người lạ.

- Khi đi trên những phương tiện giao thông công cộng hay ở chốn đông người bé nhớ giữ trật tự đừng làm ồn.

- Bé ngoan nhớ chào hỏi thật rõ ràng khi gặp người quen.

Với mỗi lần thực hành, bé nên được khen ngợi và dán sticker vào lịch nghỉ hè tương đương như những “phiếu bé ngoan”. Bé còn được cấp những ticker để theo dõi thời tiết, theo dõi chuyện bài tiết, theo dõi thực hiện những lời hứa của bé và cha mẹ đã giao kèo trong hè.