3 điều giáo sư tâm lý học khuyên cha mẹ nên làm khi con nói dối
Hầu như mọi bé đều không trung thực ở một số thời điểm nào đó. Là một người mẹ, bạn sẽ làm gì trong tình huống này?
Cùng tham khảo câu chuyện của một người mẹ khi có con nói dối và lời khuyên ứng xử từ chuyên gia như sau:
Câu chuyện của một người mẹ
Tuần trước khi vào phòng của con gái, tôi phát hiện những dòng bút bi màu xanh đầy trên tường nhà. Khi tôi hỏi: “Có phải con vẽ bậy không?”, bé nói là “Không phải con. Hôm trước anh Tôm (anh họ của bé) vẽ đấy”. Khi thấy tôi to tiếng: “Không phải con thì ai vào đây? Từ tuần trước tới giờ, anh Tôm có sang chơi đâu”, bé nhà tôi có vẻ im lặng đôi chút nhưng vẫn chối. Tôi phát hiện chiếc bút bi rơi dưới chân ghế, cạnh chiếc bàn của bé. Bởi thế nên không còn nghi ngờ gì nữa, chính bé là “thủ phạm”.
Mãi tới lần thứ tư, khi tôi hỏi và trấn an là nếu con chịu nói thật, mẹ sẽ không phạt con thì bé mới nhận là đã vẽ lên tường. Tôi giải thích là tôi không hài lòng với hành động của bé, rằng nếu bé vẽ bậy thì khi mẹ hỏi, bé phải nhận lỗi ngay.
Sau chuyện này, tôi tự hỏi liệu mình dạy con thế đã đúng chưa? Làm sao để bé không nói dối thường xuyên?
Lý do bé nói dối
Victoria Talwar (Giáo sư tâm lý học phát triển tại Đại học McGill ở Montreal và là một chuyên gia hàng đầu về trẻ em) giải thích rằng, nói dối ở bé tuổi mầm non là dấu hiệu cho thấy, bé đã có suy nghĩ, hiểu biết riêng. Rõ ràng, nói dối buộc bé phải tư duy. Tức là khi nói dối bé phải nghĩ ra lý do nào đó để bao biện sao cho người bên cạnh tin được hoặc bé tự bịa ra một câu chuyện nào đó nghe có vẻ logic.
3 điều cha mẹ nên làm
1. Làm gương: Trong cuộc sống có vô vàn tình huống cha mẹ nói dối (vì lý do này hay lý do khác) và điều đó ảnh hưởng tới bé. Ví dụ có ai đó gọi điện cho bạn nhưng vì không muốn nghe nên bạn nhắn chồng: “Bảo em không có nhà nhé”… Nhớ là các bé sẽ “hấp thu” từ cha mẹ kể cả những chuyện nhỏ nhất.
2. Nói chuyện: Cha mẹ nên trò chuyện với con ngay từ khi còn nhỏ về tầm quan trọng của việc nói sự thật. Khi nói điều gì với bé, bạn nên thành thật với con và nhấn mạnh, bạn cũng muốn con luôn thành thật với mẹ.
3. Khen thưởng: Hãy khen thưởng khi bé trung thực. Nghiên cứu của Talwar chỉ ra rằng, hình phạt nghiêm khắc từ cha mẹ chỉ làm tính dối trá tăng lên. Bởi thế đừng bao giờ nặng tay với hình phạt dành cho con.
Câu chuyện của một người mẹ
Tuần trước khi vào phòng của con gái, tôi phát hiện những dòng bút bi màu xanh đầy trên tường nhà. Khi tôi hỏi: “Có phải con vẽ bậy không?”, bé nói là “Không phải con. Hôm trước anh Tôm (anh họ của bé) vẽ đấy”. Khi thấy tôi to tiếng: “Không phải con thì ai vào đây? Từ tuần trước tới giờ, anh Tôm có sang chơi đâu”, bé nhà tôi có vẻ im lặng đôi chút nhưng vẫn chối. Tôi phát hiện chiếc bút bi rơi dưới chân ghế, cạnh chiếc bàn của bé. Bởi thế nên không còn nghi ngờ gì nữa, chính bé là “thủ phạm”.
Mãi tới lần thứ tư, khi tôi hỏi và trấn an là nếu con chịu nói thật, mẹ sẽ không phạt con thì bé mới nhận là đã vẽ lên tường. Tôi giải thích là tôi không hài lòng với hành động của bé, rằng nếu bé vẽ bậy thì khi mẹ hỏi, bé phải nhận lỗi ngay.
Sau chuyện này, tôi tự hỏi liệu mình dạy con thế đã đúng chưa? Làm sao để bé không nói dối thường xuyên?
Lý do bé nói dối
Victoria Talwar (Giáo sư tâm lý học phát triển tại Đại học McGill ở Montreal và là một chuyên gia hàng đầu về trẻ em) giải thích rằng, nói dối ở bé tuổi mầm non là dấu hiệu cho thấy, bé đã có suy nghĩ, hiểu biết riêng. Rõ ràng, nói dối buộc bé phải tư duy. Tức là khi nói dối bé phải nghĩ ra lý do nào đó để bao biện sao cho người bên cạnh tin được hoặc bé tự bịa ra một câu chuyện nào đó nghe có vẻ logic.
3 điều cha mẹ nên làm
1. Làm gương: Trong cuộc sống có vô vàn tình huống cha mẹ nói dối (vì lý do này hay lý do khác) và điều đó ảnh hưởng tới bé. Ví dụ có ai đó gọi điện cho bạn nhưng vì không muốn nghe nên bạn nhắn chồng: “Bảo em không có nhà nhé”… Nhớ là các bé sẽ “hấp thu” từ cha mẹ kể cả những chuyện nhỏ nhất.
2. Nói chuyện: Cha mẹ nên trò chuyện với con ngay từ khi còn nhỏ về tầm quan trọng của việc nói sự thật. Khi nói điều gì với bé, bạn nên thành thật với con và nhấn mạnh, bạn cũng muốn con luôn thành thật với mẹ.
3. Khen thưởng: Hãy khen thưởng khi bé trung thực. Nghiên cứu của Talwar chỉ ra rằng, hình phạt nghiêm khắc từ cha mẹ chỉ làm tính dối trá tăng lên. Bởi thế đừng bao giờ nặng tay với hình phạt dành cho con.
Bạn buồn lòng vì gần đây con hay nói dối nhưng đã bao giờ bạn thử tìm hiểu xem vì sao con lại hay nói dối chưa?
