Vì sao các em bé này có biệt danh là VIP?

Trẻ đặc biệt là cách gọi các trẻ có tình trạng tự kỷ (ASD = Autism Spectrum Disorder), trẻ tăng động giảm chú ý (ADHD = Attention-Deficit-Hyperactivity Disorder) và trẻ chậm phát triển trí tuệ. 

Ngoài ra trẻ còn có một biệt danh là trẻ VIP (nhân vật rất quan trọng) và phần lớn dùng để chỉ tình trạng tự kỷ.

VIP là viết tắt của chữ tiếng Anh "Very Important Person". Chữ VIP này không liên quan đến rối loạn phổ tự kỷ, tăng động hay chậm phát triển trí tuệ, nhưng các cha mẹ có con rối loạn phát triển phổ tự kỷ ở Việt Nam, hay gọi các con là VIP. 

Đây là cách gọi "đáng yêu" dành cho các con vì trong nhà các con luôn được ưu tiên như khách VIP, được chăm sóc đặc biệt, dành nhiều thời gian, tình cảm, công sức và chi phí tiền bạc của gia đình và người thân.

Trước đây có trẻ tàn tật, khuyết tật và có khuyết tật thể lý, khuyết tật tâm lý, khuyết tật học tập... nhưng bây giờ khi gọi trẻ VIP thì ai cũng hiểu đó là những em bé đặc biệt mắc các hội chứng trên. 

Câu chuyện về em bé VIP

Chị Ánh Vy (chủ 1 chuỗi cửa hàng Mẹ và Bé) phát hiện con trai Hoàng Tôn (biệt danh Beton, sinh năm 2013) mắc chứng tự kỷ vào lúc 2 tuổi. Thời điểm đó, chị Vy đã khóc và buồn rất nhiều nhưng bà mẹ trẻ đã vực dậy bản thân và quyết tâm cùng con vượt qua giai đoạn khó khăn nhất. Hành trình ấy có cả niềm vui, nước mắt nhưng luôn đầy tình yêu thương.

Khi Beton khoảng 2 tuổi, cậu bé phải chứng kiến ba mẹ cãi nhau hàng ngày. Con sợ hãi, phản ứng lại bằng cách lấy tay bịt tai và nhắm chặt mắt để không phải nghe và nhìn những gì đang diễn ra. Suốt khoảng thời gian sau đó, Beton không có bất kì sự tương tác nào dù trước đó con có chơi đùa cùng với mẹ. Tuy nhiên lúc đó, chị Vy vẫn chưa rõ ràng về khái niệm trẻ tự kỷ.

Thời gian sau, Beton có những dấu hiệu lạ như lớn rồi nhưng con không biết nói, thích những bánh xe quay tròn, mẹ gọi nhưng con không trả lời, không tương tác, lấy tay mọi người để làm gì đó con thích chứ con không tự làm và thường xuyên khóc dữ dội không chịu mặc quần áo. Chị Vy quyết định đưa con đi khám, bác sỹ cho vào Beton vào dạng nghi ngờ tự kỷ vì khi đó con chỉ 2 tuổi, dấu hiệu không rõ ràng.

"Mình không tin vào những thông tin trên mạng viết rằng tự kỷ sẽ không bao giờ bình thường, tự kỷ sẽ không hoà nhập được với mọi người, tự kỷ sẽ phải học trường đặc biệt, kỹ năng đặc biệt. Có quá nhiều cái ''SẼ'' mà vô tình giết chết trái tim 1 bà mẹ cả tin nào đó, những cái đó vô tình biến kết cục số phận của đứa trẻ nào đó được vẽ theo những gì thông tin sắp đặt. 

Think outside the Box - không còn định kiến đóng khuôn trong suy nghĩ chính là tư duy sống của mình, phải chính mình tự tạo kết cục cho cuộc đời mình và con mình. Mình đã giảm bớt công việc lại hoàn toàn tập trung tìm hiểu về nó và cuối cùng mình đã tự dạy con, không thuê 1 cô giáo kỹ năng nào cả. 

Ban đầu rất cực vì con không tập trung, nhưng mình kiên trì từ 5 phút lên 10 phút, rồi lên 15 phút, 25 phút mỗi ngày, có ngày 2 lần cùng con chơi các trò chơi hoạt động tinh như đếm que, busy board (phải order tận bên Mỹ gửi về bằng gỗ rất nặng, thời đó ở nước mình chưa phổ biến đồ chơi này), xếp tháp Infantino, thả khối fisher price, mấy trò chơi gỗ lắp hình theo shape có sẵn trong nhà sách, đếm bi theo màu v..v, ngoài ra còn phải kết hợp cho con nghe nhạc giao hưởng để tránh stress, trẻ tự kỷ hay tự stress và làm đau bản thân.

Tự kỷ không phải là ''bệnh''. Đây là cách nghĩ rất sai của nhiều người. Tự kỷ là 1 dạng lỗi gen chứ không phải virus gây ra nên không thể gọi là bệnh. Lỗi gen có thể xảy ra bất cứ lúc nào như khi con bị ảnh hưởng tâm lý môi trường gây stress, quá trình chữa lành DNA trở nên khó khăn và gây lỗi gene cũng gây tự kỷ, hoặc DNA cha và mẹ không phù hợp nhau dẫn đến thai nhi tự kỷ. 

Ở nước ngoài họ có thể test tiền hôn nhân DNA của cả 2 để xác định 2 gene này kết hợp có sinh ra con mắc tự kỷ không để quyết định nên có con hay không. Và có rất nhiều phổ tự kỷ, không cái nào như cái nào, mỗi đứa trẻ đều khác nhau, trẻ tự kỷ cũng vậy. Trẻ tự kỷ có chỉ số IQ cao nhưng EQ thấp hoặc hoàn toàn không có, con sẽ không biết đâu là giỡn đâu là thật, sẽ không biết an ủi, không biết làm nũng, không biết nói chuyện ''thảo mai'' để mẹ yêu, mẹ không phạt… nhưng bù lại rất thông minh và trí nhớ đỉnh'', chị Vy chia sẻ.

Sau hành trình đồng hành cùng con, em bé nhà chị Vy đã có những tiến bộ rõ rệt. Thời gian sau đó, Beton đến trường bình thường, cậu bé luôn vui vẻ và hoà đồng với các bạn trong lớp dù những kiến thức bé nói vượt qua sự tìm hiểu của các bạn nên con hay bị cô lập. Từ nhỏ cậu bé đã thể hiện sự thông minh khác thường của mình. Ví dụ như con 3 tuổi tuy không nói nhưng đã tự coi sách tự tham khảo những kiến thức về linh kiện máy bay và vũ trụ, khoảng cách từ các hành tinh hay điều kiện khí hậu ở các nơi đó...

Qua câu chuyện của mình, chị Vy muốn gửi gắm tâm sự đến các mẹ đang nuôi những em bé VIP rằng hãy luôn yêu thương, dành thời gian cho con bởi với những em bé đặc biệt, bố mẹ là người đóng vai trò quan trọng nhất cho con. Các mẹ cũng đừng xấu hổ hay mặc cảm bởi em bé nào cũng xứng đáng được yêu thương, tôn trọng. 

Trẻ VIP nhận được những điều đặc biệt như thế nào?

- Được bố mẹ chăm sóc, yêu thương một cách đặc biệt: Để dạy một đứa trẻ bình thường đã khó, dạy trẻ tự kỷ thì càng vất vả, gian nan hơn gấp trăm ngàn lần, và trong cuộc hành trình đó, người cha, người mẹ mang trong mình tình yêu thương vô bờ bến đã phải nỗ lực hết mình.

- Được tiếp xúc với nhiều phương pháp điều trị mới: Chưa có một tình trạng rối loạn tâm lý nào mà nhiều vai trò cùng can thiệp bằng tình trạng này, từ các giáo viên mẫu giáo, các sinh viên tâm lý, sư phạm, hay kế toán, tài chính, ngoại thương... cho đến các phụ huynh có bằng cấp hoặc chỉ theo kinh nghiệm bản thân.  

Đặc biệt hơn nữa là ai cũng thấy cần có sự phối hợp giữa các chuyên viên các ngành khác nhau, cùng tạo cho trẻ VIP môi trường tốt nhất để theo học. 

- Đặc biệt trong môi trường học tập, giao tiếp: Các em bé mắc hội chứng này sẽ được can thiệp bằng việc cho theo học ở những môi trường riêng biệt trước khi các bé đủ tự tin để hoà nhập với các bạn bè khác cùng trang lứa. Ở những trường học ấy, sẽ có các giáo viên có kinh nghiệm, kiến thức chuyên môn chăm sóc và đồng hành cùng các em bé. Đây cũng là những "người mẹ thứ hai" đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong cuộc sống của con.