Các mẹ có con dưới 5 tuổi chắc chẳng lạ lùng gì với những màn ăn vạ, đòi là đòi cho bằng được thì thôi.

Thậm chí có những bạn nhỏ một khi đã thích một thứ gì đó thì sẽ rất khó quên dù người lớn tìm mọi cách để đánh trống lảng, cố tình làm bé quên đi thứ mà bé đang muốn có được đó.

Có những bạn nhỏ còn có khả năng tìm mọi cách để đạt được điều mình mong muốn. Ví dụ như bé muốn lấy điều khiển TV mẹ cất ở trên cao, sau khi khóc lóc ăn vạ không thành công. Bé bắt đầu nịnh nọt, âu yếm để thương lượng với mẹ.

Trong trường hợp vẫn thất bại, bé sẽ... tự thân vận động bằng cách kéo những đồ vật ở gần để trèo lên đó nhằm khiến mình cao hơn, dễ lấy được đồ hơn.

Trẻ dưới 5 tuổi hay đòi hỏi, muốn gì phải có bằng được, không dễ dàng từ bỏ mà luôn cố gắng làm mọi cách để có được thứ mình muốn. Trẻ biết cách vận dụng mọi thứ trong khả năng tư duy của mình để lấy được thứ mình muốn... Đây không phải là biểu hiện xấu, mà thực tế lại là dấu hiệu cho thấy trẻ đang phát triển tư duy, ý chí và khả năng giải quyết vấn đề rất tốt.

Nguyên nhân

Ở giai đoạn này, trẻ đang học cách khẳng định bản thân (giai đoạn "cái tôi" phát triển).

Trẻ chưa đủ khả năng kiểm soát cảm xúc, chưa hiểu được khái niệm chờ đợi, chia sẻ hay từ bỏ.

Nếu trẻ thông minh, lanh lợi, chúng sẽ biết vận dụng lời nói, hành động, thậm chí “diễn sâu” để đạt mục đích.

Ví dụ: Một bé có thể nài nỉ, khóc, lôi kéo sự chú ý, hoặc “thương lượng” bằng cách hứa sẽ ngoan nếu được đáp ứng điều mình muốn. Đó là biểu hiện của tư duy linh hoạt, biết thử – sai – tìm cách, rất đáng quý nếu được hướng dẫn đúng.

Đây là điểm mạnh nếu cha mẹ biết cách rèn luyện

Nhưng cần uốn nắn để tránh trở thành “con muốn là phải được”

Tuy nhiên, việc trẻ “muốn gì phải có bằng được” nếu không được hướng dẫn đúng cách, lâu dài có thể hình thành thói quen tiêu cực, như thiếu kiên nhẫn, ích kỷ, hay ăn vạ.

Nếu trẻ luôn được chiều theo ý mà không có giới hạn, trẻ sẽ:

Dễ nổi giận khi bị từ chối.

Không học được cách chờ đợi hoặc thỏa hiệp.

Khó thích nghi với môi trường tập thể.

Cha mẹ nên làm gì?

Công nhận nỗ lực của con, nhưng không phải lúc nào cũng chiều theo

“Mẹ thấy con rất cố gắng, nhưng món đồ chơi đó hôm nay mình không mua đâu.”

Dạy con chờ đợi và lựa chọn

“Con có thể chọn 1 trong 2 món thôi nhé. Nếu chọn cái này thì không lấy cái kia.”

Khen đúng cách

Khen về sự kiên trì, không phải kết quả: “Con nghĩ ra cách xin rất hay, mẹ rất ấn tượng. Nhưng mình cần đợi dịp khác nhé.”

Đặt giới hạn rõ ràng và kiên định

Không la mắng, không mềm lòng khi trẻ ăn vạ. Nhẹ nhàng nhưng dứt khoát.

Kết luận

Việc trẻ dưới 5 tuổi luôn cố tìm cách đạt được điều mình muốn không phải là xấu – đó là biểu hiện của sự phát triển nhận thức và cá tính mạnh. Nhưng điều quan trọng là cha mẹ cần giữ vai trò dẫn đường, hướng trẻ đi đúng hướng để phát triển tư duy, song song với việc học cách chấp nhận giới hạn và rèn luyện cảm xúc.