Xoay thai bên ngoài: thủ thuật khi ngôi thai ngược
Xoay thai bên ngoài (ECV - External Cephalic Version) là thủ thuật xoay thai, thường được áp dụng với ngôi mông, ở tuần 36-37.
Khoảng đầu quý III, bác sĩ sẽ thông báo cho bạn biết tình trạng của ngôi thai. ¼ số ngôi thai là ngược ở thời điểm này nhưng phần lớn sẽ tự quay đầu vào những tháng tiếp theo.
Khoảng tháng thứ 8, "ngôi nhà" của bé trong bụng mẹ ngày một chật hẹp. Gần đến ngày sinh, phần lớn các bé sẽ "chúc" đầu xuống phía dưới. Tuy nhiên, một số bé chuẩn bị chui ra khỏi bụng mẹ với mông hoặc chân. Cũng có bé thích nằm ngang, đặt khuỷu tay hoặc cánh tay chắn ngang “lối ra”. Tất cả những trường hợp trên gọi là ngôi thai bị ngược.
Có khá nhiều hình thức ngược của ngôi thai: tư thế khóa nòng (mông chắn ở “lối ra”); khóa nòng hoàn toàn (hai chân bắt chéo); khóa nòng không hoàn toàn (một bên chân chặn ở “lối ra”).
Thủ thuật xoay thai
Nếu ngôi thai vẫn bị ngược cho đến gần ngày sinh, bác sĩ có thể dùng thủ thuật xoay thai (ECV). ECV được thực hiện bằng cách tiêm thuốc làm giãn tử cung của thai phụ và bắt đầu xoay ngôi thai về vị trí thuận (đầu chúc xuống). Nếu bác sĩ không có kinh nghiệm thì quá trình này sẽ thất bại.
Tuy nhiên, không phải thai phụ nào cũng được chỉ định thực hiện xoay ngôi thai. Nhóm thai phụ mang song thai, ra máu, đa ối thường bị cấm xoay ngôi thai.
Tỷ lệ thành công: 58% nếu là ngôi mông; có thể lên tới 90% nếu là ngôi ngang. Tuy nhiên, một số trường hợp, ngôi thai lại quay về vị trí ban đầu (tư thế ngược) sau khi đã tiến hành thủ thuật xoay thai. ECV hoạt động hiệu quả hơn nếu đó là lần mang thai thứ 2 của mẹ.
Nguy cơ: Một số trường hợp nghiêm trọng, tuy hiếm nhưng vẫn có thể xảy tới; chẳng hạn, ECV có thể khiến nhau thai bị đứt khỏi thành tử cung. Hậu quả, thai phụ buộc phải chỉ định mổ đẻ sau đó.
Quá trình thực hiện ECV có thể làm giảm nhịp tim thai, nếu nhịp tim thai không nhanh chóng quay lại mức cân bằng, thai phụ sẽ được chỉ định mổ đẻ ngay lập tức. Đó là lý do, thủ thuật xoay ngôi thai chỉ được tiến hành từ tuần thứ 37, trong bệnh viện, với những điều kiện đảm bảo việc mổ đẻ luôn sẵn sàng.
Khi không thể xoay được ngôi thai, người mẹ buộc phải mổ lấy thai, đặc biệt khi người mẹ có nhau thai bám thấp, đa thai hoặc từng sinh mổ.
Trường hợp không thể xoay thai bên ngoài
Không phải tất cả thai phụ có ngôi mông đều thực hiện được ECV. Những trường hợp dưới đây không thể tiến hành được thủ tục này:
- Mang song thai hay đa thai.
- Người mẹ bị ra máu sớm, gọi là xuất huyết trước sinh.
- Nhau thai bám thấp.
- Vỡ ối.
- Thiểu ối.
Nguy cơ
Xoay thai bên ngoài không phải lúc nào cũng an toàn. Một số thai phụ thấy thủ thuật này khá khó chịu.
Một vài nguy cơ nghiêm trọng, tuy hiếm nhưng vẫn liên quan đến xoay thai bên ngoài. Chẳng hạn, xoay thai làm nhau thai đứt khỏi thành tử cung; khi đó, em bé buộc phải chào đời ngay bằng phương pháp sinh mổ. Phương pháp này cũng ảnh hưởng đến nhịp tim của bé. Vì thế, nhiều trường hợp, người mẹ buộc phải sinh con ngay lập tức. Vì những lý do này, những chuẩn bị phòng khi phải mổ đẻ trong bệnh viện luôn được chuẩn bị sẵn.
Động tác thể dục ngăn ngừa ngôi thai bị ngược
Tư thế này giúp bé có thể “nhào lộn” trong bụng mẹ, dễ dàng quay về vị trí đầu “chúc” xuống cổ tử cung mẹ.
- Thời gian: Bắt đầu từ tuần thứ 32 của thai kỳ; tần suất: 2 lần mỗi ngày.
- Tránh tập khi đói , mệt mỏi; cần chồng (người thân) hỗ trợ khi muốn nâng trọng lượng của bụng bầu.
- Thực hiện: Bạn nằm ngửa trên sàn nhà. Tiếp đến, nhờ người thân kê một chiếc gối nhỏ dưới hông và giữ nguyên vị trí này trong vòng 10-15 phút.
Hoặc: Quỳ gối trên sàn nhà, hai đầu gối choãi nhẹ để có không gian cho bụng bầu. Khẽ gập người, chải rộng lòng bàn tay xuống sàn nhà. Nếu bụng bầu bị ép xuống sàn, hãy nâng ngực lên một chút. Giữ nguyên tư thế trong vòng 10-15 phút.
Lưu ý: Chưa có nghiên cứu nào khẳng định việc tập thể dục từ mẹ sẽ ảnh hưởng đến ngôi thai. Vì thế, nếu hai động tác trên không thoải mái, bạn nên dừng lại.
Khoảng tháng thứ 8, "ngôi nhà" của bé trong bụng mẹ ngày một chật hẹp. Gần đến ngày sinh, phần lớn các bé sẽ "chúc" đầu xuống phía dưới. Tuy nhiên, một số bé chuẩn bị chui ra khỏi bụng mẹ với mông hoặc chân. Cũng có bé thích nằm ngang, đặt khuỷu tay hoặc cánh tay chắn ngang “lối ra”. Tất cả những trường hợp trên gọi là ngôi thai bị ngược.
Có khá nhiều hình thức ngược của ngôi thai: tư thế khóa nòng (mông chắn ở “lối ra”); khóa nòng hoàn toàn (hai chân bắt chéo); khóa nòng không hoàn toàn (một bên chân chặn ở “lối ra”).
Thủ thuật xoay thai
Nếu ngôi thai vẫn bị ngược cho đến gần ngày sinh, bác sĩ có thể dùng thủ thuật xoay thai (ECV). ECV được thực hiện bằng cách tiêm thuốc làm giãn tử cung của thai phụ và bắt đầu xoay ngôi thai về vị trí thuận (đầu chúc xuống). Nếu bác sĩ không có kinh nghiệm thì quá trình này sẽ thất bại.
Tuy nhiên, không phải thai phụ nào cũng được chỉ định thực hiện xoay ngôi thai. Nhóm thai phụ mang song thai, ra máu, đa ối thường bị cấm xoay ngôi thai.
Tỷ lệ thành công: 58% nếu là ngôi mông; có thể lên tới 90% nếu là ngôi ngang. Tuy nhiên, một số trường hợp, ngôi thai lại quay về vị trí ban đầu (tư thế ngược) sau khi đã tiến hành thủ thuật xoay thai. ECV hoạt động hiệu quả hơn nếu đó là lần mang thai thứ 2 của mẹ.
Nguy cơ: Một số trường hợp nghiêm trọng, tuy hiếm nhưng vẫn có thể xảy tới; chẳng hạn, ECV có thể khiến nhau thai bị đứt khỏi thành tử cung. Hậu quả, thai phụ buộc phải chỉ định mổ đẻ sau đó.
Quá trình thực hiện ECV có thể làm giảm nhịp tim thai, nếu nhịp tim thai không nhanh chóng quay lại mức cân bằng, thai phụ sẽ được chỉ định mổ đẻ ngay lập tức. Đó là lý do, thủ thuật xoay ngôi thai chỉ được tiến hành từ tuần thứ 37, trong bệnh viện, với những điều kiện đảm bảo việc mổ đẻ luôn sẵn sàng.
Khi không thể xoay được ngôi thai, người mẹ buộc phải mổ lấy thai, đặc biệt khi người mẹ có nhau thai bám thấp, đa thai hoặc từng sinh mổ.
Trường hợp không thể xoay thai bên ngoài
Không phải tất cả thai phụ có ngôi mông đều thực hiện được ECV. Những trường hợp dưới đây không thể tiến hành được thủ tục này:
- Mang song thai hay đa thai.
- Người mẹ bị ra máu sớm, gọi là xuất huyết trước sinh.
- Nhau thai bám thấp.
- Vỡ ối.
- Thiểu ối.
Nguy cơ
Xoay thai bên ngoài không phải lúc nào cũng an toàn. Một số thai phụ thấy thủ thuật này khá khó chịu.
Một vài nguy cơ nghiêm trọng, tuy hiếm nhưng vẫn liên quan đến xoay thai bên ngoài. Chẳng hạn, xoay thai làm nhau thai đứt khỏi thành tử cung; khi đó, em bé buộc phải chào đời ngay bằng phương pháp sinh mổ. Phương pháp này cũng ảnh hưởng đến nhịp tim của bé. Vì thế, nhiều trường hợp, người mẹ buộc phải sinh con ngay lập tức. Vì những lý do này, những chuẩn bị phòng khi phải mổ đẻ trong bệnh viện luôn được chuẩn bị sẵn.
Động tác thể dục ngăn ngừa ngôi thai bị ngược
Tư thế này giúp bé có thể “nhào lộn” trong bụng mẹ, dễ dàng quay về vị trí đầu “chúc” xuống cổ tử cung mẹ.
- Thời gian: Bắt đầu từ tuần thứ 32 của thai kỳ; tần suất: 2 lần mỗi ngày.
- Tránh tập khi đói , mệt mỏi; cần chồng (người thân) hỗ trợ khi muốn nâng trọng lượng của bụng bầu.
- Thực hiện: Bạn nằm ngửa trên sàn nhà. Tiếp đến, nhờ người thân kê một chiếc gối nhỏ dưới hông và giữ nguyên vị trí này trong vòng 10-15 phút.
Hoặc: Quỳ gối trên sàn nhà, hai đầu gối choãi nhẹ để có không gian cho bụng bầu. Khẽ gập người, chải rộng lòng bàn tay xuống sàn nhà. Nếu bụng bầu bị ép xuống sàn, hãy nâng ngực lên một chút. Giữ nguyên tư thế trong vòng 10-15 phút.
Lưu ý: Chưa có nghiên cứu nào khẳng định việc tập thể dục từ mẹ sẽ ảnh hưởng đến ngôi thai. Vì thế, nếu hai động tác trên không thoải mái, bạn nên dừng lại.
Cùng tìm hiểu 6 cách bé nằm khi chào đời nhé!
