Một buổi tối nọ, khi cả nhà còn đang ngơ ngác sau bữa cơm cơm tối và chuẩn bị lên giường đi ngủ, mẹ tôi bỗng lẳng lặng luộc một quả trứng gà, bóc sạch vỏ rồi đặt vào một chiếc bát nhỏ. Không ai hiểu chuyện gì, chỉ thấy mẹ nghiêm giọng dặn: “Mẹ cấm cả nhà, mấy bố con nhà mày không ai được động vào!”. Cả nhà nhìn nhau, trong lòng thoáng rờn rợn, không biết mẹ đang ấp ủ điều gì. Tối đến, quả trứng nằm im lìm dưới gầm giường, trong bóng tối mờ mờ trông như phát sáng, khiến căn phòng bỗng có chút huyền bí khó tả.

Ngày hôm sau, thằng út nhà tôi thức dậy, đang chơi khắp nhà thì đôi mắt long lanh chợt dừng lại ở quả trứng lạ kia. Mẹ không nói gì, còn suỵt suỵt ra hiệu cho cả nhà để mặc em tự bò vào gầm giường lấy. Khung cảnh ấy khiến mọi người trong nhà lặng đi, vừa hồi hộp vừa khó hiểu, vì không ai hiểu mẹ đang làm gì.

Sau này, mẹ mới hé lộ nguyên nhân thật sự của quả trứng kì lạ ấy.

Thì ra chẳng có gì bí hiểm ở đây hết, mẹ tôi làm mẹo để cai sữa cho thằng út!

Mẹo luộc trứng cai sữa là một trong những kinh nghiệm dân gian được nhiều bà mẹ xưa truyền tai nhau. Người ta tin rằng cách này giúp việc cai sữa diễn ra thuận lợi hơn, bé ít quấy khóc và mẹ cũng đỡ vất vả.

Cách thực hiện khá đơn giản: mẹ luộc chín một quả trứng gà, bóc vỏ rồi đặt vào bát. Sau đó để bát trứng dưới gầm giường nơi hai mẹ con thường nằm nghỉ. Vị trí đặt bát không nên quá sâu để bé có thể tự bò vào lấy. Vào buổi sáng, khi bé thức dậy, mẹ để bé nhìn thấy quả trứng và khích lệ con bò vào lấy, thậm chí ăn quả trứng đó. Nếu bé không ăn hết, phần còn lại mẹ sẽ ăn nốt. Theo quan niệm dân gian, mẹo này cần được thực hiện âm thầm, không để người khác chứng kiến; nếu bị lộ, có thể phải làm lại từ đầu.

Ngày xưa, khi kiến thức khoa học về nuôi dạy trẻ chưa phổ biến, những mẹo như vậy được xem là “nghi thức” mang tính tinh thần. Quả trứng tượng trưng cho sự no đủ, trọn vẹn và một khởi đầu mới. Khi bé tự bò vào lấy trứng, đó được coi như dấu mốc con rời khỏi sữa mẹ để bước sang giai đoạn độc lập hơn.

Dĩ nhiên, xét theo y học hiện đại, mẹo này không có cơ sở khoa học, hiệu quả hoàn toàn phụ thuộc vào niềm tin và cách thực hiện. Tuy nhiên, nó phản ánh tình cảm, sự gửi gắm của cha ông ta trong mong muốn con cái trưởng thành một cách nhẹ nhàng. Bên cạnh mẹo luộc trứng, dân gian còn nhiều cách khác như bôi nghệ, vẽ mặt cười buồn trên ngực mẹ hay cho bé cầm đồ vật tượng trưng… mỗi vùng lại có những tập quán thú vị riêng.