Ở độ tuổi khoảng 2 tuổi, nhiều em bé đột nhiên trở nên khó ngủ, ngủ không sâu giấc, hay thức dậy giữa đêm, từ chối đi ngủ đúng giờ hoặc thậm chí là dậy rất sớm. Đây chính là biểu hiện của khủng hoảng giấc ngủ – một giai đoạn phát triển bình thường nhưng có thể khiến cả bé và cha mẹ đều mệt mỏi, kiệt sức.

Vậy mẹ nên làm gì khi con bước vào “giai đoạn khủng hoảng” này?

1. Giữ vững khung giờ sinh hoạt cố định mỗi ngày

Dù bé có chống đối đi ngủ, mẹ vẫn nên duy trì giờ ngủ – thức cố định, kể cả cuối tuần. Cơ thể bé sẽ dần điều chỉnh lại đồng hồ sinh học nếu được lặp đi lặp lại đều đặn.

Ví dụ:

Thức dậy: 7h00

Ngủ trưa: 12h30 – 14h

Ngủ đêm: 20h00

2. Thiết lập quy trình đi ngủ

Trẻ 2 tuổi rất cần cảm giác an toàn và quen thuộc. Mỗi tối, hãy tạo một chuỗi hành động lặp lại trước khi ngủ như:

Tắm nước ấm

Mặc đồ ngủ

Đọc sách hoặc kể chuyện

Bật nhạc êm dịu

Tắt đèn dần dần

Quy trình này giúp não bé hiểu rằng "đã đến giờ ngủ rồi", từ đó dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn.

3. Giảm thời lượng ngủ ngày nếu cần

Nếu bé ngủ trưa quá lâu hoặc quá muộn, bé sẽ khó ngủ đêm. Với trẻ 2 tuổi, ngủ trưa từ 1 – 1.5 giờ là đủ. Cắt ngắn giấc ngủ trưa hoặc đánh thức bé sớm hơn có thể giúp bé buồn ngủ đúng giờ buổi tối.

4. Tránh các yếu tố gây kích thích trước giờ ngủ

Không cho bé xem màn hình điện thoại/tivi ít nhất 1 tiếng trước giờ đi ngủ.

Hạn chế vận động mạnh, chơi hăng quá gần giờ ngủ.

Tránh ăn/uống nhiều, đặc biệt là đồ ngọt, sữa có đường hoặc socola vào buổi tối.

5. Chấp nhận giai đoạn "bình thường mới"

Khủng hoảng giấc ngủ là một phần phát triển tự nhiên của bé khi bé đang học cách khẳng định cái tôi, phát triển ngôn ngữ, trí tuệ và nhận thức. Thay vì nổi giận hay quá lo lắng, hãy kiên nhẫn và thấu hiểu. Khi bé được đáp ứng đúng cách, giai đoạn này sẽ qua nhanh hơn bạn tưởng.

6. Tự chăm sóc bản thân

Mẹ cũng cần ngủ đủ và nghỉ ngơi để có thể đồng hành cùng con. Nếu được, hãy nhờ người thân hỗ trợ một phần công việc để mẹ không quá kiệt sức. Một người mẹ đủ sức khỏe và tinh thần vững vàng mới giúp bé vượt qua giai đoạn khó khăn này một cách nhẹ nhàng nhất.

Gợi ý lịch sinh hoạt phù hợp cho bé

Thời gian	Hoạt động	Ghi chú hỗ trợ thêm giấc ngủ
7:00	Thức dậy – rửa mặt, thay đồ	Mở rèm, đón ánh sáng tự nhiên để “đặt lại đồng hồ sinh học” cho con
7:30	Ăn sáng	Bữa ăn nhẹ nhàng, đủ dinh dưỡng
8:00 – 9:00	Chơi tự do, hoạt động ngoài trời	Ánh nắng sáng sớm rất tốt cho việc sản sinh melatonin (hormone ngủ) vào buổi tối
9:00 – 9:30	Ăn nhẹ (trái cây, sữa, bánh mì...)	Không để bé ăn vặt quá nhiều, tránh bỏ bữa trưa
9:30 – 11:30	Tham gia các hoạt động yên tĩnh, đọc sách, chơi đồ chơi tư duy	Tránh kích thích quá mức
11:30 – 12:00	Ăn trưa	Ăn no vừa phải, không ăn muộn quá gần giờ ngủ trưa
12:00 – 14:00	Ngủ trưa	Duy trì đều đặn mỗi ngày. Không để bé ngủ trưa quá 2 tiếng hoặc sau 15h
14:00 – 15:00	Chơi nhẹ nhàng – vẽ tranh, xếp hình	Tránh vận động mạnh ngay sau khi ngủ dậy
15:00 – 16:00	Ăn xế	Sữa, bánh mềm hoặc trái cây
16:00 – 17:30	Ra ngoài vận động, đi dạo, chơi sân cát, xe đạp…	Đây là “thời điểm vàng” để bé tiêu hao năng lượng
17:30 – 18:00	Tắm gội, thay đồ	Tạo cảm giác thư giãn trước bữa tối
18:00 – 18:30	Ăn tối	Không ăn quá nhiều, không ăn sau 19h
18:30 – 19:30	Chơi nhẹ nhàng – đọc sách cùng mẹ	Bắt đầu bước vào "vùng yên tĩnh" chuẩn bị ngủ
19:30 – 20:00	Nghi thức ngủ: đánh răng, kể chuyện, tắt đèn dần	Rất quan trọng để thiết lập thói quen đi ngủ dễ dàng
20:00 – 7:00	Ngủ đêm	Tối ưu thời gian ngủ từ 10–11 tiếng ban đêm

Tóm lại

Khủng hoảng giấc ngủ tuổi lên 2 là một thử thách không tránh khỏi, nhưng với tình yêu thương, sự kiên định và linh hoạt, mẹ hoàn toàn có thể giúp con ổn định lại lịch sinh hoạt. Đây là một cột mốc lớn trong hành trình trưởng thành của con và cả hành trình làm mẹ.