Cùng con chuẩn bị

Dã ngoại là một trong những hoạt động quan trọng giúp trẻ có cơ hội hòa nhập, khám phá tự nhiên, học được nhiều kỹ năng thông qua trải nghiệm thực tế. Để chuyến đi an toàn, cần lưu tâm đến những nguy hiểm trẻ có thể đối mặt. Cô giáo Nguyễn Thị Liên - Trường Mầm non Hoa Sen (Hà Nội) hướng dẫn một số lưu ý để trẻ ứng phó với nguy hiểm khi đi dã ngoại.

Theo cô Trang, trước mỗi chuyến đi, cha mẹ hãy hướng dẫn con chuẩn bị những vật dụng cần thiết. Hãy cùng thảo luận với trẻ về những địa điểm con sẽ đến, những đồ dùng con sẽ cần trong từng trường hợp, sau đó để con tự chuẩn bị và sắp xếp các vật dụng đó vào ba lô cá nhân.

Cha mẹ không nên làm giúp vì con sẽ luôn dựa dẫm, phụ thuộc vào người lớn mỗi lần đi picnic, thậm chí khi cần dùng đến trẻ sẽ lục tung tất cả mọi thứ lên để tìm kiếm đồ hoặc không biết mình có những thứ gì.

Cha mẹ sẽ giám sát và kiểm tra cuối cùng để đảm bảo con không bị thiếu đồ trước khi đi.

Bên cạnh đó, người lớn cũng nên hướng dẫn con để biết xem hạn sử dụng của các loại thuốc uống và thuốc bôi, cách sử dụng một số vật dụng như bông gạc, thuốc sát trùng, thuốc chống côn trùng… để con có thể tự mình chăm lo cho bản thân và giúp đỡ các bạn trong trường hợp cần thiết.

Cha mẹ cũng cần lưu ý, việc đi picnic thường giúp trẻ hòa mình với thiên nhiên, nên khó tránh khỏi sẽ bắt gặp những “vị khách không mời” như muỗi, rắn, vắt, ong, sâu...

Trước tiên, hướng dẫn trẻ cần quan sát cẩn thận nơi mình dừng chân. Nếu có bụi rậm, dùng cành cây dài khua vào bụi trước khi muốn ngồi gần hoặc thò tay hái quả hoặc lấy vật lỡ rơi vào bụi rậm. Điều này nhằm khảo sát độ an toàn của bụi rậm.

Khi thấy côn trùng, trẻ phải tránh xa, trường hợp bị cắn, cần rời ngay vị trí có côn trùng; sau đó dùng nước miếng sát trùng nếu quên mang theo thuốc, không gãi vết cắn và lập tức báo cáo ngay cho trưởng đoàn.

Cũng theo cô Liên, trẻ nhỏ đi picnic thường ham vui và có khả năng đi lạc. Ở nhà, cha mẹ cần dạy con tình huống này để bình tĩnh ứng phó như con cần đứng yên ngay vị trí bị lạc, không khóc.

Nếu một nhóm tự ý tách đoàn và cùng bị lạc thì phải động viên nhau sẽ có người đến cứu; tránh gây gổ, cãi cọ dẫn đến hoang mang hoặc mỗi người bỏ đi một hướng càng khó khăn hơn trong việc tìm kiếm.

Lưu ý vấn đề sức khỏe

Sẽ có nhiều trẻ bị dị ứng với đồ ăn hoặc một thành phần nào đó của môi trường, cha mẹ cần lưu ý riêng với người phụ trách vấn đề này. Tuy nhiên, trẻ cũng phải tự nhận thức về vấn đề của mình để chủ động tránh xa các món ăn dễ gây dị ứng.

“Điều này khá khó, nhất là khi trẻ nhìn thấy các bạn được ăn nhưng mình lại không. Do đó, cha mẹ hãy kiên nhẫn giải thích để trẻ hiểu rõ về thể trạng của mình”, cô Liên nói.

Cha mẹ hãy dạy trẻ các biểu hiện của ngộ độc thức ăn khá dễ nhận biết như đau bụng, tiêu chảy, khó tiêu, nôn mửa hay da mẩn ngứa. Người hướng dẫn sẽ dễ dàng nắm bắt tình hình và hỗ trợ trẻ. Tuy nhiên, cũng có trường hợp không biểu hiện rõ ràng và khó nhận biết, trẻ cần nghỉ ngơi khi thấy cơ thể “không khỏe” và báo với người lớn về tình trạng sức khỏe.

Bên cạnh đó, trẻ cũng cần được dạy tự sơ cứu đối với trường hợp đơn giản. Ví dụ khi chảy máu, trẻ cần rửa sạch vết thương; dùng bông lau nhẹ rồi băng bó lại bằng băng keo cá nhân hoặc bông băng y tế, không nên quấn băng keo quá chặt.

Trường hợp bị bỏng, trẻ cần nhanh chóng xối nước mát lên vết bỏng, giữ nguyên quần áo nơi bị bỏng nếu vết bỏng sâu. Sau đó, dùng bông gạc băng bó lại, lập tức báo cáo trưởng đoàn.

Theo cô Liên, nhiều trẻ rất hào hứng việc đi dã ngoại được dựng lều trại. Thông thường, giáo viên sẽ dạy trẻ chọn vùng đất khô, thoáng, bằng phẳng nhất. Đồng thời, không dựng lều gần cây cao, to, đề phòng cành khô rơi hay mưa lớn trút nước, sấm sét; tránh vùng cỏ rậm vì nơi đó thường có nhiều côn trùng. Không ăn uống trong lều vì mùi vị, thức ăn vụn lôi kéo côn trùng. Không đốt lửa trong lều hay gần lều dễ gây cháy…

Đặc biệt, khi được hòa mình với thiên nhiên, với tính hiếu động, tò mò thường khiến trẻ thích thú, hiếu kỳ trước nhiều loại cây, trái, nấm... Trẻ cần được nhắc nhở thường xuyên, nghiêm cấm hái các loại trái cây, nấm gặp phải trên hành trình dã ngoại, kể cả những trái cây có hình dạng giống với nhiều loại quả thường dùng ở nhà. Không nên bứt lá, bẻ cành vì nhựa cây có thể chứa độc tố.

Trước những chuyến dã ngoại, phụ huynh thử đặt ra một số tình huống nguy hiểm con có thể gặp phải để nắm bắt cách xử trí của con; qua đó khuyên bảo con nên và không nên làm gì trong từng trường hợp cụ thể.

Theo cô Liên, đối với mỗi nhà trường, việc tổ chức luôn phải cẩn trọng với các nguyên tắc an toàn từ lựa chọn địa điểm và hoạt động giáo dục phù hợp với lứa tuổi của học sinh khối lớp.

Không chỉ lựa chọn địa điểm tham quan phù hợp đảm bảo an toàn, nhà trường cũng cần tìm hiểu trước về địa hình, khí hậu, cơ sở hạ tầng, giao thông, thời tiết để có các chuẩn bị phương tiện và thiết bị phù hợp. Đồng thời, phải lập kế hoạch chi tiết cho chuyến tham quan từ lịch trình, địa điểm, các tình huống và mức độ nguy hiểm có thể xảy ra, các quy trình quản lý rủi ro.

“Cần thẩm định và lựa chọn đơn vị tổ chức chuyến dã ngoại đã có kinh nghiệm, có kỹ năng kiểm soát và giải quyết các tình huống khẩn cấp, phân công các giáo viên có kinh nghiệm cùng giám sát. Thậm chí, giáo viên cũng nên duy trì cập nhật thông tin đến với phụ huynh trong suốt chuyến đi của học sinh”, cô Liên nhấn mạnh.