Viêm màng não là bệnh xuất hiện khi các tác nhân tấn công vào vùng màng bảo vệ bộ não và tủy sống. Bệnh có diễn biến rất nhanh nhưng lại khó nhận ra do những triệu chứng trùng lặp và tương tự với các bệnh liên quan đến đường hô hấp thông thường.

Trẻ em là đối tượng dễ bị nhiễm bệnh viêm màng não, nếu không kịp thời phát hiện và điều trị sẽ để lại di chứng nguy hiểm và ảnh hưởng tới cuộc sống của trẻ suốt đời.

Mới đây, 2 câu chuyện về trẻ mắc viêm màng não được chia sẻ lại khiến nhiều cha mẹ vô cùng lo lắng. Nếu không kịp phát hiện và điều trị đúng cách sẽ dẫn đến những hậu quả khó lường.

Bé trai (7 tuổi, ở Hà Nội) có tiền sử khỏe mạnh, khoảng 1 ngày trước khi vào viện, trẻ xuất hiện đau đầu từng cơn, kèm theo nôn và sốt. Gia đình đã đưa trẻ đến một cơ sở y tế để thăm khám. Kết quả cho thấy trong dịch não tủy của trẻ có nhiều tế bào bạch cầu, chủ yếu là bạch cầu Lympho, xét nghiệm PCR dương tính với Enterovirus.

Một trường hợp khác là bé trai 10 tuổi ở Hà Nội, bệnh nhi nhập viện chỉ sau 1 ngày bị sốt ở nhà. Trẻ ngoài sốt còn bị nôn nhiều, mệt mỏi, đau đầu và cổ cứng. Kết quả xét nghiệm, chẩn đoán cho thấy trẻ bị viêm màng não do Enterovirus.

Từ câu chuyện trên, ba mẹ nên trang bị những kiến thức, kĩ năng để khi con gặp vấn đề có thể nhanh chóng xử lý.

Bệnh viêm màng não nguy hiểm như thế nào?

Viêm màng não là một căn bệnh nguy hiểm, có thể ảnh hưởng đến bất cứ ai, kể cả trẻ sơ sinh, thanh thiếu niên và người lớn trưởng thành. Căn bệnh này gây ra các biến chứng suốt đời như mất thính giác, giảm thị lực, động kinh, bị mất chân hoặc tay, và giảm trí nhớ nghiêm trọng. Song biến chứng nguy hiểm phải kể đến của viêm màng não là nhiễm trùng máu - nguyên nhân gây tử vong cho bệnh nhân.

Các triệu chứng của viêm màng não rất giống với cúm nên nó thường bị chẩn đoán nhầm. Bao gồm: sốt cao trên 38 độ C, đau đầu, phát ban và những nốt ban không biến mất bị ấn xuống, cứng cổ, sợ ánh sáng, hay buồn ngủ, và co giật. Trong một số trường hợp, người bị viêm màng não còn bị nôn ói.

Vì vậy, nếu thấy con hay bất kỳ ai có những triệu chứng như trên thì cha mẹ nên đưa con đến bệnh viện càng sớm càng tốt, có như vậy cơ hội được cứu sống của người bệnh sẽ cao hơn.

Ngoài ra, để phòng tránh con không bị mắc phải căn bệnh nguy hiểm này thì cha mẹ nên cho con đi tiêm vắc xin viêm màng não tại các cơ sở y tế, bệnh viện trong khu vực mình sinh sống càng sớm càng tốt.

8 biểu hiện điển hình của bệnh viêm màng não giúp cha mẹ phát hiện sớm căn bệnh này 

1. Sốt đột ngột

Một trong những triệu chứng đầu tiên của bệnh viêm màng não đó là trẻ lên cơn sốt đột ngột. Trẻ bắt đầu run và cảm thấy ớn lạnh. Nhiệt độ cơ thể bé tăng rất nhanh và khó hạ sốt. Tuy nhiên, sốt cũng là triệu chứng tương tự với nhiều căn bệnh thông thường khác ở trẻ nên cha mẹ cần theo dõi thêm các biểu hiện khác để có sự phán đoán chính xác hơn về căn bệnh này.

2. Đau đầu

Cơn đau đầu do bệnh viêm màng não gây ra thường được mô tả là đau đến nỗi không thể thở nổi. Ngoài ra, cổ bé bị cứng có thể kèm theo co giật. Nhưng những cơn đau đầu thường ngắt quãng khiến cả cha mẹ và bé không chú ý và bỏ qua triệu chứng này. Đối với trẻ sơ sinh còn thấy hiện tượng thóp phồng.

3. Hoa mắt

Căn bệnh viêm màng não sẽ khiến bé suy giảm thị lực, hoa mắt, chóng mặt, nhìn không rõ.

4. Đau bụng, buồn nôn, nôn mửa

Trẻ thường đau bụng, buồn nôn, chán ăn, bỏ bú, nôn mửa là những triệu chứng khác của bệnh viêm màng não.

5. Sợ ánh sáng

Khi mắc bệnh, trẻ có dấu hiệu sợ ánh sáng do ánh sáng khiến bé bị chảy nước mắt, choáng váng. Hiện tượng buồn nôn, nhức đầu cũng trầm trọng hơn.

6. Co cứng cơ

Hiện tượng co cứng cơ rất dễ phát hiện khi trẻ mắc bệnh. Trẻ thường có tư thế ưỡn người lên cả khi đứng và nằm. Những nỗ lực giúp bé thẳng đầu, cổ, người đều không hiệu quả.

7. Không thể duỗi thẳng chân

Khi khám dấu hiệu Kernig và Brudzinski cũng có thể phát hiện trẻ nhiễm bệnh. Dấu hiệu Brudzinski là khi đặt trẻ nằm ngửa đầu không nằm trên gối, hai chân duỗi thẳng, bác sĩ sẽ nâng đầu trẻ lên. Bình thường có thể nâng nhẹ nhàng 2 chân của trẻ vẫn duỗi thẳng, nếu hai chân co lại là dương tính với bệnh. Dấu hiệu Kernig là khi đặt trẻ nằm ngửa đầu không gối, chân duỗi thẳng, bác sĩ luồn tay dưới gót chân bệnh nhân rồi nâng lên từ từ (cả 2 chân). Bình thường nâng lên đến trên 90 độ chân vẫn duỗi thẳng, nếu chưa tới 90 độ mà chân co lại (cẳng chân gập về phía đùi) là trẻ có thể đang nhiễm bệnh.

8. Da nổi nốt, phát ban

Phát ban ở da cũng có thể xảy ra khi trẻ mắc viêm màng não. Cha mẹ có thể dùng 1 chiếc cốc thủy tinh để thử nghiệm xem những nốt phát ban này có liên quan tới bệnh hay không. Cách làm: Lấy một ly thủy tinh sạch, đặt ly vào phần da phát ban và ấn mạnh vào vùng da đó. Nếu các nốt ban mờ cùng với da tức là trẻ không bị viêm màng não. Nếu nốt phát ban không mờ, thì rất có thể trẻ đang nhiễm bệnh và cần được điều trị sớm.

Biện pháp phòng tránh trẻ bị viêm màng não

- Tiêm phòng vắc xin đầy đủ, đúng thời gian bác sĩ quy định.

- Tránh cho trẻ tiếp xúc với người nghi nhiễm bệnh viêm màng não do não mô cầu, người có các triệu chứng bệnh hô hấp. Nếu nghi ngờ đã tiếp xúc thì phải cho trẻ uống thuốc dự phòng.

- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đồng thời giữ vệ sinh thân thể sạch sẽ.

- Tránh đưa trẻ đến nơi đông người. Nếu có việc cần đưa trẻ ra ngoài, cần cho trẻ đeo khẩu trang đúng cách.

- Đảm bảo môi trường sống lành mạnh, sạch sẽ cho trẻ, mở cửa sổ hàng ngày để làm thông thoáng không gian sống.

- Cho trẻ súc họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát trùng mũi họng.

- Cung cấp cho trẻ chế độ ăn uống cân bằng dinh dưỡng, đảm bảo trẻ được ngủ đủ giấc, thời gian học tập - vui chơi - nghỉ ngơi hợp lý.

Khi phát hiện trẻ có các biểu hiện sốt cao kèm theo đau đầu, buồn nôn, nôn và cứng cổ, sợ ánh sáng, xuất hiện các ban máu, cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.