"Đằng nào thì cũng rụng" nhưng răng sữa lại rất quan trọng

Nhiều người lớn có thể nghĩ rằng răng sữa không phải là vấn đề lớn lắm, vì đằng nào thì chúng cũng rụng. Nhưng hóa ra răng sữa rất quan trọng để có sức khỏe tốt. Mặc dù xuất hiện ở giai đoạn sớm của cuộc sống, nhưng chúng có tác động lớn đến nhiều khía cạnh khác nhau: 

- Đóng vai trò kết nối trong sự hình thành sọ mặt.

- Giữ chỗ và hướng dẫn răng vĩnh viễn mọc: Chúng tạo ra không gian để răng vĩnh viễn có thể phát triển đúng vị trí, ngăn chặn sự dịch chuyển không mong muốn của các răng khác. 

- Thực hiện các chức năng căn bản: ăn nhai, phát âm, cân bằng đầu mặt cổ...

- Hỗ trợ chức năng ăn uống: Răng sữa giúp trẻ nhai và nghiền thức ăn hiệu quả, giúp quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng diễn ra một cách suôn sẻ.

Do đó, việc duy trì và bảo vệ sức khỏe của răng sữa là điều cực kỳ quan trọng trong việc đảm bảo sự phát triển toàn diện và sức khỏe của trẻ.

Từ khi có chiếc răng đầu tiên, đây là 4 điều ba mẹ cần lưu ý

Nha sĩ-Bác sĩ Ngô Xuân Hưng, chuyên gia đến từ phòng nha Dentisan Lab (Hà Nội), cho biết độ tuổi thay răng sữa thường xảy ra khoảng từ 6 đến 12 tuổi, nhưng thời điểm cụ thể có thể khác nhau cho mỗi đứa trẻ. Thay đổi răng sữa sang răng vĩnh viễn thường bắt đầu khi răng sữa bắt đầu lung lay và rụng ra để mở đường cho răng vĩnh viễn mới phát triển.

Không có sự khác biệt lớn về độ tuổi thay răng sữa giữa bé trai và bé gái. Tuy nhiên, có một số nghiên cứu ghi nhận rằng ở một số trường hợp, bé gái có thể bắt đầu thay răng sữa sớm hơn so với bé trai, nhưng điều này không phải luôn luôn đúng cho tất cả mọi trường hợp. Điều quan trọng là theo dõi sự phát triển của răng của trẻ em và tham khảo ý kiến của bác sĩ nha khoa nếu có bất kỳ lo lắng nào.

Chăm sóc răng sữa là một phần quan trọng của việc duy trì sức khỏe răng miệng cho trẻ em. Dưới đây là một số lưu ý có thể thực hiện:

1. Chọn kem đánh răng và bàn chải

- Chọn kem đánh răng không chứa fluoride, vì trẻ em thường chưa biết nhổ bọt nước ra khỏi miệng, việc sử dụng fluoride có thể dẫn đến việc nuốt phải lượng fluoride quá lớn. Thường kem đánh răng dành cho trẻ em có hương vị trái cây dễ chịu để khiến trẻ không bị sợ.

- Chọn bàn chải răng có đầu bàn chải mềm và phù hợp với kích thước miệng của trẻ em.

2. Cách chải răng

- Bắt đầu chải răng khi có chiếc răng đầu tiên. Ban đầu, chúng ta có thể dùng một miếng gạc ướt để lau sạch nhẹ nhàng.

- Sử dụng một lượng kem đánh răng có kích thước nhỏ (khoảng hạt đậu) trên bàn chải răng.

- Chải răng của bé mỗi ngày ít nhất hai lần, một lần sau khi ăn sáng và một lần trước khi đi ngủ.

- Chải răng một cách nhẹ nhàng, dùng động tác vòng tròn nhỏ để làm sạch cả mặt trên và dưới của răng.

3. Chăm sóc hàng ngày

- Súc miệng ngay sau khi ăn hoặc uống sữa để giúp làm sạch các mảng bám trên răng.

- Hạn chế sử dụng thức ăn và đồ uống có đường, đặc biệt là trước khi đi ngủ.

- Thăm bác sĩ nha khoa:

- Bắt đầu từ khi trẻ 1 tuổi, bạn nên đưa trẻ đến thăm bác sĩ nha khoa ít nhất mỗi 6 tháng một lần để kiểm tra và làm sạch răng.

Chăm sóc răng sữa đúng cách từ khi có chiếc răng đầu tiên không chỉ giúp duy trì sức khỏe răng miệng mà còn giúp phòng ngừa các vấn đề răng miệng sau này.

Khi nào cần nhổ răng sữa?

Theo đúng tiến trình mọc răng thì răng sữa đến lúc bị thay thế sẽ rụng đi theo một quy luật đặc biệt và răng vĩnh viễn sẽ trồi lên ở phía dưới chân răng. Tuy nhiên không phải lúc nào răng sữa cũng sẽ tự động rụng đi, khiến cho những chiếc răng vĩnh viễn không lên được, lúc này răng vĩnh viễn sẽ phải mọc trồi lên, lệch ra khỏi vị trí ấn định ban đầu. Do đó, cần phải nhổ răng sữa đúng lúc, tránh tình trạng răng của bé sẽ mọc lệch lạc sau này.

Các mốc thời điểm thay răng sữa:

Vai trò quan trọng của việc nhổ răng sữa

Thời gian thay răng sữa đóng vai trò rất quan trọng đối với việc định hướng vị trí mọc răng vĩnh viễn. Vậy nên phụ huynh cần phải quan tâm và nhổ răng cho bé đúng thời điểm, tránh tình trạng mọc răng lệch lạc. Những vấn đề khi nhổ răng sữa không đúng thời điểm phát sinh như sau:

- Răng vĩnh viễn mọc lệch lạc. Về lâu dài sẽ khiến cho quá trình ăn uống gặp nhiều khó khăn hơn. Tiếp đến còn gây ảnh hưởng đến sức khỏe dạ dày.

- Trường hợp nhổ răng sữa quá sớm khiến cho mầm răng mọc lên không đúng vị trí, dẫn đến tình trạng khấp khểnh, sai khớp cắn khá nặng. Tình trạng này sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính thẩm mỹ của hàm răng. Đồng thời các chức năng của răng cũng không được đảm bảo.

Có nên tự nhổ răng sữa cho bé?

Thông thường, các răng sữa sẽ tự rụng và nhường chỗ cho răng vĩnh viễn mọc lên. Tuy nhiên, có trường hợp răng sữa khi đã đến tuổi thay mà vẫn không tự lung lay và tự rụng đi được trong khi răng vĩnh viễn đã bắt đầu xuất hiện thì đòi hỏi cần có sự trợ giúp từ bên ngoài.

Nếu không sớm can thiệp, sự hiện diện kéo dài của răng sữa sẽ khiến cho răng vĩnh viễn mọc sai lệch, hàm răng của bé sau này khó có thể đều và đẹp được.

Cha mẹ có thể tự thực hiện nhổ răng sữa cho trẻ tại nhà. Tuy nhiên, nếu không thực hiện đúng cách hay thao tác không đúng, người lớn vô tình lại gây tổn thương cho con trẻ. Các biến chứng thường gặp ở những trẻ nhổ răng tại nhà là viêm nha chu do không đảm bảo vệ sinh, do chân răng không được lấy ra trọn vẹn, gây nhiễm trùng hay thậm chí là áp xe lan rộng một vùng hàm mặt; động tác thô bạo đôi khi khiến trẻ quấy khóc, vô tình nuốt phải răng nhổ ra hay khiến cho chảy máu nhiều, chảy máu khó cầm, gây ra tâm lý hoảng sợ cho các lần thay răng tiếp theo,...

Ngoài ra, ở một số trẻ có cơ địa suy giảm miễn dịch, bệnh lý tim bẩm sinh, đái tháo đường type 1,... việc tự ý nhổ răng tại nhà là tuyệt đối không được làm. Bởi nhiễm trùng nếu có xảy ra trên nhóm đối tượng này sẽ có mức độ vô cùng nặng nề hay thậm chí dẫn đến nhiễm trùng máu, sốc nhiễm trùng, suy đa cơ quan và nguy hiểm đến tính mạng. Chính vì thế, nếu cha mẹ có con đã được chẩn đoán các bệnh lý nêu trên thì khi thay răng nên đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa để được chỉ định kháng sinh dự phòng và lập kế hoạch thời điểm can thiệp thích hợp.

Tuy nhiên, nhìn chung cho đa số các trường hợp, nếu răng sữa không tự rụng thì cha mẹ nên đưa trẻ đến phòng khám nha khoa và xem xét phương pháp can thiệp phù hợp cho từng trẻ, từng vị trí răng. Đồng thời, bác sĩ sẽ có sẵn các thuốc hỗ trợ giảm đau và cầm máu cấp thời cho trẻ. Hơn thế nữa, việc đến bác sĩ nha khoa thường xuyên sẽ luyện tập cho trẻ có thói quen răng miệng lành mạnh sau này, bác sĩ có cơ hội thăm khám toàn diện, chuẩn bị cho trẻ một hàm răng khỏe mạnh về sau.