Tết Nguyên Đán không chỉ là dịp sum họp gia đình mà còn mang giá trị văn hóa, truyền thống sâu sắc. Đây là cơ hội để trẻ học về ý nghĩa của phong tục, trách nhiệm gia đình và những bài học nhân văn.

5 điều cha mẹ nên dạy trẻ trước Tết Nguyên Đán

1. Hiểu về ý nghĩa của Tết

Tết là dịp để trẻ hiểu về nguồn gốc, ý nghĩa của phong tục và văn hóa dân tộc. Việc hiểu biết này giúp trẻ trân trọng giá trị truyền thống hơn, thay vì chỉ coi Tết là thời gian nghỉ học hay nhận lì xì.

Cha mẹ có thể kể cho trẻ nghe câu chuyện về bánh chưng, bánh dày để trẻ hiểu ý nghĩa của hai loại bánh đặc trưng này. Cho trẻ tham gia gói bánh chưng hoặc bánh tét, kể rằng bánh hình vuông là biểu tượng của đất, sự sung túc và biết ơn.

Ngoài ra, cha mẹ có thể dẫn trẻ đi chợ hoa, chợ Tết, giải thích ý nghĩa của các loại hoa như mai vàng tượng trưng cho may mắn, đào hồng biểu hiện sự sum họp.

Khi trẻ hỏi tại sao phải cúng tổ tiên, cha mẹ có thể nói: "Đây là cách gia đình mình tưởng nhớ ông bà tổ tiên, người đã đi trước và bảo vệ gia đình mình".

2. Giáo dục về trách nhiệm

Dịp Tết là cơ hội tuyệt vời để trẻ hiểu rằng mình là một phần của gia đình. Trẻ cần góp sức vào việc chuẩn bị Tết để thấy được ý nghĩa của sự đoàn kết và vai trò cá nhân trong tập thể.

Cha mẹ có thể phân công công việc cho trẻ làm cùng với gia đình.

Trẻ 3-5 tuổi: Lau bàn ghế, nhặt rau, dọn đồ chơi.

Trẻ 6-10 tuổi: Quét nhà, lau cửa kính, xếp quần áo.

Trẻ 11 tuổi trở lên: Giúp chuẩn bị mâm cơm cúng, gói bánh, đi chợ cùng cha mẹ.

Ví dụ:

Giao nhiệm vụ cho trẻ lau bàn thờ, cha mẹ hãy nói: "Con giúp mẹ lau bàn thờ sạch sẽ, để ông bà phù hộ gia đình mình trong năm mới".

Sau khi trẻ hoàn thành công việc, cha mẹ hãy khen: "Con làm tốt lắm, nhờ con mà nhà mình sạch sẽ hơn hẳn".

3. Rèn luyện kỹ năng ứng xử

Tết là dịp trẻ tiếp xúc với nhiều người lớn và họ hàng, đây là cơ hội để cha mẹ dạy trẻ cách chào hỏi, chúc phúc, cư xử lễ phép.

Cha mẹ dạy trẻ chào hỏi đúng cách, khoanh tay và nói rõ ràng câu "Con chúc ông bà sức khỏe dồi dào, năm mới hạnh phúc".

Ngoài ra, cha mẹ có thể đóng vai người thân, để trẻ thực hành lời chúc và tập cách cúi đầu cảm ơn khi nhận lì xì.

Ví dụ:

Khi đến nhà ông bà, trẻ có thể nói: "Con chúc ông bà luôn mạnh khỏe, sống lâu trăm tuổi".

Nếu nhận lì xì, trẻ cần nói: "Con cảm ơn ông/bà, con chúc ông bà năm mới an khang thịnh vượng".

4. Trân trọng giá trị gia đình

Trẻ em thường xem việc sum họp gia đình là điều hiển nhiên. Dạy trẻ giá trị của sự đoàn tụ sẽ giúp trẻ hiểu rằng không phải ai cũng có cơ hội sum vầy vào dịp Tết.

Kể cho trẻ nghe những kỷ niệm Tết của cha mẹ, ông bà, hoặc những khó khăn gia đình đã vượt qua để có ngày Tết trọn vẹn. Cha mẹ có thể cho trẻ cùng gói bánh, dọn nhà, trang trí cây mai, cây đào.

Ví dụ:

Khi gói bánh chưng, cha mẹ hãy nói: "Ngày xưa, ông bà làm cả chục chiếc bánh chưng để ăn Tết và biếu hàng xóm. Bây giờ mình vẫn giữ truyền thống này để nhớ ơn ông bà".

5. Học cách quản lý tiền lì xì

Tiền lì xì thường khiến trẻ nghĩ rằng đó là "phần thưởng" để tiêu xài, nhưng đây là cơ hội để dạy trẻ giá trị của việc tiết kiệm và tiêu tiền đúng cách.

Cha mẹ nên dạy trẻ chia tiền lì xì thành 3 phần: tiết kiệm (50%), mua sắm cần thiết (30%), và làm từ thiện (20%).

Nếu trẻ muốn mua đồ chơi hoặc sách, cha mẹ có thể khuyến khích: "Con để dành tiền lì xì để tự mua món này, sẽ thấy tự hào hơn nhiều".

Ví dụ:

Khi trẻ muốn mua đồ chơi, cha mẹ có thể nói: "Con có thể dùng 30% tiền lì xì để mua món con thích, phần còn lại tiết kiệm để sau này cần gì sẽ có".

Tết Nguyên Đán không chỉ là dịp để nghỉ ngơi, mà còn là "lớp học cuộc sống" cho trẻ. Từ những công việc đơn giản đến ý nghĩa sâu sắc của các phong tục, cha mẹ cần kiên nhẫn giải thích và tạo môi trường để trẻ thực hành.