Tiến sĩ Sharon K. Hall, tác giả của cuốn sách “Nuôi dạy con cái trong thế kỷ 21” cho biết: "Khi bạn đặt ra kỳ vọng rõ ràng từ khi con bạn còn nhỏ, chúng sẽ nội tâm hóa những kỳ vọng đó và bắt đầu tự đặt ra những kỳ vọng tương tự cho bản thân". 

Nói cách khác, vì trẻ em vốn dĩ muốn làm hài lòng cha mẹ, nên cuối cùng chúng sẽ cố gắng cư xử theo cách mà bạn đã dạy chúng, ngay cả khi không có sự can thiệp trực tiếp của bạn. Trên thực tế, các chuyên gia nói rằng trẻ em từ 18 tháng tuổi đã có sự đồng cảm và đáp ứng với kỳ vọng của cha mẹ.

3 phương pháp dưới đây sẽ giúp bạn nuôi dạy một đứa trẻ có thể tự kiểm soát hành vi của mình.

1. Đặt ra những quy tắc rõ ràng và mong đợi sự tôn trọng

Trẻ em tin rằng, chúng có thể làm bất cứ điều gì chúng muốn và nhận được bất cứ thứ gì chúng muốn. “Trẻ hiểu có những ranh giới rõ ràng, chúng cần học cách tự điều chỉnh và tôn trọng giới hạn”. Hal Runkel, nhà trị liệu gia đình và tác giả của cuốn sách “ScreamFree Parenting” cho biết.

- Hãy nói với trẻ lý do tại sao

Bạn không cần phải đưa ra những lời giải thích dài dòng cho con cái về lý do tại sao bạn mong đợi những hành vi nhất định từ chúng. 

Ví dụ, bạn hãy nói với chúng: “Con cần đi ngủ lúc 9 giờ vì cơ thể con cần nhiều giấc ngủ để khỏe mạnh”, hoặc “Con phải cất đồ chơi để lần sau khi muốn chơi, con sẽ biết tìm ở đâu”.

- Khen ngợi nhiều

"Cho dù đó là trẻ tự dọn dẹp giường, giúp dọn bàn hay để em chơi đồ chơi của mình, hãy chắc chắn rằng cha mẹ nên khen ngợi con mình", tiến sĩ Larry J. Koenig, tác giả của cuốn sách “Kỷ luật thông minh” cho biết. 

Cha mẹ có thể nói rằng: “Con giỏi lắm vì đã nhớ dọn giường. Mẹ rất tự hào về con khi con cư xử như vậy!” hoặc “Con đã rất lịch sự khi nói ‘làm ơn’ khi xin mẹ cây sáp màu. Giỏi lắm”.

- Tự tuân thủ quy tắc

“Treo áo khoác vào tủ khi về nhà, để bát đĩa bẩn vào bồn rửa, không la hét khi cảm thấy thất vọng… làm những việc này sẽ cho trẻ em thấy rằng giống như chúng có những quy tắc phải tuân theo, cha mẹ cũng vậy”, Judy Arnall, tác giả của cuốn sách “Kỷ luật không căng thẳng” cho biết. “Khi trẻ em thấy cha mẹ cư xử tốt, chúng sẽ bắt chước theo”.

2. Xây dựng kỹ năng giải quyết vấn đề

Một trong những lý do chính khiến trẻ em nổi giận hoặc cư xử xấu là vì chúng cảm thấy thất vọng và bất lực. 

- Để trẻ tự quyết định

Cho trẻ cơ hội đưa ra lựa chọn ngay khi chúng đủ lớn để hiểu. Cha mẹ hãy hỏi: "Con muốn mặc bộ đồ ngủ Elmo hay váy ngủ?", "Con muốn uống loại nước nào: nước ép trái cây hay nước lọc?". Khi trẻ có thể tự đưa những quyết định nhỏ này, hãy nâng tầm lên một bậc. 

Ví dụ, nếu con bạn đang cãi nhau, thay vì la hét "Đừng làm thế!" hoặc cho chúng ngồi phạt, Tiến sĩ Brooks đề nghị hỏi: "Làm thế nào để con xử lý tình huống này khác đi?". Bạn có thể ngạc nhiên với những giải pháp mà trẻ đưa ra.

- Khuyến khích trẻ suy nghĩ

Kéo dài kỹ năng nhận thức của con bạn bằng cách thách đố chúng tìm ra câu trả lời cho chính mình. 

Ví dụ, khi con bạn hỏi một câu hỏi về cách làm điều gì đó, hãy phản hồi bằng một câu hỏi của riêng mình: "Con nghĩ mình nên làm gì?". Một phản ứng như vậy cuối cùng sẽ giúp trẻ tự tin vào khả năng tự tìm ra giải pháp của mình.

3. Giúp trẻ luyện tập tính kiên nhẫn

Không ai thích chờ đợi, đặc biệt là trẻ nhỏ. "Về mặt phát triển và thần kinh, điều này rất khó khăn vì trẻ em tồn tại bằng cách để nhu cầu của chúng được biết ngay lập tức", Michael Osit, EdD, tác giả của cuốn sách "Generation Text: Nuôi dạy con cái trưởng thành tốt trong thời đại của mọi thứ có tức thì" cho biết. "Đó là lý do tại sao cha mẹ nên dạy sự kiên nhẫn trong những năm đầu đời của trẻ". 

- Để trẻ chờ đợi

Đừng luôn đáp ứng mọi thứ ngay khi con bạn yêu cầu điều gì đó. "Cho phép con bạn cảm nhận sự khó chịu của việc chờ đợi vì đó là một yếu tố thay đổi tuyệt vời", tiến sĩ Osit nói. 

Ví dụ, bằng cách không cho chúng uống nước trái cây ngay lập tức, bạn sẽ giúp chúng luyện tập quản lý sự mất kiên nhẫn của mình.

- Nói với trẻ những gì chúng đang cảm thấy

Trẻ mới biết đi không thể bày tỏ sự thất vọng của chúng khi phải chờ đợi, nhưng bạn có thể giúp bằng cách dán nhãn cảm xúc và khen ngợi khi chúng thể hiện sự kiên nhẫn. 

Nếu con bạn phải chờ đợi lượt của mình, bạn có thể nói: "Mẹ biết thật khó để chỉ đứng đây nhưng con đang làm rất tốt. Con đang rất kiên nhẫn và điều đó thật tuyệt".

- Tham gia vào các hoạt động thúc đẩy sự kiên nhẫn

Khuyến khích con bạn làm những việc không mang lại kết quả ngay lập tức, như xây dựng lắp ghép mô hình, giải câu đố, hoặc trồng một hạt giống hoa và theo dõi sự phát triển theo thời gian. 

Thông qua 3 phương pháp nuôi dạy con cái ở trên, cha mẹ sẽ phần nào thay đổi được tính cách của con mình, giúp trẻ học được cách kiên nhẫn và biết kiểm soát bản thân tốt hơn.