Giáo dục gia đình là nền tảng thành công của một con người, thậm chí còn quan trọng hơn cả giáo dục trong nhà trường. Dù cha mẹ làm nghề nào hay có địa vị nào trong xã hội thì vai trò lớn nhất của cha mẹ trong gia đình chính là trách nhiệm giáo dục con cái.

Trong những năm còn đương nhiệm, cựu tổng thống Mỹ Barack Obama không chỉ là nhà lãnh đạo tài năng mà còn là một người cha tận tâm với hai cô con gái Sasha và Malia. Con gái lớn Malia thi đậu vào Đại học Harvard danh giá, còn con gái thứ hai Sasha theo học một trong những trường đại học công lập thuộc khối Ivy League. Cựu tổng thống Mỹ tin rằng: “Không thể làm tổng thống mãi mãi mà phải nhớ vai trò của một người cha trong suốt cuộc đời". Theo đó, Obama từng chia sẻ về 9 quy tắc giáo dục mà ông đã áp dụng để nuôi dạy nên 2 cô con gái của mình.

1. Không phàn nàn và tranh cãi vô lý

Lời nói, việc làm, tính cách của con cái đều là tấm gương phản ánh hiện trạng của gia đình, điều này phụ thuộc rất lớn vào mối quan hệ giữa cha và mẹ. Nếu cha mẹ trong gia đình hay phàn nàn, cãi vã thì con cái cũng sẽ bị ảnh hưởng sâu sắc.

Hầu hết mọi thành viên trong gia đình đều có xu hướng phàn nàn, phán xét, đổ lỗi khi gặp vấn đề, thường xuyên tức giận, nóng nảy, điều này sẽ ảnh hưởng ít nhiều đến sự phát triển của những đứa trẻ. Thông thường, những gia đình hòa thuận mới tạo môi trường tốt để nuôi dạy nên những đứa trẻ biết bao dung, tử tế.

2. Biết giúp đỡ người khác

Cựu tổng thống dạy hai cô con gái Sasha và Malia phải biết tôn trọng, giúp đỡ và sống hòa thuận với nhau. Ngoài ra, khi đến trường và giao tiếp với người khác, hai con cũng chớ nên cậy quyền mà xem thường họ, hãy giúp đỡ họ và sống chan hòa với mọi người. Hãy biết tự hoàn thiện bản thân mình, học hỏi điều hay lẽ phải mà mình chưa biết từ những người xung quanh.

3. Biết chịu trách nhiệm về sai lầm của mình

Bất cứ ai cũng sẽ mắc sai lầm, con trẻ cũng vậy. Thế nhưng, không phải vì thế mà cha mẹ cho rằng con phạm sai lầm khi còn nhỏ là bình thường và hiển nhiên bỏ qua. Cách dạy con này sẽ khiến trẻ không nhận ra lỗi sai của mình và cho rằng mọi việc mình làm đều bình thường. Cho đến khi mọi chuyện vượt quá tầm kiểm soát thì cha mẹ không thể uốn nắn con được nữa.

Con gái lớn Malia thi đậu vào Đại học Harvard danh giá, còn con gái thứ hai Sasha theo học một trong những trường đại học công lập thuộc khối Ivy League. Ảnh: ST

Một đứa trẻ dù bao nhiêu tuổi cũng phải học cách nhận thức được đâu là đúng, đâu là sai và chịu trách nhiệm về chúng. Cách giáo dục cơ bản nhất chính là dạy con biết xin lỗi và sửa chữa khi làm sai, đồng thời dạy con tính trung thực và chịu trách nhiệm ngay từ khi còn nhỏ.

4. Chủ động phụ giúp việc nhà với cha mẹ

Obama sẽ thưởng cho mỗi cô con gái 5 USD mỗi tuần nếu biết phụ giúp cha mẹ làm việc nhà. Đây cũng là một cách cho trẻ tiền tiêu vặt thông minh mà vẫn có thể giúp trẻ hiểu rằng mọi thu nhập đều cần phải lao động. Việc giúp đỡ bố mẹ san sẻ công việc nhà trong khả năng của con có thể giúp con hiểu được những khó khăn, vất vả của bố mẹ hơn. Con không chỉ rèn luyện được kỹ năng sống cần thiết mà còn có thể rèn luyện lối sống có trách nhiệm hơn.

5. Học cách quản lý thời gian

Nhiều bậc cha mẹ cảm thấy khá mệt mỏi khi vừa bận rộn công việc, vừa phải giám sát con liên tục, vì sợ chúng không biết cách sử dụng thời gian hợp lý. Nếu cha mẹ luôn giám sát, theo chân con mọi lúc mọi nơi thì cha mẹ lại vô tình khiến con phụ thuộc vào mình. Một khi con không có cha mẹ ở cạnh bên, con sẽ không biết sắp xếp quỹ thời gian của mình theo thứ tự ưu tiên.

Hãy dạy con biết cách sử dụng thời gian hợp lý ngay từ khi còn nhỏ, học cách sắp xếp thứ tự công việc ưu tiên và dành thời gian rảnh rỗi cho những việc có thể giúp ích cho chúng thay vì chỉ biết chơi game.

6. Không mù quáng hâm mộ thần tượng

Hâm mộ thần tượng cũng là một nhu cầu tâm lý của trẻ, đặc biệt đối với con gái. Thế nên, việc con yêu mến, ngưỡng mộ thần tượng là không sai, nhưng cần có sự hướng dẫn và chỉ bảo từ phía cha mẹ. Nếu đối tượng mà con ngưỡng mộ là hình mẫu đáng học tập và lan tỏa những điều tích cực thì việc này không có gì sai cả. Việc hâm mộ thần tượng một cách mù quáng sẽ khiến trẻ xao nhãng trong học tập, vì thế cha mẹ cần có sự quan tâm kịp thời với con.

7. Dạy con biết tự lập những việc trong khả năng

Tự lập là một trong những kỹ năng sinh tồn cơ bản mà bất cứ đứa trẻ nào lớn lên muốn thành công cũng phải học. Những đứa trẻ tự lập sẽ biết tự lo cho bản thân nếu sống xa cha mẹ. Nhiều bậc cha mẹ cho rằng con mình còn quá nhỏ để làm được việc nên đành làm thay cho chúng, khiến con khó tự đứng vững khi rời xa vòng tay cha mẹ.

Việc trẻ em biết rèn luyện tính tự lập, tự làm mọi việc ngay từ khi còn nhỏ và học các kỹ năng sống cơ bản chính là hành trang chuẩn bị cho sự trưởng thành khi bước vào đời của chúng.

Cựu tổng thống Mỹ tin rằng: “Không thể làm tổng thống mãi mãi mà phải nhớ vai trò của một người cha trong suốt cuộc đời". Ảnh: ST

8. Đi ngủ đúng giờ

Theo ông Obama, trong những điều kiện thông thường, người đi ngủ đúng giờ sẽ có tâm trạng cởi mở, tích cực và lạc quan. Thế nên, dạy con biết đi ngủ đúng giờ và thức dậy đúng giờ không chỉ giúp chúng rèn luyện ý thức về thời gian mà còn góp phần giúp cơ thể phát triển khỏe mạnh. Làm việc và nghỉ ngơi hợp lý cũng là chìa khóa để rèn luyện tính kỷ luật tự giác .

9. Học cách kiểm soát cảm xúc

Obama từng nói: Kiểm soát cảm xúc là phẩm chất cần có ở mỗi người. Nếu không kiểm soát được cảm xúc của mình, bạn sẽ làm tổn thương người khác và chính mình. Vì thế, việc dạy cho con học cách kiểm soát cảm xúc, hành vi sẽ bớt đi những phản ứng tiêu cực đối với những người xung quanh. Hãy dạy cho trẻ biết cách quan tâm đến niềm vui, nỗi buồn của người khác, để chúng có thể học cách kiểm soát cảm xúc của mình cũng như học cách sống hòa hợp, yêu thương người khác.

Trên đây là 9 quy tắc dạy con của Obama mà các bậc cha mẹ nên học hỏi. Việc một đứa trẻ sẽ trở thành người như thế nào trong tương lai phụ thuộc vào sự giáo dục và môi trường mà chúng sống khi còn nhỏ, và giáo dục gia đình đóng vai trò chủ đạo. Cha mẹ yêu thương con, nhưng đừng quá nuông chiều mà hãy biết dạy con 9 quy tắc này.