Theo Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Mỹ Linh - Bác sĩ Nhi sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng, hàng năm, có hơn 3.500 trẻ sơ sinh ở Mỹ tử vong đột ngột và bất ngờ khi đang ngủ, thường là do hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS) hoặc tử vong do ngạt thở. Vì vậy, để giảm nguy cơ tử vong ở trẻ sơ sinh liên quan đến giấc ngủ, cha mẹ cần đảm bảo bé có một môi trường ngủ an toàn.

Mới đây anh Nguyễn Hiếu (Hà Nội) đã có những chia sẻ giúp bố mẹ tạo môi trường ngủ an toàn cho con.

1. Để con có môi trường ngủ an toàn, cha mẹ nên ưu tiên cho con nằm cũi

Trẻ sơ sinh nên được đặt da kề da với mẹ càng sớm sau khi sinh càng tốt, ít nhất là trong giờ đầu tiên. Sau đó, khi mẹ cần ngủ, em bé nên được đặt riêng trong nôi/cũi. Trường hợp nhà không có cũi, nôi thì hãy ngăn cách bố mẹ 1 nửa giường và con 1 nửa giường.

Lưu ý:

- Tư thế ngủ đúng phải là chân gần chạm dưới cũi/nôi.

- Đảm bảo thanh cũi/nôi không quá rộng để đầu lọt ra ngoài. Cực kỳ lưu ý giai đoạn con ngồi là hạ cũi xuống nấc dưới cùng.

- Đảm bảo đệm cứng, ga vừa đệm không thừa thãi và phải gọn gàng. Không được nằm đệm quá mềm, lún nhiều, làm con khó xoay trở đầu và cổ. Khi con lớn hơn một chút và có xu hướng nằm ngủ sấp, đệm mềm quá sẽ khiến con khó thở hơn ở tư thế úp mặt.

Không ít bà mẹ nghĩ rằng, cho con nằm cạnh mình để tiện cho bé ti đêm, tiện dỗ con khi bé khóc hoặc đơn giản là tăng tình cảm mẹ con... Tuy nhiên điều này lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ về SIDS. Bởi rất có thể cha mẹ ngủ say sẽ làm đè lên bé, hoặc con nằm giữa 2 người lớn sẽ bị thiếu oxy để thở nhất là vào mùa đông thường đóng kín phòng, dùng chăn gối dày...

2. Luôn đặt con trong tư thế nằm ngửa

Cho đến khi trẻ được 1 tuổi, các bé nên ngủ với tư thế nằm ngửa trong tất cả thời gian ngủ. Trừ khi có lời khuyên từ bác sĩ nhi khoa dành cho các trường hợp đặc biệt như: trẻ sinh non, có vấn đề hô hấp, vấn đề tiêu hóa như nôn trớ, vấn đề tim mạch hay vấn đề bẩm sinh khác. Khi khoảng 5 – 7 tháng và đã biết lật thành thạo, nhiều em bé sẽ thích ngủ ở tư thế nằm sấp, lúc đó mẹ cũng không cần lật con lại.

Trẻ thường ngủ ngon hơn với tư thế nằm sấp. Tuy nhiên, tư thế này khiến trẻ dễ bị nghẹt thở. Bởi phần đầu của trẻ sơ sinh khá to. Lực ở cổ khi đó vẫn chưa đủ nâng đầu con dậy. Khi bé lật dễ bị gối, khăn chặn lại gây ra nghẹt thở, nguy hại đến tính mạng. Thêm vào đó, khi con nằm sấp, phần bụng gắn chặt với nệm giường làm cho nhiệt độ cơ thể tăng cao, mồ hôi không kịp thời tản ra, có thể gây ra chàm/hăm cho trẻ.

3. Doudou

Đây là danh từ dùng để chỉ những con thú nhồi bông, một miếng khăn mềm, hay bất kể một thứ gì đó không thể thiếu trong trình tự đi ngủ của con, để những em bé đáng yêu chìm vào giấc ngủ dễ dàng, và đó cũng là thứ mà khi mở mắt ra các bé tìm kiếm đầu tiên ở trong giường

LƯU Ý: Khi con lật, lẫy chưa thạo thì tuyệt đối không để bất cứ vật gì trong cũi, nôi của con. Sau khoảng 4,6 tháng khi con thành thạo các kỹ năng lật, lẫy, đặc biệt sau khủng hoảng ngủ tháng 7-9 mà đã cai nhộng chũn thì việc giới thiệu Doudou trong trình tự ngủ cực hiệu quả.

4. Nhiệt độ phòng

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cơ địa nóng hơn người lớn nhiều. Các em bé sẽ ngủ ngon với quấn, nhộng, túi ngủ và bên trong mặc chiếc áo mỏng (có thể không quần chỉ mặc bỉm) trong điều kiện nhiệt độ phòng khoảng 20-24 độ. Khi các em bé lớn hơn nhiệt độ sẽ tăng dần và khoảng 26 độ.

Cha mẹ lưu ý không nên ủ nóng trẻ; không nên đội nón che đầu cho con vì trẻ sơ sinh thoát nhiệt qua da đầu. Trong trường hợp nếu cơ thể bị nóng quá, con cần được để đầu thông thoáng để thoát nhiệt.

Phụ huynh cố gắng một chiếc đo nhiệt ẩm kế vì điều hòa chưa chắc đã chuẩn, mà cảm nhận ba mẹ có run thì có thể con vẫn thấy nóng. Chúng ta có thể sờ gáy con, nếu lạnh mới cần tăng nhiệt độ còn ấm thì yên tâm nhé.

5. Có thể cho bé sử dụng ti giả

Cho con sử dụng ti giả cũng có tác dụng giảm nguy cơ SIDS. Nếu con nhận ti giả thì mẹ cứ thoải mái cho con dùng trong lúc ngủ. Nhưng nếu con không muốn (hoặc mẹ không muốn), thì cũng không sao cả.

6. Cha mẹ không ngủ cùng trẻ khi sử dụng chất kích thích

Không bao giờ ngủ cùng con sau khi bố, mẹ sử dụng chất kích thích hoặc uống rượu bia. Nếu bố hút thuốc, rượu bia thì nên rửa tay súc miệng trước khi bế con.

Vì vi khuẩn và tàn dư thuốc lá lưu giữ trên tay, da mặt, quần áo có thể chuyển sang bé. Hệ quả: viêm hô hấp, viêm phổi, viêm phế quản...

7. Kiểm tra tiếng ồn và ánh sáng trong phòng ngủ của con

Một không gian riêng tư, yên tĩnh, hạn chế ánh sáng rất quan trọng để có giấc ngủ ngon. Phòng ngủ lý tưởng của bé nên tối, yên tĩnh, thông gió tốt và gọn gàng. Cha mẹ nên kiểm tra xem phòng ngủ của con có quá sáng hay quá ồn không. Ánh sáng xanh từ TV, màn hình máy tính, điện thoại và máy tính bảng có thể làm giảm tiết hóc môn melatonin và trì hoãn cơn buồn ngủ của bé. Cha mẹ nên tắt những thứ này ít nhất một giờ trước khi đi ngủ hoặc để màn hình ra khỏi phòng của con.

8. Các việc làm khác

Cho con tiêm phòng đầy đủ đúng lịch cho thấy rằng có thể có tác dụng bảo vệ chống lại SIDS. Để phòng tránh các bệnh lý mà trẻ sơ sinh hay mắc phải, cha mẹ nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng nâng cao sức đề kháng cho trẻ. Đồng thời bổ sung thêm thực phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B,... giúp hỗ trợ hệ miễn dịch, tăng cường đề kháng để trẻ ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa.

Ở giai đoạn sơ sinh, bé có thể gặp phải nhiều vấn đề khác về giấc ngủ, ăn uống, tiêu hóa, trào ngược... Khi những vấn đề này kéo dài không cải thiện, mẹ nên đưa bé đến cơ sở y tế uy tín khám sớm, hiểu rõ nguyên nhân và điều trị kịp thời.