Làm cha mẹ là hành trình đầy cảm xúc nhưng cũng đi kèm với vô số lời khuyên của ông bà, đôi khi hữu ích, đôi khi gây áp lực. Những câu nói vô tình từ ông bà có thể khiến các bậc cha mẹ trẻ cảm thấy bị phán xét, hoang mang và nghi ngờ chính mình. Sự khác biệt giữa các thế hệ trong cách nuôi dạy con cái đặt ra câu hỏi: Làm sao để lời khuyên trở thành sự hỗ trợ thay vì gánh nặng?

1. "Đứa trẻ chậm nói quá, có chắc là mọi thứ vẫn ổn không?"

Tại sao không nên nói: Mặc dù các mốc phát triển rất quan trọng nhưng chỉ ra một sự chậm trễ tiềm ẩn mà không có chuyên môn có thể tạo ra sự hoang mang hoặc cảm giác tội lỗi không cần thiết.

Cách diễn đạt lại: Khuyến khích thay vì chỉ trích: "Trẻ em phát triển theo nhịp độ riêng của chúng. Thật tuyệt vời khi thấy con mình lớn lên theo cách riêng".

2. "Ngày xưa chúng tôi không làm vậy, con cái cũng có sao đâu"

Tại sao không nên nói: Câu nói này phủ nhận sự lựa chọn của các bậc cha mẹ hiện đại, ngụ ý rằng họ đang làm quá mọi thứ hoặc quá thận trọng.

Cách diễn đạt lại: Thay vì phản bác, hãy nói: "Thật thú vị khi thấy cách nuôi dạy con cái thay đổi, hãy kể cho bố mẹ nghe lý do con lại chọn cách nuôi con như vậy".

3. "Sao con vẫn còn cho bé bú sữa? Đã đến lúc dừng lại chưa?"

Tại sao không nên nói: Việc nuôi con bằng sữa mẹ hay sữa công thức là quyết định mang tính cá nhân, phụ thuộc vào sức khỏe, lối sống của cha mẹ và nhu cầu của bé. Những nhận xét của ông bà như vậy có thể khiến cha mẹ cảm thấy bị phán xét hoặc không đủ tốt.

Cách diễn đạt lại: Hãy thử nói: "Con đang làm rất tốt trong việc nuôi con. Cha mẹ có thể giúp gì cho con không?".

4. "Bế con nhiều quá sẽ làm hư nó"

Tại sao không nên nói: Quan điểm này củng cố những niềm tin lỗi thời và làm suy yếu bản năng của cha mẹ trong việc an ủi con mình. Các chuyên gia xác nhận rằng, việc đáp ứng nhu cầu của trẻ giúp chúng phát triển cảm giác an toàn về mặt cảm xúc.

Cách diễn đạt lại: Hãy nói: "Con thật may mắn khi có cha mẹ yêu thương đến vậy".

5. "Hồi đó chúng tôi không có mấy thứ thiết bị và sách hướng dẫn này"

Tại sao không nên nói: Câu nói này phủ nhận những công cụ và tài nguyên mà cha mẹ ngày nay dựa vào để cảm thấy được hỗ trợ và có thông tin đầy đủ.

Cách diễn đạt lại: Hãy thể hiện sự tò mò thay vì phán xét: "Ngày xưa không có thứ này nhỉ. Nó hoạt động thế nào vậy?".

6. "Cứ để bé khóc đi, tốt cho phổi đấy"

Tại sao không nên nói: Lời khuyên này thường mâu thuẫn với các phương pháp nuôi dạy con hiện đại, vốn nhấn mạnh sự kết nối về mặt cảm xúc và phản ứng kịp thời với trẻ.

Cách diễn đạt lại: Thay vì áp đặt một phương pháp, hãy hỏi: "Bé ngủ thế nào rồi? Chắc hẳn đó là một sự thay đổi lớn với cả gia đình".

7. "Con không định đi làm lại sớm thế chứ?" (hoặc "Con không định ở nhà luôn sao?")

Tại sao không nên nói: Câu hỏi này đặt cha mẹ vào tình thế "tiến thoái lưỡng nan", khiến họ cảm thấy bị đánh giá dù lựa chọn ở nhà hay đi làm.

Cách diễn đạt lại: Hãy ủng hộ họ bằng câu: "Thật tuyệt khi con đang làm điều tốt nhất cho gia đình mình".

8. "Con đang làm quá lên rồi, chỉ là một giai đoạn thôi"

Tại sao không nên nói: Việc gạt bỏ lo lắng của cha mẹ có thể khiến họ cảm thấy bị phớt lờ và không được tôn trọng, dù ý định ban đầu là trấn an họ.

Cách diễn đạt lại: Hãy nói: "Nghe có vẻ căng thẳng nhỉ. Ông bà có thể giúp gì không?". Điều này thể hiện sự thấu hiểu và công nhận cảm xúc của cha mẹ trẻ.

9. "Một miếng socola nhỏ cũng không sao đâu"

Tại sao không nên nói: Việc gây áp lực buộc cha mẹ phải cho con ăn những thứ họ chưa sẵn sàng có thể khiến họ lo lắng hoặc cảm thấy tội lỗi.

Cách diễn đạt lại: Tôn trọng lựa chọn của họ bằng câu: "Con là người hiểu con mình nhất, ông bà sẽ làm theo hướng dẫn của con".

10. "Trông con mệt mỏi lắm, con nên nghỉ ngơi nhiều hơn"

Tại sao không nên nói:  Dù có thể đúng, nhưng chỉ ra sự mệt mỏi của cha mẹ thường khiến họ cảm thấy bị chỉ trích hơn là được cảm thông.

Cách diễn đạt lại: Thay vì nêu lên điều hiển nhiên, hãy đề nghị giúp đỡ: "Con đã làm việc rất chăm chỉ. Để ông bà trông bé giúp con nghỉ ngơi một chút nhé".

Tóm lại, mặc dù thường được nói với ý tốt, những câu nhận xét này có thể khiến cha mẹ mới cảm thấy bị xâm phạm hoặc bị chỉ trích, đặc biệt khi họ đang cố gắng thích nghi với những thay đổi sau sinh, bao gồm hình ảnh cơ thể, quá trình hồi phục sau sinh và việc tìm kiếm sự cân bằng.