Những điều chưa biết khi trẻ bú mẹ
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng cần thiết cho bé phát triển, là kháng thể để giúp trẻ chống lại nhiễm trùng trong giai đoạn đầu đời. Tuy nhiên, cho bé bú thế nào là đúng cách còn là băn khoăn của không ít các bà mẹ trẻ.
Có lợi cho bé
Sữa mẹ là nguồn sữa rất giàu chất dinh dưỡng và cũng có chứa một lượng lớn những chất kháng thể, cực kỳ có lợi cho cơ thể cũng như hệ thống miễn dịch của trẻ.
Nhiều minh chứng đã chỉ ra rằng, những trẻ được bú mẹ sẽ loại trừ được phần lớn nguy cơ mắc phải các chứng bệnh viêm nhiễm như viêm tai, viêm phổi, nhiễm trùng đường tiết niệu, chứng béo phì và tiểu đường ở trẻ nhỏ.
Chưa dừng lại ở đó, sữa mẹ cũng giúp bé giảm thiểu được nguy cơ mắc chứng bệnh dị ứng đặc biệt là chứng dị ứng da như eczema và bệnh hen suyễn.
Bú mẹ không chỉ đem lại những hữu ích tuyệt vời cho bé, mà còn có những ảnh hưởng tích cực đến cơ thể người mẹ.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người mẹ cho con bú sẽ giảm thiểu được nguy cơ mắc ung thư vú gấp nhiều lần so với những phụ nữ khác.
Ngoài ra, những phụ nữ cho con bú còn ít có nguy cơ bị mắc chứng ung thư buồng trứng và tử cung. Thêm vào đó, họ còn giảm được nguy cơ bộ khung xương bị yếu, xốp và dễ gãy khi về già, đặc biệt là ở giai đoạn tiền mãn kinh.
Cách cho bé bú
Một số bà mẹ có áp dụng cách cho trẻ bú trong tư thế nửa ngồi nửa nằm, tuy nhiên tư thế này cũng ít được các bác sĩ nhi khuyên vì như vậy mẹ có thể dẫn đến việc hai mẹ con không nhìn thấy mặt nhau, làm thiếu đi sự tương tác cần thiết trong quan hệ mẹ con.
Trước khi cho bé bú mẹ nên dùng nước ấm và một cái khăn bằng gạc mỏng vầ mềm để lau rửa đầu vú thật sạch. Sau đó tìm chỗ ngồi thỏai mái, lưng thẳng và có chỗ dựa cho vững chắc. Một tay đỡ đầu con và ấp bé vào lòng (như hình vẽ) , hai chân bé để lên đùi mẹ. Mặt bé úp sát vào tí mẹ, ngực và bụng bé áp vào bụng mẹ. Miệng của bé cần ngậm kín đầu vú, thường thì bé ngậm hết phần quầng hồng ở vú mẹ là tốt. Tay còn lại của mẹ có thể dùng để nâng tí cho bé dễ bú hoặc để chặn bớt sữa nếu sữa nhiều và chảy nhanh quá cho bé khỏi bị sặc. Tư thế này vừa giúp bé mút và nuốt sữa tốt, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho quan hệ mẹ - con.
Mỗi trẻ có nhịp độ bú khác nhau (có bé bú nhanh, có bé bú chậm, có bé bú nhiều, có bé bú ít, có bé vừa bú vừa thích được mẹ ầu ơ nói chuyện, có bé thích bú trong im lặng ...) và bầu sữa của mỗi bà mẹ cũng khác nhau (về số lượng sữa cũng như về tốc độ chảy của sữa...). Vì vậy sự chia sẻ kinh nghiệm và mặt kiến thức giữa các bà mẹ chỉ mang tính chất tương đối. Thường thì sau vài ngày đầu quan sát và theo dõi nhịp của con, mỗi bà mẹ đều có thể rút ra nhịp độ riêng của cả hai mẹ con để nuôi trẻ cho phù hợp.
Tuy nhiên, qua nhiều quan sát, người ta thấy phần lớn trẻ sơ sinh thỏa mãn được đến 90% nhu cầu bú sau 5 phút bú mẹ, hiếm thấy một đứa trẻ khỏe mạnh có nhu cầu bú mỗi bên tí mẹ quá 15 phút. Thường thì mẹ nên cho con bú ti đầu trong khoảng 5 phút, quan sát nếu thấy trẻ mút chậm lại một cách đột ngột thì nên chuyển sang tí bên kia trong khoảng 10-15 phút cho đến khi trẻ lơ mơ ngủ hoăc ngừng bú hẳn thì thôi. Thường thì nếu sau mỗi cữ bú mà trẻ ngủ yên hoặc nằm chơi yên lành trong khoảng hai tiếng thì có nghĩa là trẻ đã bú no. Trong trường hợp chỉ một lúc sau trẻ đã khóc thì cha mẹ cũng đừng vội nghĩ bé còn đói. Cần quan sát thêm xem mẹ có đủ sữa không trước khi kết luận.
Có một cách rất đơn giản để có thể dự tính xem xem bé có bú đủ không là xem số lần mút và số lần nuốt của trẻ, thường thì trẻ mút độ 3-4 cái rồi nuốt một lần. Nếu cha mẹ quan sát thấy trẻ mút rất nhiều lần mới nuốt được một lần thì có thể do trẻ mút yếu, hoặc có thể do lượng sữa mẹ ít. Nếu do trẻ mút yếu thì sau khi trẻ bú xong mẹ có thể vắt sữa cho bé ăn thêm bằng bình hoặc bằng thìa. Nếu do sữa đã hết thì mẹ nên chuyển bé sang tí bên kia và nếu bé bú vẫn chưa đủ thì có thể lại chuyển ngược lại thêm một lần nữa vì trong quá trình trẻ bú, sữa bên bầu vú kia cũng có thể chảy ra thêm một ít.
Một cách khác để tính lượng sữa trẻ bú đủ hay không là xem số lượng nước tiểu của trẻ qua số lần đi tiểu, số tã phải thay...Trẻ bú mẹ thường đi tiểu rất nhiều lần (20-30 phút một lần) hoặc uớt nhiều tã trong một ngày.
Sau khi trẻ bú xong, người mẹ nên vắt sạch lượng sữa còn lại trong bầu vú ra để kích thích sữa chảy ra nhiều cho cữ bú sau. Sữa vắt ra có thể để vào tủ lạnh cho trẻ ăn lần sau.