Trẻ con luôn có những suy nghĩ rất ngây thơ, trong sáng, chúng hay tò mò về mọi thứ xung quanh và đôi khi khiến bố mẹ gặp khó khăn với những câu hỏi. Nếu bạn có người con thích hỏi ''vì sao'' thì hãy cảm thấy vui vì đó là dấu hiệu đáng mừng, điều đó chứng tỏ trẻ là một người thích khám phá và không ngần ngại tìm hiểu về thế giới xung quanh. 

Tuy nhiên, không phải lúc nào bố mẹ cũng có thể giải đáp cặn kẽ cho con các câu hỏi trong mọi tình huống. Với những thắc mắc ''nhạy cảm'' dưới đây, đòi hỏi bố mẹ phải thật tinh tế và khéo léo mới có thể trả lời được câu hỏi từ các con đấy. 

Câu hỏi 1: Con sinh ra như thế nào ạ?

Sẽ rất khó để bố mẹ giải đáp chi tiết câu hỏi này. Nhưng thay vì nói lòng vòng, nói dối... thì trung thực luôn là điều tốt nhất. Dĩ nhiên, tuỳ vào từng lứa tuổi của con mà bạn có thể đưa ra câu trả lời với mức độ hiểu biết của bé. Ví dụ, với những bé còn nhỏ từ 2-4 tuổi, bạn có thể nói với con rằng ''bố và mẹ lấy nhau, sau đó sẽ cùng sinh ra con'' hoặc ''Mỗi đứa trẻ được sinh ra nhờ sự kết hợp của hạt giống bên trong cơ thể bố và mẹ. Hạt giống phát triển trong bụng của mẹ. Khi đủ lớn, nó sẽ chào đời''. 

Với những bé đã lớn hơn, đến tuổi dậy thì, việc tìm hiểu về các kiến thức sinh sản hoàn toàn là cần thiết. Các chuyên gia nhận thấy trẻ ở tuổi đi học có xu hướng muốn tìm hiểu sâu hơn về giáo dục giới tính. Thay vì đặt các tình huống, câu hỏi giả định, cha mẹ nên chủ động hỏi trẻ đã biết những gì.

Nếu trẻ có khái niệm sai lệch về giới tính hoặc các vấn đề tình dục, người lớn cần giúp trẻ xóa bỏ, thay đổi, cung cấp những kiến thức mới để trẻ hiểu rõ. Cha mẹ có thể bắt đầu từ câu hỏi: "Con nghĩ bộ phận này dùng để làm gì?", từ đó dẫn dắt trẻ đi đến những đề tài mới, kiến thức rộng hơn.

Thêm vào đó, bố mẹ cũng nên dạy con những kiến thức giới tính từ nhỏ, thông qua các cuốn sách, truyện tranh, hoạt hình trên tivi. Hãy để trẻ được chủ động và không cảm thấy băn khoăn với những câu hỏi như vậy nhé. 

Câu hỏi 2: Tại sao con trai và con gái có bộ phận nhạy cảm khác nhau?

Việc trẻ tò mò về giới tính cũng như sự khác biệt giữa con trai và con gái là chuyện bình thường. Thêm vào đó, khi con tới tuổi đi học, nhìn thấy bạn gái mặc váy, buộc tóc dài, cơ thể phát triển khác nhau... cũng sẽ khiến trẻ cảm thấy tò mò. 

Câu trả lời có thể là: "Khác biệt đó đã được hình thành ngay từ khi đứa trẻ được sinh ra. Con trai có dương vật và hai tinh hoàn. Con gái có âm đạo và tử cung - một cái túi đặc biệt để chứa em bé vào một ngày nào đó. Con trai và con gái lớn lên, yêu nhau và muốn có em bé. Hai người sẽ cùng nhau tạo ra em bé nhờ sự khác biệt này".

Câu hỏi 3: Tại sao bố mẹ lại cãi nhau?

Bố mẹ cãi cọ, đánh nhau, mắng mỏ nhau bằng những từ khó nghe trước mặt con cái là điều không nên, tuy nhiên nếu đó là tranh luận thì hoàn toàn có thể. Khi hai người cùng đưa ra quan điểm về một vấn đề nào đó, với người lớn điều đó có thể bình thường, nhưng với trẻ, chúng sẽ nghĩ bố mẹ đang cãi nhau. 

Bạn nên giải thích cho con rằng: "Khi bất đồng quan điểm, bất cứ ai cũng có quyền được tranh luận. Bố mẹ chỉ đưa ra những ý kiến của bản thân về cùng một vấn đề để đi đến thống nhất cuối cùng mà thôi''.

Tuy nhiên, nếu bố mẹ tranh cãi về các vấn đề liên quan tới nuôi dạy con, tiền bạc, mâu thuẫn... thì tốt nhất nên ở nơi riêng tư, tránh xa tầm mắt của trẻ để đảm bảo con không cảm thấy khó chịu hoặc khó xử khi bố mẹ không hoà thuận. Theo nhiều nghiên cứu, bố mẹ không hạnh phúc, thường xuyên cãi vã sẽ gây ảnh hưởng xấu tới tính cách của những đứa con. 

Câu hỏi 4: Tại sao người phụ nữ đó lại béo như vậy hả mẹ?

Việc trẻ nhận định một ai đó xinh/ xấu/ béo/ gầy là do cảm nhận tự nhiên ở con. Đừng mắng mỏ hay khó chịu khi con thể hiện cảm xúc thật hoặc nói thật, điều này sẽ khiến trẻ ngại bày tỏ ý kiến cá nhân. Thay vào đó, bố mẹ hãy tìm cách nói để con cảm thấy dễ tiếp thu nhất. 

Có thể nói với con là: "Mỗi người có ngoại hình khác nhau. Họ có thể cao hoặc thấp, béo hoặc gầy. Đôi khi người ta thay đổi ngoại hình vì bệnh tật. Nếu con chỉ ra sự khác biệt, con có thể làm họ tổn thương. Con không nên làm như vậy. Con có thể hỏi mẹ sau, khi chỉ có mẹ con mình với nhau thôi, để đảm bảo không ai phải buồn vì những lời nói đó".

Câu hỏi 5: Bố mẹ yêu con hay em trai hơn, nếu phải lựa chọn bố mẹ sẽ chọn ai?

Đây là câu hỏi mà rất nhiều đứa trẻ đã nghĩ ra để hỏi bố mẹ của mình, những đứa trẻ hỏi như vậy là khi con muốn bản thân được công nhận, muốn có tình yêu từ bố mẹ và đang có cảm giác ghen tỵ với em trai/ em gái của mình. 

Dĩ nhiên, bố mẹ yêu thương các con như nhau, nhưng đôi khi cách thể hiện tình cảm của họ khiến các con tổn thương. Ví dụ như chị lớn thì phải nhường em, con lớn rồi em còn bé nên cần chăm sóc, con phải trông em thay bố mẹ, không được quát mắng em, sao em ngoan mà con lại hư thế... Bất kì sự so sánh nào cũng sẽ khiến con cảm thấy tổn thương. 

Dù cùng dành tình cảm như nhau cho con nhưng bố mẹ hãy khéo léo một chút trong cách thể hiện. Hãy trả lời con rằng: ''Các con là anh em/ chị em, tình cảm của mẹ dành cho các con như nhau nhưng đôi khi nó được thể hiện theo cách khác nhau. Nhưng mẹ yêu các con cũng như các con yêu bố mẹ vậy. Và mẹ mong các con cũng yêu thương nhau''.

Câu hỏi 6: Khi nào thì con sẽ chết à mẹ?

Càng lớn, trẻ sẽ càng biết nhiều hơn, và con sẽ thắc mắc về sự sống - cái chết trên thế gian này. Càng tìm hiểu, con sẽ dần hình thành nỗi lo về việc ''khi nào thì cái chết sẽ xảy tới''. Rõ ràng, trẻ sợ phải xa bố mẹ, ông bà, bạn bè và những người con thương yêu. Với những đứa trẻ mắc bệnh, nỗi sợ đó càng to lớn hơn. 

Đừng nói dối trẻ về cái chết, hãy thành thật với con rằng đó là điều có thể xảy đến bất cứ khi nào. Điều con cần làm là sống thật tốt để ngày hôm nay luôn là ngày vui vẻ: ''Con người, động vật và thậm chí những bông hoa đều sẽ chết vào một ngày nào đó. Đó là quy luật của cuộc sống. Chúng ta sẽ chết, nhưng ngày đó còn lâu lắm. Mẹ sẽ chết khi mẹ rất già, khi đó con đã trưởng thành, có con cái. Rồi khi các con của con lớn lên, con cũng sẽ già dần và qua đời. Nhưng điều quan trọng là con sống một cuộc đời ý nghĩa, khám phá được nhiều điều thú vị".

Câu hỏi 7: Nếu mẹ đi làm vì kiếm tiền nuôi con thì con không cần ăn cơm nữa, chỉ cần mẹ thôi

Trẻ con rất nhạy cảm, khi con nói ra câu này có nghĩa là trẻ cảm thấy thời gian bố mẹ dành cho chúng quá ít. Ngoài những lúc đi làm, bố mẹ nên cùng chơi và dành khoảng thời gian chất lượng ở bên con, đừng vừa chơi với con vừa dùng điện thoại, hoặc để tiết kiệm thời gian có thể cho con cùng làm việc nhà, cùng nấu cơm... trong lúc đó hai mẹ con trò chuyện về mọi thứ trên đời này. 

Tâm hồn trẻ như một trang giấy trắng, góc nhìn của chúng khác hoàn toàn so với người lớn chúng ta. Rõ ràng không đi làm thì không có tiền tiêu, không có tiền thì sẽ chẳng mua được gì cả, thức ăn, đồ dùng, cuộc sống đều cần tiền, thế nhưng nếu trả lời một cách phũ phàng như vậy thì có hiệu quả với con hay không.

Thay vì như thế, bố mẹ nên tìm cách nói khéo léo và tinh tế hơn với con của mình, để bé có thể hiểu ra vấn đề về lý do của việc bố mẹ đi làm còn các con phải đi học. Một số gợi ý cho câu trả lời của bố mẹ như sau:

- Mẹ đi làm để học kiến thức mới, để kết bạn và tìm niềm vui. Giống như con là học sinh, con học tập chăm chỉ và khám phá rất nhiều điều hay lẽ phải ở trường lớp. Ở đó, con sẽ có thêm bạn bè, những người mà con yêu mến.

- Bố mẹ thích công việc bởi có thể học hỏi kiến thức và mang đến niềm vui cho mọi người. Bố mẹ đi làm nên không thể ở bên con, nhưng bố mẹ vẫn luôn nhớ đến con.

- Bố chưa bao giờ nói bố đi làm là để kiếm tiền, bởi bố sợ con nghĩ tiền quan trọng hơn con. Công việc của cha mẹ rất bận, nhưng con sẽ luôn là người cha mẹ yêu thương nhất.

- Sau khi bố mẹ đi làm và con đi học, cuối ngày chúng ta sẽ thêm trân trọng khoảng thời gian ở bên nhau. Hơn nữa, thứ 7 và chủ nhật chúng ta sẽ dành thật nhiều thời gian ý nghĩa bên nhau. Và vì cuộc sống còn rất nhiều điều thú vị cần khám phá mà bố mẹ không thể cho con, thay vào đó cô giáo và bạn bè sẽ làm điều đó.

- Nếu không đi học con sẽ không biết có bạn Bông, bạn Cún đáng yêu phải không nào? Nếu không xa mẹ, con sẽ không biết con yêu mẹ thế nào. Và mẹ cũng vậy, nếu không đi làm mẹ sẽ không biết bản thân nhớ và yêu con ra sao. Mẹ phát hiện mẹ yêu con nhiều hơn sau mỗi giờ đi làm về.

Câu hỏi 8: Sao bố mẹ làm được mà con không làm được?

Thực tế, bạn không phải là ông bố, bà mẹ lý tưởng, đừng nên sợ hãi khi thừa nhận điều đó. Điều quan trọng là trẻ cần hiểu không nên bắt chước mọi việc bố mẹ làm.

Bạn hãy trả lời con: "Đúng vậy, bố hút thuốc, đôi khi bố còn thức khuya vì sử dụng máy tính. Nhưng bố không muốn con lặp lại những lỗi đó của bố. Đó là thói quen xấu mà bố đang cố gắng từ bỏ bởi bố muốn trở thành người tốt hơn".