Từng nghĩ đến việc sẽ sang Malaysia để trải nghiệm sinh con "xa xỉ" theo phương pháp sinh con dưới nước nhưng cuối cùng, chị Trần Thị Ánh Phương (28 tuổi, hiện đang sinh sống tại Lào) đã hoàn toàn bị thuyết phục và quyết định sẽ sinh con ngay tại thủ đô Vientiane dự kiến vào tháng 4 tới sau khi đi thăm một số bệnh viện sản tại đây.

Bà bầu Ánh Phương hạnh phúc bên con trai lớn (Ảnh: NVCC).

Rất nhiều người, thậm chí là người thân đã hoảng hốt can ngăn khi chị đưa ra quyết định này, nhưng rồi, ngay chồng chị đã hoàn toàn ủng hộ khi được "mắt thấy tai nghe" những điều mà các bác sĩ, y tá tại bệnh viện sản ở Lào thực hiện.

Nếu tính về chi phí sinh nở chỉ bằng 1% ở các nước như Malaysia hay Singapore, đây đã là một điểm cộng lớn khi sinh con tại Lào. Song với chị Ánh Phương, có hai vấn đề quan trọng hơn cả khiến chị đưa ra quyết định này đó là các bác sĩ tại Lào sẽ chờ để chậm kẹp dây rốn cho con và chắc chắn hai mẹ con sẽ được thực hiện da tiếp da ngay sau khi sinh.

Lắng nghe những chia sẻ của chị Ánh Phương, không ít bà mẹ hẳn sẽ muốn được… sang Lào sinh con ngay lập tức:

Bác sĩ Lào có thể... chờ

Đây là đoạn đối thoại của tôi và các bác sĩ:

- Chị ơi, ở đây có được cắt dây rốn chậm không? - Tôi rụt rè hỏi chị bác sĩ người Lào biết tiếng Việt, cố gắng nói từng từ rõ ràng. Dù biết chị học y ở Việt Nam nhưng tôi không chắc những thuật ngữ vốn không quen thuộc với nhiều bác sĩ Việt Nam này thì liệu bác sĩ Lào có biết không.

- Có chứ, bây giờ đều làm chậm hết em. Chậm lắm. Hết đập mới cắt.

- (Mừng rỡ) Thế có da tiếp da không chị? Mẹ ấp con sau khi sinh ấy.

- Có em, skin-to-skin một tiếng, thậm chí hai tiếng. Lâu lắm, vì chờ con phải bò lên rồi bú mẹ nữa. Ở đây sinh thường đều bú mẹ hết.

- Thế nếu sinh mổ thì có làm được không ạ?

- Nếu mẹ không chảy máu thì được. Còn chảy máu thì phải cầm máu, cách ly 30-40 phút rồi về mới skin-to-skin. Nếu có gì nghiêm trọng mới phải cách ly lâu.

- Thế trong trường hợp mẹ và con cách ly lâu thì con ăn gì ạ? Bệnh viện có nhận sữa mẹ gửi vào cho con không ạ?

- Bệnh viện không có sữa đâu nên người nhà phải gửi sữa. Không có tủ lạnh nên nếu gửi sữa mẹ thì gửi theo cữ để cho ăn luôn.

Tôi hỏi bác sĩ khác ở khoa sản bệnh viện công khác cũng nhận được câu trả lời tương tự với một thái độ rất lịch sự, điềm đạm, rõ ràng. Cả hai bệnh viện này giống nhau ở chỗ tất cả các poster trong viện đều về da tiếp da, kẹp rốn chậm và nuôi con bằng sữa mẹ.

Và điều tuyệt nhất là không chỉ treo cho đẹp, họ làm điều đó thật 100%: Da tiếp da và kẹp rốn chậm là thủ tục bắt buộc sau sinh nở bình thường, bệnh viện không bán sữa, không có bất kỳ cái gì có logo hãng sữa, bác sĩ y tá coi nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn là điều hiển nhiên chứ không phải chỉ trên giấy.

Chi phí sinh chỉ bằng khoảng 1% ở các nước tiên tiến

Hai năm trước, khi làm việc với một số đối tác về y tế ở Singapore và Malaysia, tôi từng nghĩ tới việc sang Malaysia sinh con, không chỉ để thử "một trải nghiệm xa xỉ" là water-birth (sinh trong bồn tắm tại bệnh viện) mà còn được thoải mái kẹp dây rốn chậm và da tiếp da sau sinh - những việc tưởng đơn giản nhưng ở Việt Nam hay bị xem nhẹ.

Thế rồi 2 năm sau, tôi không do dự quyết định sinh con tại nước ngoài thật, nhưng đó là Lào, làm cho cả gia đình đều hoảng hốt can ngăn. Chính tôi trước đây nếu nghĩ tới y tế ở Lào là liên tưởng ngay tới các mẹ ở miền núi "lên lán lót lá đẻ rồi lấy liềm cắt rốn". Tất nhiên, ở các huyện miền núi Lào hay Việt Nam hiện nay thì việc sinh nở vẫn còn nhiều hạn chế, nhưng ở các thành phố như Vientiane, các bệnh viện công về sản hoặc có chuyên khoa sản đều thực hiện nghiêm túc đầy đủ các quy trình chăm sóc trong và sau đẻ của WHO, UNICEF cho sản phụ và trẻ sơ sinh; đặc biệt là chậm kẹp dây rốn và da tiếp da.

Các bệnh viện sản tại Vientiane đều rất rộng rãi, sạch sẽ (Ảnh: NVCC).

Điều tuyệt nhất là nhân viên y tế nào tôi gặp ở đây cũng đúng nghĩa "thầy thuốc như mẹ hiền", nói chuyện rất nhẹ nhàng và từ tốn trả lời lần lượt các câu hỏi "kỳ quặc" của tôi.

Tôi đến viện không khám thai mà ngỏ ý chỉ muốn đi xem bệnh viện, bác sĩ vẫn nhiệt tình dẫn đi xem tận phòng đẻ. Phòng đẻ nào cũng là phòng riêng nên tôi sẽ không cần đóng phí dịch vụ cao ngất để thêm một "trải nghiệm xa xỉ" nữa là bố hoặc bà được cắt rốn cho con. Chỉ cần người thân đeo găng tay và làm cam kết sẽ không... ngất xỉu trong phòng là được.

Thế là, dù không được thử "trải nghiệm xa xỉ" ở các nước tiên tiến, tôi vẫn hoàn toàn hài lòng với những gì ở đây, lại còn với một chi phí dự trù bằng 1% chi phí sinh ở Malaysia. Em bé của tôi có lẽ không cần "xa xỉ", bé chỉ cần được chào đón đến thế giới này một cách yên bình và hạnh phúc bởi những y bác sĩ hiền hậu mà thôi!

Có thể đi xe đạp trong sảnh bệnh viện

Tôi vẫn còn nhớ cảm giác ngạc nhiên khi lần đầu bước chân vào bệnh viện công tại Lào: nó... quá rộng rãi và không quá đông bệnh nhân đến nỗi tôi nghĩ có thể thoải mái đi xe đạp trong sảnh bệnh viện lúc 10h sáng. Không khí rất thoáng mát và không hề phảng phất "mùi bệnh viện" đầy cồn.

Da tiếp da và kẹp rốn chậm là thủ tục bắt buộc sau sinh nở bình thường tại các bệnh viện sản ở Vientiane (Ảnh: NVCC).

Những điều sau đó còn khiến tôi ngạc nhiên hơn nữa. Hôm đó là 17 tuần, tôi nói mình chỉ muốn khám thai không muốn siêu âm, bác sĩ cũng ok luôn - không thấy ai nói to hay quát bệnh nhân kiểu "Cô là bác sĩ hay tôi là bác sĩ". Một mẹ Lào mới sinh ở đây bảo với tôi ở bệnh viện không có bác sĩ bán sữa, bán thuốc bổ, không có văn hóa phong bì, bạn ấy chỉ cần trả chi phí trên hóa đơn bệnh viện mà vẫn nhận được thái độ niềm nở, nhiệt tình, sẵn sàng giúp đỡ của các y bác sĩ trong suốt thời gian ở viện.

Đến hôm được trực tiếp dẫn đi xem phòng sinh và được tận tình trả lời mọi thắc mắc; ngay cả chồng tôi là người lâu nay vẫn muốn vợ sinh ở Việt Nam "cho chắc" cũng đã bị thuyết phục hoàn toàn. Điểm cộng nhỏ mà không hề nhỏ cho các phòng sinh ở đây là giường đều quay vào trong, khiến sản phụ thoải mái hơn chứ không phải gác chân nằm tơ hơ quay ra ngoài cho nữ hộ sinh đi qua dễ thấy mở được bao nhiêu phân.

So với các khoa sản ở bệnh viện khác, ở đây chỉ có một thứ duy nhất thiếu là Bản "10 điều kiện nuôi con bằng sữa mẹ" treo trên tường. Có lẽ vì ở đây tự họ đã làm quá tốt rồi, không cần phải hô khẩu hiệu suông làm gì nữa.