Tiếng khóc là ngôn ngữ đầu tiên của trẻ sơ sinh, nhưng không phải tiếng khóc nào cũng giống nhau. Mỗi kiểu khóc đều có thể là dấu hiệu cho thấy trẻ đang gặp một nhu cầu hoặc cảm xúc cụ thể.  Việc cha mẹ nhận biết và phân biệt được tiếng khóc không chỉ giúp xoa dịu con nhanh hơn mà còn giúp nuôi con nhàn hơn, tránh được lo lắng và sai lầm không đáng có.

5 kiểu khóc phổ biến ở trẻ sơ sinh và cách nhận biết

1. Khóc vì đói

Đặc điểm: Khóc nhỏ, ngắt quãng, sau đó dần tăng lên nếu không được đáp ứng. Bé thường xoay đầu tìm vú, chóp miệng hoặc mút tay.

Cách xử lý: Cho bé bú ngay khi có dấu hiệu ban đầu. Tránh để bé khóc quá lâu mới cho bú vì dễ khiến trẻ nuốt nhiều hơi, đầy bụng.

2. Khóc vì buồn ngủ

Đặc điểm: Khóc cằn nhằn, rên rỉ, dễ kèm theo dụi mắt, gắt gỏng, uể oải.

Cách xử lý: Tạo môi trường yên tĩnh, giảm ánh sáng, áp dụng thói quen đi ngủ quen thuộc như ru, bật tiếng trắng nhẹ, bế vỗ nhẹ hoặc đặt bé xuống giường nếu đã buồn ngủ.

3. Khóc do tã ướt hoặc khó chịu thể chất

Đặc điểm: Khóc nhọn và ngắt quãng, dễ giật mình hoặc kèm với vận động như co chân, duỗi người.

Cách xử lý: Kiểm tra tã, quần áo, nhiệt độ phòng. Đảm bảo vùng da không bị hăm hoặc quần áo quá chật gây khó chịu.

4. Khóc vì cần được ôm ấp

Đặc điểm: Khóc nhẹ, kéo dài, dễ nín khi được bế hoặc dỗ bằng giọng nói quen thuộc.

Cách xử lý: Ôm con nhẹ nhàng, áp da tiếp da, trò chuyện bằng giọng dịu dàng. Đây là cách giúp trẻ cảm thấy an toàn và được kết nối cảm xúc với cha mẹ.

5. Khóc do khó chịu tiêu hóa (colic)

Đặc điểm: Khóc dữ dội, kéo dài thường vào chiều tối, kèm theo ưỡn người, mặt đỏ, co chân vào bụng.

Cách xử lý: Bế vỗ ợ hơi, massage bụng nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ, tắm nước ấm. Nếu kéo dài, nên hỏi ý kiến bác sĩ để loại trừ các nguyên nhân bệnh lý.

Lưu ý: Khi nào tiếng khóc là dấu hiệu cảnh báo?

Mặc dù khóc là hành vi bình thường của trẻ sơ sinh, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám nếu:

- Bé khóc không dứt dù đã đáp ứng các nhu cầu cơ bản 

-  Bé có dấu hiệu sốt, nôn mửa, tiêu chảy hoặc lừ đừ 

-  Khóc kèm theo cơn tím tái, khó thở 

- Tiếng khóc khác lạ: the thé, yếu ớt hoặc chói tai bất thường

Một vài cách giúp cha mẹ "giải mã" tiếng khóc dễ hơn: 

- Quan sát ngữ điệu và cường độ tiếng khóc 

- Theo dõi thời điểm trong ngày (buổi tối, sau bú, trước khi ngủ...) 

- Kết hợp quan sát ngôn ngữ cơ thể: tay chân, ánh mắt, biểu cảm mặt

Không phải lúc nào cha mẹ cũng "đọc vị" đúng tiếng khóc của con ngay lần đầu. Nhưng sự kiên nhẫn, quan sát và tình yêu thương sẽ dần giúp bạn trở thành "chuyên gia hiểu con". Nuôi con sẽ không còn là hành trình quá vất vả nếu bạn bắt đầu bằng việc lắng nghe và thấu hiểu những điều nhỏ bé nhất từ con.