Mỗi lần Bi (3 tuổi, Thanh Xuân, Hà Nội) ăn chậm, quá nghịch ngợm hay không chịu nghe lời, bà nội bé lại phải giở chiêu dọa, khi thì chuột gặm sứt hết chân tay, khi thì gián đốt chảy máu, lúc thì thạch sùng cắn chết... Biện pháp mạnh này tỏ ra có hiệu quả, Bi nghe lời răm rắp.

Rồi một ngày, chị Hằng mẹ Bi nhận ra con trai mình quá nhút nhát. Con cào cào bay lạc vào nhà, chị bắt lấy định chỉ cho Bin xem "cào cào áo đỏ áo xanh...", nghĩ thằng bé sẽ thích thú như mình hồi nhỏ. Nhưng Bi nhìn thấy từ xa đã sợ tái mặt, đứng nép vào góc nhà, rối rít bắt mẹ phải vứt đi, giải thích kiểu gì cũng không được. Cậu bé cũng co rúm người lại và khóc khi nhìn thấy những con côn trùng khác vì thấy sinh vật lạ nào cũng đầy đe dọa.

Ngay giữa ban ngày, Bi cũng không dám một mình vào bếp, cầu thang hay góc khuất vì sợ có con vật nào đó bất ngờ xuất hiện.

Dọa trẻ là chiêu mà rất nhiều gia đình áp dụng bởi muốn trẻ nghe lời ngay, không mất thời gian thuyết phục. "Tuy đạt được mục đích nhưng cái giá phải đánh đổi thì lại quá đắt" - bà Trần Thị Hồng Hà, chuyên gia tư vấn của Hội Liên hiệp thanh niên, nhận định.

Hậu quả của "biện pháp" này là trẻ trở nên nhút nhát, thậm chí có trường hợp đến mức ám ảnh sợ hãi. Trẻ không chỉ sợ cái được mang ra dọa mà còn sợ lây cả những sự vật, con vật khác như trường hợp bé Bi kể trên. Điều này hạn chế bé trong việc khám phá thế giới xung quanh để phát triển trí tuệ, và ảnh hưởng đến sự hình thành nhân cách.

Ngoài ra, việc dọa trẻ bằng những sự vật, sự việc không có thật như ma, ông kẹ, thạch sùng cắn chết người... hay biến một người nào đó thành "ngoáo ộp" cũng khiến trẻ nhận thức sai về thực tại, và có cái nhìn thiếu nhân bản về một số người. Chẳng hạn, một số trẻ sẽ có ác cảm với chú công an, ông hàng xóm, người tâm thần hay chậm phát triển trí tuệ... dù họ không đáng bị như vậy.

Vì vậy, theo bà Hà, để trẻ biết nghe lời, thôi mè nheo, thay vì dọa, phụ huynh cần kiên nhẫn để giải thích cho con hiểu, hoặc sử dụng các mẹo như hướng sự chú ý sang lĩnh vực khác. Nếu trẻ vẫn không nghe thì bố mẹ phải tỏ ra dứt khoát, trẻ có thể khóc lóc nhưng sẽ thôi, và học được thói quen tôn trọng quyết định của bố mẹ.

Còn nếu trẻ đã trở nên nhút nhát do hay bị dọa dẫm, phụ huynh cũng phải kiên trì để điều chỉnh lại. Theo bà Hồng Hà, cần giải thích cho bé là ông kẹ, ma... không có thật. Với những vật có thật, nên nói cho trẻ hiểu chúng không đáng sợ, và giải tỏa bằng cách cho tiếp xúc dần với vật gây sợ hãi. Chẳng hạn, với trẻ sợ bóng tối, nên thuyết phục con vào phòng tối lấy đồ, mẹ đi cùng. Khi đến cửa, mẹ bật đèn lên rồi đứng ngoài, cho con vào lấy, và thường xuyên lên tiếng để trẻ biết mình có người bảo vệ. Sau nhiều lần như vậy, trẻ sẽ hiểu trong bóng tối không có gì đe dọa mình.

Chị Hương ở Tân Mai, Hà Nội đã thành công trong việc khắc phục tính sợ chuột của cậu con trai gần 4 tuổi. Đầu tiên, chị nói cho con biết rằng chuột không có sức mạnh như người nên rất sợ người. Chị mua đồ chơi hình con chuột cho con xem và sờ vào, mở đĩa phim hoạt hình có những chú chuột đáng yêu.