Học nói là một bước quan trọng đánh dấu sự phát triển của trẻ. Dạy con tập nói không phải là một công việc quá khó khăn nhưng cũng chẳng mấy dễ dàng.

Ở thời kỳ đầu, bé "trò chuyện" bằng cách chỉ trỏ, kêu u oa, khóc hay quẫy đạp. Từ 9 đến 14 tháng tuổi, trẻ bắt đầu phát âm những từ đầu tiên. Các giai đoạn phát triển ngôn ngữ thông thường của bé có thể tóm tắt như sau:

Giai đoạn phát triển của trẻ

- Từ 12 đến 15 tháng tuổi: bé rất thích tập nói theo người lớn và phát âm khá rõ những từ đơn giản. Chủ yếu là từ có âm "a" như "ba", "da", "ka"... Đây là lúc các ông bố bà mẹ sung sướng nhất vì bé có thể bắt đầu gọi "pa pa" và "ma ma".

- Từ 18 đến 20 tháng tuổi: bé có thể kết hợp hai từ lại với nhau, ví dụ như "máy bay", "con chó"... Bé quan tâm đến thế giới xung quanh nhiều hơn và biết vẫy tay chào "bye bye" nữa đấy!

- Đến 2 tuổi, bé bắt đầu nói được những câu ngắn khoảng vài ba từ như "Ba đi làm", "Mẹ, bế con"... Lúc này vốn từ của bé đã khá nhiều. Bé còn có thể hát líu lo những bài đơn giản.

Vì sao bé chậm biết nói

Tình trạng trẻ chậm biết nói ngày càng trở nên phổ biến trên thế giới. Nguyên nhân chủ yếu là do sự phát triển của cuộc sống hiện đại. Trước đây, cha mẹ dành nhiều thời gian chăm sóc cho đứa con yêu dấu. Giờ đây, vì áp lực công việc, họ chẳng ở bên con bao nhiêu. Nhiều người còn thú nhận rằng họ chưa biết cách giúp con phát triển nhanh khả năng giao tiếp.

 Làm sao khuyến khích bé học nói

- Trẻ học nói bằng cách bắt chước theo cha mẹ. Ban đầu, hãy phát âm những từ đơn giản. Sử dụng những câu-một-từ để tập cho bé phát âm. Ví dụ, bé sẽ nói "ma" khi cần gọi mẹ, nói " bánh" khi đói bụng. Lập đi lập lại những từ bạn đang tập cho bé nói. Trẻ cần nghe thật nhiều trước khi chúng thử bắt chước.

- Trò chuyện với bé về những gì chúng đang chơi. Hãy ngồi xuống, nhìn vào mắt trẻ và cùng chơi với chúng. Như thế, bé sẽ "cởi mở" với bạn hơn.

- Mỗi buổi tối bạn hãy đọc chuyện cho bé nghe và tập cho bé kể lại câu chuyện.

- Giải thích cho con thế nào là "ăn cơm", "đi ngủ", "chơi" hay "đọc sách". Dần dần bé sẽ biết nói chúng đang làm gì hay muốn được làm gì. 

- Tạo cơ hội cho trẻ nói bằng cách để chúng lựa chọn giữa hai đồ vật hay hai đồ chơi. Ví dụ như bạn bé "Con thích uống sữa hay nước cam?". Sau đó hãy chờ đợi và biểu lộ nét mặt của bạn để bé biết bạn đang muốn chúng trả lời.

- Hãy tỏ ra hào hứng khi con nói được một từ mới. Được khuyến khích, bé sẽ tiếp tục cố gắng hơn nhiều.

Khi con được gần hai tuổi, bạn nên thường xuyên trò chuyện với con. Điều đó sẽ làm tăng vốn từ vựng của trẻ và giúp chúng tự tin hơn khi bắt đầu đến tuổi đi học.

Dạy con nói điều hay

Giây phút con cất tiếng nói đầu tiên sẽ là một giây phút khó quên. bạn hãy dành nhiều thời gian gần gũi với con hơn để cùng bé tập nói những điều hay để giúp bé hình thành nhân cách. Hẳn bạn cũng sẽ bớt lo lắng khi biết rằng mãi đến năm bốn tuổi, nhà bác học Einstein mới bắt đầu biết nói.

Thanh Nga
 (TT&GĐ)