Con em hay cáu kỉnh và gắt gỏng, phải làm sao?
Phần lớn phụ huynh đều phải đối mặt với cơn cáu kỉnh, không thích vâng lời của con. Chính tật xấu này luôn khiến cha mẹ mệt mỏi, chán nản và trừng phạt nặng tay.
Để chặn đứng tật xấu của bé từ trứng nước, có thể tham khảo gợi ý của Elizabeth Pantley (Chuyên gia tâm lý Trẻ em Mỹ) đăng tải trên Suprenanny:
Giải quyết vấn đề trước khi hành vi xấu xuất hiện
Thông
thường, cơn cáu kỉnh của bé có nguyên nhân từ sự thất vọng (do yêu cầu
không được đáp ứng) hoặc chống đối (do không thích mệnh lệnh của cha
mẹ). Cha mẹ thiếu kiên nhẫn với cơn “ỉ ôi” kéo dài kèm theo nên dễ bị
kích động. Chính thái độ này của phụ huynh khiến các bé ứng xử theo
cách tiêu cực hơn.
Đặt nguyên tắc cho con là tốt nhưng bên cạnh
đó, cần tạo môi trường thoải mái cho con. Một trong số những yếu tố đẩy
bé tới hành vi khó chịu là đói, mệt mỏi, buồn bực, bị kích thích
quá.... Nếu phát hiện được lý do núp dưới cơn giận dữ, bạn có thể ngăn
chặn trước khi nó “nở rộ”.
Cho bé chọn lựa
Cho con
lựa chọn và quyết định là công cụ hữu hiệu để ngăn ngừa tâm trạng khó
chịu của con. Cách làm thật đơn giản. Bạn hãy dùng yêu cầu trực tiếp;
chẳng hạn, thay vì nói: “Mặc quần áo vào”, thử nhẹ nhàng: “Con muốn làm
việc gì trước? Mặc quần áo hay đi đánh răng?”…
Trò chơi hợp tác
Các
bé thích nhìn cuộc sống như một trò chơi; vì vậy, sao bạn không thử tận
dụng ưu thế này? Hãy chuyển bất cứ mệnh lệnh nào của bạn thành một trò
chơi. Một số trò chơi chỉ diễn ra một lần nhưng một số trò khác sẽ trở
thành thói quen tốt. Bé thường không mấy hứng thú khi mẹ yêu cầu: “Nhặt
đồ chơi rồi bỏ vào giỏ” nhưng lại thích ngay nếu bạn nói: “Mẹ cá là mẹ
có thể nhặt hết những chiếc xe màu xanh trước khi con nhặt những chiếc
màu đỏ. Chuẩn bị nhé. Bắt đầu”.
Tương tự, thay vì bạn nói nghiêm
nghị: “Bỏ đồ chơi xuống và ngồi vào bô ngay”, hãy tạo không khí vui vẻ:
“Đến giờ ngồi bô rồi. Mẹ con mình cùng ngồi bô và chơi nhé”. Những trò
chơi đơn giản còn có tác dụng thay đổi ngôn ngữ của mẹ và nhờ vậy, bé
dễ tiếp thu và bớt cáu kỉnh hơn.
Hát một bài
Bạn
có thể sáng tác những bài hát đặc biệt và dùng chúng khi cùng bé làm
việc nhà như bài hát lúc lau nhà, khi thu dọn đồ chơi, bài hát cho lúc
mặc áo, khi tập vẽ…
Kể một câu chuyện
Các
bé rất yêu thích những câu chuyện. Câu chuyện có thể thu hút sự chú ý
của bé và từ đó, bé sẵn lòng làm những gì mẹ yêu cầu. Tránh kể những
câu chuyện buồn chán, không mang ý nghĩa giáo dục. Câu chuyện cần giúp
bé phán đoán tình huống sắp xảy ra hoặc ca ngợi những đức tính tốt của
bé. Có thể kể câu chuyện bạn Thỏ con đến ăn tối nhà bà ngoại, cách bạn
Thỏ nói cảm ơn bà và bà ngoại rất tự hào vì bạn đó.
Vờ ngốc nghếch
Nếu
cha mẹ quá nghiêm khắc thì không thể giúp con phòng tránh cơn cáu kỉnh.
Hãy hài hước hơn, giả vờ như bạn bị ngã, nói cường điệu và những tình
huống vui vẻ khác; giả vờ đi nhầm tất chân vào tay của bé khi mặc quần
áo… Những tiếng cười làm bé khao khát được hợp tác cùng mẹ hơn.
Cho bé vài lời cảnh báo
Với
các bé, thật khó chịu khi bị mẹ bắt phải chuyển từ hoạt động này sang
hoạt động khác. Khi bé đang ở giữa một trò chơi thú vị mà bị mẹ gọi đi
ăn cơm thì ít bé nào ngay lập tức ngừng trò vui và chạy tới bàn ăn. Bạn
có thể giúp bé thay đổi hoạt động bằng cách giúp bé chuẩn bị tinh thần
cho hoạt động khác. Nếu muốn gọi bé đi ăn, cần cảnh báo điều đó trước 5
phút; sau đó là 3 phút và 1 phút.
Dùng từ khẳng định
Những
từ mang nghĩa phủ định mà cha mẹ ưa dùng là: “không”, “đừng” hoặc “dừng
lại”… Điều đó là cần thiết nhưng tất nhiên, chúng không giúp bé chấm
dứt mắc lỗi. Không những thế, nếu dùng từ kiểu đó thường xuyên thì vấn
đề càng nghiêm trọng hơn, bé dễ cáu và thích làm ngược với ý của mẹ.
Hãy
tiết kiệm những từ phủ định trong trường hợp cần thiết. Thay vào đó,
bạn có thể dùng từ mang nghĩa khẳng định như: “Con có muốn…” hoặc “con
thích…”. Cần nói với bé những điều bé thích chứ không phải ghét. Cũng
có thể giải thích thay vì cấm đoán; ví dụ, bạn không nói: “Đừng nhảy
lên ghế” mà hãy giải thích: “Ghế là để ngồi đấy. Con ngồi trên ghế nhé.
Lát nữa mẹ đưa con ra ngoài rồi nhảy”.
Theo Mẹ và Bé