Các mẹ đã biết cách cho con ăn để thông minh chưa?
Sự phát triển của não tức phát triển tinh thần vận động trẻ em, cần được dinh dưỡng đầy đủ chất đạm, béo, bột đường, vitamin, chất khoáng, nước hàng ngày.
Bộ não trẻ sơ sinh nặng 300-500g, ở trẻ 15 tuổi não nặng 1.200-1.400g tương đương với não người lớn, đó là kết quả của myelin hóa. Myelin là hợp chất gồm chất protit và chất lipid (aminomono phosphatide). Do đó, trẻ cần được bổ sung đủ chất dinh dưỡng để phát triển trí não.
Dinh dưỡng trẻ em phải đảm bảo 3 yêu cầu:
- Đủ số lượng và chất lượng. Không những đảm bảo năng lượng cho hoạt động sống mà phải đảm bảo đủ các chất cho sự phát triển lớn lên của cơ thể.
- Đủ các chất cần thiết như chất bột đường, chất đạm, muối khoáng, vitamin, yếu tố vi lượng, nước, oxy.
- Các chất dinh dưỡng phải ở một tỷ lệ cân đối theo lứa tuổi.
Nhu cầu năng lượng
- Trẻ dưới 1 tuổi: 100-200kcal/kg/ngày.
Nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu là chất bột đường (gạo, bột mỳ, khoai, đường mật), 1gr cho 4kcal.
- Nhu cầu chất bột đường 10-15g/kg/ngày, 1gr bằng 4kcal.
Chất béo: 1 gr cho 9kcal
Chất đạm: 1 gr cho 4kcal
Nhu cầu chất đạm
Trẻ em cần nhiều đạm để xây dựng chất myelin, phát triển các mô, đổi mới tế bào, tổng hợp các men cho chuyển hóa các hormon, các khoáng thể giúp cơ thể chống đỡ bệnh tật.
Chất đạm bao gồm các loại acid amin. Trứng, sữa, thịt, cá, tôm chứa acid amin cơ bản thiết yếu. Chất đạm của đậu nành và các loại đậu khác có chất lượng gần bằng đạm thịt.
- 100gr thịt cá nạc cung cấp trung bình 20gr đạm.
Nhu cầu chất béo
60% thành phần của não là chất béo, acid photpho chứa nhiều nhất trong não. Chất này không chuyển thành năng lượng mà nó tạo thành chất myelin góp phần dẫn truyền thông tin.
Dầu, bơ, lạc, vừng, dầu thực vật, sữa chứa acid béo chuỗi dài và không no rất cần cho sự phát triển, tăng trưởng não bộ. Acid béo cần thiết để hòa tan các vitamin A, D, E, K.
Nhu cầu sinh tố (vitamin)
Trong các vitamin thì vitamin A, B1, B2, B12, C, E là các vitamin mà não trực tiếp cần đến.
- Vitamin A liên quan đến sự hợp thành abbumin của hệ thần kinh. Nếu thiếu vitamin A mắt sẽ nhìn không rõ. Vitamin A có nhiều trong gan gà, lươn, lá tía tô, rau chân vịt, rau cải, lá su hào, cây cải dầu, cà rốt và trứng gà.
- Vitamin B1: là chất không thể thiếu được cho sự phát triển của não và khả năng tư duy. Có nhiều trong gạo, lạc, nấm, thịt lợn, hạt đậu, đậu tằm, sữa tách bơ, tỏi.
- Vitamin B6: Chủ yếu liên quan đến quá trình trao đổi chất của An-bu-min, có tác dụng bổ trợ cho các chất xúc tác trong não, có nhiều trong các loại cá, hạnh đào, yến, hạt đậu, gạo chưa giã.
- Vitamin B12: Nếu thiếu vitamin này sẽ dẫn đến thiếu máu, làm cho não không lấy được oxy và các chất dinh dưỡng. Nó có trong gan bò, gan lợn, sữa tách bơ, dê, cá trích.
- Vitamin C: Là nguyên tố rất cần thiết cho việc hợp thành và liên kết các tế bào não. Nó có trong rau cần, cải bắp, súp lơ, ớt trơn, lá su hào, cải dầu, rau chân vịt, quả hồng ngọt.
Nhu cầu về chất khoáng và các yếu tố vi lượng
Sắt: Cấu thành các sắc tố hồng cầu, nhiệm vụ chính của nó là đưa oxy lên não. Có nhiều trong rau câu, cá, tôm, gan lợn, cải thảo, vừng, cà rốt, hạt đậu, đậu phụ miếng...
Canxi: Có tác dụng trấn tĩnh hệ thần kinh. Có trong tôm khô, cá khô, sữa tách bơ, vừng, tôm nõn...
Photpho: 80% lượng phốt pho thường kết hợp với canxi. Phốt pho là thành phần trọng yếu của não. Có trong gạo, cá khô, bột cá, cá ướp muối rồi phơi khô, phôi tiểu mạch, cá mực khô và một số loại cá khác.
Kẽm: Trong não chứa rất nhiều chất dung môi, mà kẽm là thành phần cấu tạo nên các dung môi này, có tác dụng rất quan trọng. Có trong đậu phụ bì, đậu phụ miếng, cá khô, con hàu, thịt lợn, chân giò, cam lộ, hạt đậu, nấm, sò biển...
Đồng: Có liên quan đến việc hấp thụ sắt, nó là vật chuyển oxy tới não, có tác dụng rất quan trọng. Có trong mộc nhĩ, con hàu, rau câu, cá khô, trứng gà, sữa tách bơ, thịt lợn.
Nhu cầu về nước
Trẻ sơ sinh nước chiếm 75% khối lượng cơ thể, trẻ lớn chiếm 65%. Do tầm quan trọng như vậy nên cần cung cấp đủ nước hàng ngày cho trẻ em.
Trẻ nhỏ, trung bình 120-150ml/kg. Trẻ lớn hơn 50ml/kg. Trời nóng thì cần gấp 2-3 lần.
Tỷ lệ cân đối các chất dinh dưỡng chính trong khẩu phần ăn:
- Chất đạm 10-14% tổng năng lượng (trong đó đạm động vật nên 50%).
- Chất béo 30-40%, trong đó chất béo thực vật nên chiếm 30% tổng số chất béo đưa vào.
- Chất bột đường 50-60%, trong đó đường chỉ nên dưới 30% tổng số chất bột đường.