Đôi khi câu “Con xin lỗi” thốt ra từ miệng con, nhưng không mang lại cảm giác chân thật và hành vi không thay đổi.

Lời xin lỗi nên nhắm vào mục đích hàn gắn mối quan hệ, không phải chỉ nói cho xong. Làm thế nào để chúng ta giúp con mình học cách nói lời xin lỗi thực sự có ý nghĩa?

Thực hành sự đồng cảm

Một lời xin lỗi có ý nghĩa là việc thực sự hiểu được cảm xúc của người khác, còn được gọi là sự đồng cảm. Thực hành sự đồng cảm giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của lời xin lỗi.

Một trong những cách tốt nhất để giúp trẻ nhỏ học được sự đồng cảm là đặt những câu hỏi thắc mắc về cảm xúc của người khác.

Ví dụ, bạn và con cùng thảo luận: “Không biết bà sẽ cảm thấy thế nào khi chúng ta gọi điện và nói chuyện với bà?”; “Mẹ thấy bạn của con khóc khi bị ngã, mẹ tự hỏi bạn ấy đang cảm thấy thế nào?”; “Con sẽ cảm thấy thế nào nếu một người bạn quá ồn ào/không công bằng/quá thô bạo đối với con?”

Suy nghĩ về trách nhiệm

Hiểu được khái niệm đồng cảm sẽ dẫn đến hiểu biết và chịu trách nhiệm. Khi chúng ta yêu cầu con nói lời xin lỗi, điều chúng ta thực sự yêu cầu chúng làm là chịu trách nhiệm - chấp nhận rằng hành động của chúng sẽ gây ra hậu quả.

Điều quan trọng mà trẻ (và người lớn) cần biết về trách nhiệm là nếu chúng ta làm điều gì đó sai trái hoặc gây tổn thương - ngay cả khi đó là tai nạn hoặc chúng ta không cố ý – chúng ta vẫn là một phần của vấn đề đó.

Hãy giải thích với con về việc nhận trách nhiệm là như thế nào, điều này giúp con hiểu tại sao lời xin lỗi lại quan trọng. Lời xin lỗi thường là bước đầu tiên để làm cho mọi việc trở nên đúng đắn.

Nói về những gì xảy ra tiếp theo

Khi bạn đã thực hành được nội dung và lý do của lời xin lỗi, đã đến lúc nghĩ cách làm cho lời xin lỗi trở nên có ý nghĩa.

Sự đồng cảm và trách nhiệm mang lại cho trẻ những công cụ cần thiết để thực hiện bước tiếp theo trong việc sửa đổi.

Khi chúng ta biết ai đó cảm thấy bị tổn thương (đồng cảm) vì điều gì đó chúng ta đã làm hoặc nói (trách nhiệm), việc nói “Tôi xin lỗi” không phải lúc nào cũng đủ, chúng ta cần giúp cải thiện tình hình nếu có thể.

Khi đề nghị giúp giải quyết vấn đề, chúng ta cho người khác biết rằng chúng ta quan tâm đến họ và chúng ta thực sự muốn họ cảm thấy tốt hơn.

Hãy cùng thảo luận với con những vấn đề này:

- Tại sao nói lời xin lỗi không phải lúc nào cũng đủ?

- Tự hỏi làm thế nào chúng ta có thể cho ai đó biết rằng chúng ta thực sự hối tiếc về sai lầm của mình?

- Con có thể làm gì để giúp đỡ khi gây tổn thương cho ai đó?

Xin lỗi không phải là điều đúng đắn để nói mọi lúc

Lời xin lỗi có thể bị lạm dụng quá mức và khiến chúng trở nên kém ý nghĩa hơn. Hãy cho con kiến thức và quyền quyết định khi nào lời xin lỗi là phù hợp và khi nào không cần thiết.

Luyện tập các tình huống khi con có thể cảm thấy tiếc và nói điều đó và khi con không cần phải xin lỗi.

Có kỹ năng nhận biết khi nào một lời xin lỗi là cần thiết sẽ là tài sản suốt đời và sẽ mang lại cho con cảm giác có quyền lực đối với lời nói cũng như hành động của mình, điều này rất cần thiết để giúp con trở thành người có ý nghĩa với những gì con nói.

Duy trì luyện tập cùng nhau

Nói lời xin lỗi thực sự có ý nghĩa có thể là một kỹ năng khó đối với trẻ em cũng như người lớn. Bằng cách hướng dẫn con học và luyện tập nghệ thuật xin lỗi có ý nghĩa, bạn đang đầu tư vào sức khỏe tinh thần và xã hội của con suốt đời. Và dĩ nhiên đó là điều bạn sẽ không bao giờ hối tiếc.