Gần đây, trong một buổi họp lớp sau nhiều năm xa cách, một nhóm cựu học sinh ở Trung Quốc đã có dịp trò chuyện cùng nhau về công việc và cuộc sống hiện tại. Đúng như dự đoán, những học sinh từng được xem là "ngôi sao học tập" năm nào nay đã tốt nghiệp từ các trường đại học danh tiếng, phần lớn đều có sự nghiệp ổn định, làm việc trong các tập đoàn lớn hoặc đảm nhiệm vị trí trong cơ quan nhà nước.

Tuy nhiên, có hai trường hợp đặc biệt thu hút sự chú ý. Một cựu học sinh từng không quá xuất sắc trong học tập, thậm chí thường bị xem là "nghịch ngợm" trong lớp, nay lại kinh doanh thành công với nguồn thu nhập đáng kể. Trong khi đó, một nữ sinh trước đây vốn ít nói, học lực trung bình, giờ đây đã trở thành tác giả của nhiều cuốn sách bán chạy.

Thực tế cho thấy, thành tích học tập không phải là yếu tố quyết định duy nhất đến sự thành công trong tương lai. Những đứa trẻ thực sự có triển vọng vươn xa trong 10 năm tới thường sở hữu bốn đặc điểm quan trọng dưới đây.

1. Khả năng giao tiếp và tạo dựng quan hệ

Ở trường, có những đứa trẻ không nổi bật về học tập nhưng lại rất được bạn bè yêu mến. Chúng có thể không phải là học sinh xuất sắc nhưng lại có sự khéo léo trong giao tiếp, biết cách gây thiện cảm với mọi người.

Thực tế, kỹ năng giao tiếp chiếm tới 85% trong sự thành công của một người, trong khi kiến thức chuyên môn chỉ chiếm 15% – theo nghiên cứu của Dale Carnegie (tác giả cuốn Đắc Nhân Tâm). Những đứa trẻ biết cách kết nối với mọi người sẽ dễ dàng nắm bắt cơ hội, xây dựng quan hệ và phát triển sự nghiệp trong tương lai.

Cha mẹ nên làm gì?

- Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoại khóa để rèn luyện kỹ năng giao tiếp.

- Dạy trẻ cách lắng nghe, đặt câu hỏi và bày tỏ quan điểm một cách tự tin.

- Tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với nhiều môi trường khác nhau để mở rộng mối quan hệ xã hội.

2. Khả năng độc lập và tư duy chủ động

Một đứa trẻ thiếu chính kiến, luôn dựa dẫm vào cha mẹ sẽ khó có thể đạt được thành công lớn trong tương lai. Những người có khả năng suy nghĩ độc lập, biết tự đưa ra quyết định sẽ dễ dàng vượt qua thách thức và tìm ra con đường riêng cho mình.

Nhà tâm lý học Angelika Fass từng đưa ra nhận định: "Trẻ em dám tranh luận với cha mẹ khi còn nhỏ thường có xu hướng tự tin, độc lập và sáng tạo hơn khi trưởng thành".

Cha mẹ nên làm gì?

- Cho phép trẻ bày tỏ ý kiến riêng, thay vì áp đặt suy nghĩ của cha mẹ.

- Dạy trẻ cách tự giải quyết vấn đề, không can thiệp quá mức vào mọi quyết định của con.

- Khuyến khích trẻ thử nghiệm, trải nghiệm và chấp nhận rủi ro trong phạm vi an toàn.

3. Khả năng quản lý tài chính và có tố chất kinh doanh

Những đứa trẻ có sự nhạy bén về tài chính thường dễ đạt được sự độc lập về kinh tế sớm hơn những người khác. Một ví dụ điển hình là tỷ phú Warren Buffett – ngay từ nhỏ ông đã bắt đầu kinh doanh bằng cách bán kẹo cao su và nước ngọt trước cửa nhà.

Tư duy kiếm tiền từ sớm không chỉ giúp trẻ hiểu giá trị của đồng tiền, mà còn rèn luyện khả năng quản lý, đầu tư và phát triển tài chính trong tương lai.

Cha mẹ nên làm gì?

- Dạy con cách quản lý tiền tiêu vặt, khuyến khích con tiết kiệm và chi tiêu hợp lý.

- Hướng dẫn trẻ cách kiếm tiền từ những công việc nhỏ, giúp con hiểu được giá trị của lao động.

- Tạo điều kiện để trẻ tham gia vào các dự án kinh doanh nhỏ, từ đó rèn luyện tư duy tài chính.

4. Khả năng sáng tạo và kỹ năng thực hành

Với sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa, những công việc chỉ yêu cầu kiến thức lý thuyết mà thiếu sáng tạo và tư duy thực tiễn sẽ dần bị thay thế. Trong tương lai, những đứa trẻ biết "nghịch ngợm" đúng cách, thích khám phá và sáng tạo sẽ có nhiều lợi thế hơn cả.

Ví dụ, Vương Hưng Hưng – người sáng lập hãng robot Unitree Robotics ở Trung Quốc, từ nhỏ đã rất đam mê chế tạo và lắp ráp thiết bị. Mặc dù không phải là học sinh xuất sắc, nhưng nhờ khả năng sáng tạo và kỹ năng thực hành vượt trội, ông đã sáng lập công ty robot hàng đầu thế giới.

Cha mẹ nên làm gì?

- Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động sáng tạo, như vẽ tranh, lắp ráp mô hình, lập trình robot.

- Cho phép trẻ thử nghiệm và khám phá, ngay cả khi chúng mắc lỗi.

- Đừng ngăn cản con khi chúng tò mò, đặt câu hỏi hoặc có những ý tưởng kỳ lạ.

Sau 10 năm nữa, những đứa trẻ có thể đạt được thành công lớn không chỉ là những học sinh giỏi toàn diện, mà quan trọng hơn, chúng phải có tư duy giao tiếp, độc lập, tài chính và sáng tạo.

Là cha mẹ, thay vì chỉ tập trung vào điểm số, hãy dành thời gian để bồi dưỡng các kỹ năng sống và tư duy thực tế cho con. Một đứa trẻ có khả năng thích nghi, sáng tạo và kiên định với lựa chọn của mình sẽ luôn tìm được con đường dẫn đến thành công, bất kể xuất phát điểm ra sao.