Rất nhiều người mẹ cảm thấy vô cùng buồn rầu, lo lắng khi mỗi lần về thăm ông bà, đặc biệt là Tết sum họp mà con cứ lầm lì khi mọi người, nhất quyết chẳng chịu chào hỏi.

"Bé nhà mình đã 24 tháng tuổi, bình thường bé có thể nói "ạ" và "dạ", nhưng những lúc bảo bé chào hỏi khi gặp người lớn tuổi như ông bà thì con nhất quyết không nói. Liệu có phải bé quá lì hay có sự phát triển bất thường gì không?".

"Mình thấy bực mình nên mắng luôn, vừa mất vui ngày Tết lại rước thêm bực vào người. Con cũng lăn ra khóc vì bị mắng".

"Ông bà cũng mong đợi giây phút gặp mặt cháu. Ai cũng thích 1 đứa cháu ngoan và vâng lời, nhưng con cứ như vậy sẽ làm ông bà thất vọng và bản thân bố mẹ cũng bị chê trách là "không biết dạy con".

Đó là những tâm sự của không ít mẹ bỉm trong ngày Tết về. Vậy làm sao để đối mặt với tình trạng này. Cùng nghe một số lời khuyên từ tác giả cuốn sách "Làm mẹ không áp lực".

Tại sao con không chịu chào hỏi, không nghe lời bố mẹ nói?

Gs. Amanda, ĐH Columbia, Mỹ đã cho biết: Các vùng não bộ chi phối cho hoạt động học và phản ứng ngôn ngữ. Giai đoạn trước 2 tuổi là lúc trẻ học ngôn ngữ, ngôn ngữ đối với trẻ rất mới lạ và trẻ hào hứng với âm và ngữ điệu. Chính điều này làm trẻ hứng thú với việc phát âm và lặp lại điều cha mẹ nói.

Tuy nhiên, khi bước sang giai đoạn 2 - 3 tuổi, 3 vùng não bộ gồm Anterior Cingulate, Prefrontal Cortex, Orbitofrontal Cortex bắt đầu phát triển để hình thành tính độc lập ở trẻ để giúp trẻ đối phó với các tình huống cần phân tích sâu hơn trong đáp ứng cảm xúc xã hội (ví dụ người lạ).

Trong giai đoạn này, trẻ nghe điều bạn bảo, nhưng trẻ không hẳn sẽ lặp lại điều bạn bảo, tuy nhiên não trẻ vẫn đang tiếp nhận nó như máy thu. Những biểu hiện đứng nép mình, cúi nhìn hay len lén nhìn ai đó hoặc lầm lì chỉ là những biểu hiện bình thường của các hoạt động khởi đầu cho phối hợp 3 vùng nêu trên để trẻ phát triển tính độc lập và sự tự điều chỉnh cảm xúc.

Khi nào trẻ hoạt bát, thích nói và nghe lời người lớn?

Từ 3 - 6 tuổi, bạn sẽ ngạc nhiên, thậm chí nhức đầu với việc nói luyên thuyên của trẻ, cái gì cũng hỏi, thậm chí biết giải thích, diễn giải và cũng có lúc sẽ vòi vĩnh mãi 1 thứ. Khi đó, việc phối hợp 3 vùng nêu trên đã hoàn tất. Tức là, tín hiệu từ 2 vùng Prefrontal Cortex và Orbitofrontal Cortex sẽ truyền cho Anterior Cingulate để quyết định 2 tác vụ là nhận thức và cảm xúc. Kết quả sự phối hợp này là trẻ đáp ứng điều bạn bảo, hỏi, thậm chí giải thích, đôi lúc câu giải thích của trẻ "rất ngây ngô" theo kiểu trẻ con.

Cha mẹ nên làm gì khi trẻ không chịu nghe lời?

Không có gì sai khi trẻ trong độ tuổi 2-3 tuổi lười đáp "dạ hoặc vâng" đối với một ai đó. Cha mẹ cũng không nên ép bé phải "dạ" khi trẻ không muốn.

Khi gặp người lạ (ông bà không sống cùng gia đình cũng được xem là người lạ, bé xem tất cả ai nếu không gặp bé ít nhất 3 tiếng mỗi ngày thì đối với bé đều là người lạ), cha mẹ có thể nói chuyện 1 lúc với người này, có thể bế bé vào lòng để bé xem phản ứng của cha mẹ với người này. Bé sẽ dễ quen và chịu giao tiếp hơn.

Điều cha mẹ nên tránh

Cha mẹ hay nói như thế này "Nói dạ đi con, chào ông bà đi con, mồm đâu, không biết mở miệng ra à" hoặc "Nó lì lắm, lúc nào thích thì chào, lúc không thì không nói lời gì"...

Thực tế, những câu nói đó có thể ảnh hưởng đến nhận thức của trẻ. Lí do vì như đã nói ở trên, trẻ không lặp lại hay đáp ứng câu hỏi của người lớn do não bộ đang học sự phân tích, tuy nhiên trẻ vẫn đang ghi nhận. Những lời nói tiêu cực từ cha mẹ sẽ làm ảnh hưởng đến phân tích nhận thức của trẻ.

Cha mẹ nên thong thả và thư giãn khi bé không chịu chào hỏi, kiên nhẫn tạo tình huống để khuyến khích bé nói "xin chào" với mọi người và bất cứ vật nuôi nào, không nên nói hay chỉ trích con.