Hội chứng đột tử ở trẻ nhỏ (SIDS) là cái chết không rõ nguyên nhân, thường xảy ra trong khi ngủ, phổ biến ở trẻ dưới 1 tuổi, nhiều khi trẻ không có bất ổn gì về sức khỏe.

Mặc dù nguyên nhân gây đột tử chưa được làm rõ, nhưng có vẻ như SIDS có thể liên quan đến các khiếm khuyết trong phần não của trẻ sơ sinh có chức năng kiểm soát hơi thở và kích thích khi ngủ.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một số yếu tố có thể khiến trẻ gặp nhiều rủi ro hơn. Ngoài ra, một số biện pháp bạn có thể thực hiện để giúp bảo vệ con bạn khỏi SIDS.

1. Nguyên nhân gây đột tử ở trẻ nhỏ

Các yếu tố về thể chất và môi trường, chất lượng giấc ngủ có thể khiến trẻ nhỏ dễ bị SIDS hơn. Những yếu tố này khác nhau ở từng trẻ. Cụ thể:

Các yếu tố thể chất liên quan đến đột tử ở trẻ nhỏ (SIDS) bao gồm:

- Khuyết tật não bộ. Một số trẻ sơ sinh được sinh ra với các vấn đề khiến chúng có nhiều khả năng tử vong vì SIDS. Ở nhiều trẻ này, phần não kiểm soát hơi thở và cảm giác ngủ chưa đủ trưởng thành để hoạt động bình thường.

- Cân nặng khi sinh thấp. Sinh non hoặc sinh nhiều làm tăng khả năng não của trẻ chưa trưởng thành hoàn toàn, vì vậy trẻ có ít khả năng kiểm soát các quá trình tự động như nhịp thở và nhịp tim.

- Bệnh về đường hô hấp. Nhiều trẻ sơ sinh đột tử khi bị cảm lạnh, có thể do vấn đề hô hấp của bé có vấn đề.

- Môi trường ngủ: Môi trường ngủ cũng sẽ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ của bé và làm tăng nguy cơ bị đột tử như:

+ Nằm sấp hoặc nằm nghiêng: Trẻ nằm ở những tư thế này để ngủ có thể khó thở hơn trẻ nằm ngửa.

+ Ngủ trên bề mặt mềm mại: Nằm úp mặt trên chăn bông, nệm mềm hoặc giường nước có thể làm tắc đường thở của trẻ sơ sinh.

+ Ngủ chung giường: Trẻ ngủ cùng phòng với cha mẹ, anh chị em hoặc vật nuôi dễ bị SIDS hơn.

- Quá nhiệt. Mặc quá ấm khi ngủ có thể làm tăng nguy cơ SIDS ở trẻ.

2. Yếu tố làm tăng nguy cơ đột tử ở trẻ nhỏ

Mặc dù hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh có thể tấn công bất kỳ trẻ sơ sinh nào, nhưng các nhà nghiên cứu đã xác định được một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở trẻ, bao gồm:

- Giới tính: Các bé trai có nguy cơ tử vong vì SIDS cao hơn so với các bé gái

- Tuổi: Trẻ sơ sinh dễ bị tổn thương nhất trong khoảng thời gian từ tháng thứ hai đến tháng thứ tư.

- Di truyền: Trẻ sơ sinh có anh chị em hoặc anh chị em họ bị SIDS có nguy cơ bị đột tử cao hơn.

- Hút thuốc lá thụ động. Trẻ sơ sinh sống với người hút thuốc có nguy cơ mắc SIDS cao hơn.

- Sinh non. Việc sinh sớm và nhẹ cân đều làm tăng khả năng bị SIDS của bé.

Ngoài ra, nếu trong thời kỳ mang thai, người mẹ dưới 20 tuổi, hút thuốc lá, sử dụng ma túy hoặc rượu, chăm sóc trước khi sinh không đầy đủ cũng sẽ làm tăng nguy cơ con sau khi sinh sẽ bị đột tử.

3. Cách phòng ngừa đột tử ở trẻ nhỏ

Không có cách phòng ngừa hoàn toàn chứng đột tử ở trẻ. Tuy nhiên, cha mẹ có thể làm giảm nguy cơ, bảo vệ con bằng một số biện pháp như:

- Đặt trẻ nằm ngửa khi ngủ: Trẻ có nguy cơ bị đột tử cao hơn khi nằm nghiêng hoặc nằm sấp. Thay vào đó, cha mẹ nên để con nằm ngửa, kê gối vừa đủ.

- Đảm bảo không gian ngủ: Để tránh bị ngạt thở hãy luôn đặt trẻ nằm ngủ trên nệm hoặc bề mặt cứng trong nôi hoặc cũi. Khi ngủ không đặt chăn, mền, gối, da cừu, đồ chơi nhồi bông gần bé.

- Không hút thuốc khi có em bé: Khói thuốc lá là một trong những yếu tố làm gia tăng nguy cơ đột tử ở trẻ. Vì vậy, khi có bé cha mẹ không nên hút thuốc, nên nhắc nhở mọi người nếu như có hành động hút thuốc.

- Giữ cho bé không bị quá nóng: Khi ngủ, cha mẹ nên mặc quần áo mỏng nhẹ và giữ nhiệt độ phòng ở mức phù hợp. Nếu lo bé bị lạnh, mọi người có thể sử dụng một chiếc bao ngủ dành cho bé.

- Cho trẻ ngủ cùng phòng nhưng khác giường, đặc biệt không nên cho trẻ ngủ cùng em bé khác. Cha mẹ có thể đặt con ngủ ở cũi, thường xuyên theo dõi tình trạng của con.

- Nên cho trẻ bú sữa mẹ. Các chuyên gia khuyến cáo, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất của trẻ sơ sinh. Vì vậy, các mẹ nên cố gắng cho con dùng sữa mẹ là chủ yếu, có thể kết hợp thêm sữa công thức để tăng cường sự phát triển cho con.

- Cân nhắc sử dụng vú giả để đưa con vào giấc ngủ, điều này cũng giúp giảm nguy cơ bị SIDS. Tuy nhiên, chỉ nên dùng vú giả khi con đã được 3-4 tuần tuổi. Nếu con không thích dùng vú giả không nên gượng ép. Đặc biệt, khi con đã ngủ và rơi núm vú giả ra ngoài, không nên đặt lại miệng của bé.

- Chủng ngừa cho con trẻ: Bằng chứng cho thấy trẻ sơ sinh đã được chủng ngừa theo khuyến nghị của Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ và CDC có nguy cơ SIDS giảm 50% so với những trẻ không được chủng ngừa đầy đủ.

Có thể nói, tình trạng đột tử ở trẻ nhỏ có thể gặp ở bất kỳ trường hợp nào. Mặc dù không thể phòng ngừa hoàn toàn nhưng đảm bảo môi trường và chất lượng giấc ngủ cho con có thể làm giảm nguy cơ bị SIDS.