Chán ăn, sụt cân: Dấu hiệu ung thư gan
Bệnh nhân thường thấy đau hạ sườn phải; suy kiệt, chán ăn, sụt cân trong thời gian ngắn; xuất huyết do u gan vỡ; sốt do u gan hoại tử hay hội chứng cận ung thư.
Bị mệt mỏi, chán ăn, sụt cân nhanh trong thời gian ngắn, cô Nguyễn T. H, 60 tuổi (Tiền Giang) chủ quan nghĩ do tuổi già nên không để tâm. Đến khi đau dữ dội ở hạ sườn phải, cô H đến khám ở Bệnh viện Bình Dân (TP.HCM) và bất ngờ nhận kết quả ung thư (UT) gan giai đoạn cuối.
Theo BS Nguyễn Cao Cương - Trưởng Khoa U gan, Bệnh viện Bình Dân TP.HCM, ở Bệnh viện Bình Dân, đa số các bệnh nhân UT gan đến nhập viện khi bệnh tình đã nặng và di căn.
Diễn biến thầm lặng
Khảo sát của Hội Khoa học Tiêu hóa VN cho thấy, mỗi năm VN có khoảng 10.000 trường hợp mắc mới UT gan, hầu hết đều phát bệnh ở giai đoạn cuối; nam mắc bệnh cao gấp 4 lần nữ. Cùng với UT dạ dày và UT cổ tử cung, UT gan là bệnh lý có nhiều người mắc nhất ở nước ta.
Theo BS Cương, khoảng 80% bệnh nhân UT gan do nhiễm siêu vi viêm gan B, C. Còn lại do biến chứng của xơ gan, viêm gan.
Ở giai đoạn khởi phát, bệnh nhân hầu như không có triệu chứng gì. Ở giai đoạn muộn, thường thấy đau hạ sườn phải; suy kiệt, chán ăn, sụt cân trong thời gian ngắn; xuất huyết do u gan vỡ; sốt do u gan hoại tử hay hội chứng cận ung thư.
Các bệnh nhân đăng ký khám ở Khoa u gan , BV Bình Dân TP.HCM (Ảnh: P.Tú)
"Trong đó, đau hạ sườn phải và sụt cân nhanh là triệu chứng thường thấy nhất, gặp ở trên 70% các bệnh nhân khám và điều trị ở Bệnh viện Bình Dân", BS Cương cho biết.
Thông thường, UT gan tiến triển theo con đường: Từ viêm gan mãn - xơ gan- tăng sinh tuyến (tế bào ung thư phát triển bất thường)- UT gan sớm- UT gan muộn.
Theo BS Cương: "Diễn tiến từ viêm gan mãn đến UT giai đoạn muộn khoảng 20 năm. Đây là một trong những lý do giải thích vì sao 2/3 bệnh nhân UT gan thường gặp ở độ tuổi 40 trở lên".
Phát hiện trễ: Chỉ sống được nhiều nhất là 1 năm
Theo BS Cương, nếu bệnh nhân UT gan được phát hiện sớm, khi u gan nhỏ hơn 3cm, sẽ được phẫu thuật cắt u. 60- 70% bệnh nhân trong số đó sống được trên 5 năm. Thậm chí nhiều trường hợp sống trên 20 năm chưa tái phát.
Nếu phát hiện trễ và không được điều trị, bệnh nhân chỉ sống được 4- 6 tháng; được điều trị đầy đủ, bệnh nhân kéo dài sự sống được khoảng 1 năm.
Còn khi đã ở giai đoạn chót với những triệu chứng như đau bụng, khó thở, suy nhược, gan to, vàng da, cổ trướng...thì khó có biện pháp nào can thiệp hữu hiệu. Lúc này, sự sống của bệnh nhân chỉ được tính bằng ngày.
BS Cương lưu ý, đối với những bệnh nhân xơ gan, cần đi siêu âm 3 tháng 1 lần, làm xét nghiệm thử nghiệm để tránh bệnh diễn tiến. Bệnh nhân siêu vi viêm gan B phải điều trị để không đến giai đoạn ung thư.
Ngoài ra, mọi người nên siêu âm định kỳ, tiêm vắcxin ngừa viêm gan do virus, giảm rượu bia, không ăn những thực phẩm nấm mốc...