"Rừng Nauy": Bi kịch của các nhân vật bắt nguồn từ sex?

Cách nhìn về sex

Truyện của Murakami đậm đặc không khí sex. Người ta sống, người ta gặp nhau, người ta làm tình với nhau, người ta khám phá từng centimet trên cơ thể nhau. Nhưng sex không phải là nguyên nhân cho tất cả những bi kịch mà các nhân vật gặp phải.

Truyện của Murakami đặc quánh không khí sex

Với Murakami, bi kịch mà các nhân vật trong "Rừng Nauy" gặp phải xuất phát từ một nguyên nhân sâu xa hơn - thời cuộc của nước Nhật khi đó. "Cuộc khủng hoảng của thế hệ trẻ Nhật Bản cuối thập kỷ 1960. Đó không chỉ là sự đớn đau của linh hồn và thân xác đang phải vượt ngưỡng ngây thơ, mà còn là sự thất vọng lớn lao trước những biến đổi ngu xuẩn của thời cuộc" (Lời tựa của cuốn "Rừng Nauy" xuất bản từ tiếng Việt).

Nhưng sex không phải là nguyên nhân chính gây nên những bi kịch của các nhân vật

Mỗi nhân vật của Murakami là một thế giới riêng biệt, tồn tại trong sự giằng xé giữa quá khứ và hiện tại, giữa hiện thực và mơ ước. Họ tìm nhau trong quá trình tìm kiếm chính mình và tìm kiếm ý nghĩa của cuộc sống. Sex, với Murakami chỉ là một chặng trong chuỗi hành trình tìm kiếm ấy. Sex không phải là nguyên nhân vì thế nó không giải quyết được những tồn tại trong các nhân vật. Ngược lại, mỗi lần chạm vào nhau là thêm một lần họ mất dấu và lạc lối. Họ cô đơn, lạc lõng, bơ vơ và đáng thương. Họ không biết mình là ai, tồn tại trong thế giới này để làm gì. Kết thúc cho một chuỗi hành trình tìm kiếm vô vọng, Kizumi, Naoko phải tìm đến cái chết. Còn Wantanabe bước ra khỏi quá khứ lẫn hiện tại để rồi rơi vào một chốn hoang mang vô định "tôi đang ở đâu?"

Mỗi nhân vật của Murakami là một thế giới riêng biệt

Còn với bộ phim "Rừng Nauy", Đạo diễn Trần Anh Hùng lại cho rằng, tình dục chính là nguyên nhân duy nhất dẫn đến bi kịch của các nhân vật trong phim. Theo cách lý giải của đạo diễn này thì "Watanabe yêu phải một người không có khả năng làm tình mà khổ hơn nữa là chỉ có khả năng làm tình một lần. Khi Naoko đẩy Watanabe ra và biến mất cũng chính là lúc Watanabe yêu Naoko nhất. Sau này, khi Watanabe hiểu lý do vì sao Naoko lại như vậy thì Watanabe mới cho mình nhiệm vụ cứu Naoko. Vì thế Watanabe không thể đón nhận tình yêu của Midori dành cho mình. Nếu đón nhận tình cảm của Midori thì có nghĩa là Watanabe bỏ rơi Naoko.

Khi Naoko chết, Watanabe nghĩ rằng mình không cứu được Naoko và mình có tội. Còn vấn đề của Reiko là gì? Cũng là tình dục. Khi Watanabe ngủ với Reiko là anh đã trả lại khả năng tình dục cho Reiko để cô trở lại với một cuộc đời mới, cũng là lúc Watanabe thấy lòng mình nhẹ hơn một chút. Cái Watanabe không thể làm được cho Naoko thì đã làm cho Reiko. Khi nhân vật đã làm lành với cuộc sống thì lúc đó Watanabe mới có khả năng nói với Midori rằng anh yêu cô".

Còn với đạo diễn Trần Anh Hùng, sex là nguyên do duy nhất cho những bi kịch của các nhân vật

Chính vì với cách xuất phát điểm như thế, nên đúng như dịch giả Trịnh Lữ, người đã dịch cuốn "Rừng Nauy" sang tiếng Việt nhận định "với bộ phim này, mọi thứ có vẻ hơi đơn giản".

Ông Trịnh Lữ cũng cho rằng, Naoko và Midori: "Nhân vật nào cũng có vẻ đèm đẹp, xinh xinh, vừa phải và không khác biệt về tâm lý. Nhân vật Midori trong cuốn tiểu thuyết rất hay và mạnh mẽ chứ không nhờ nhờ, mờ mờ như vậy. Naoko thì hơi già và sắc sảo hơn quá so với nhân vật được mô tả trong truyện".

Sự tươi sáng của Midori đến từ những góc quay, từ trang phục hơn là từ thần thái của diễn viên

Phong cách làm phim của Trần Anh Hùng

"Rừng Nauy" tiếp tục khẳng định phong cách làm phim rất riêng của đạo diễn Trần Anh Hùng. Xuyên suốt phim là những mẩu đối thoại ngắn, chậm, có những cảnh trò chuyện nhưng thực chất đó là đoạn độc thoại riêng của một nhân vật.

 Rừng Nauy có rất nhiều cảnh quay đẹp

Một điểm mạnh khác của Trần Anh Hùng là hình ảnh. Những cảnh rừng xanh bát ngát, những ngọn núi tuyết phủ trắng xóa làm nền cho những cuộc gặp gỡ của Wantanabe và Naoko. Có những khi, người xem phải căng mắt ra tìm Naoko và Wantanabe, khi ấy chỉ như những đốm nhỏ giữa bạt ngàn của rừng xanh và tuyết trắng. Người xem có thể cảm nhận rõ sự cô độc, sự hoang mang, bế tắc, sự vùng vẫy trong vô vọng của các nhân vật.

Một sự sáng tạo rất riêng của Trần Anh Hùng khi Naoko tự tử, Wantanabe đã vứt bỏ tất cả để tìm tới hang đá bên bờ biển. Ở đó, giữa những cơn sóng đang gầm thét, gào rú, giữa những mỏm đá chênh vênh, một mình Wantanabe quằn quại, vật vã trong nỗi đau cùng cực. Sự dữ dội, tàn nhẫn và bao la của thiên nhiên làm nổi bật lên sự nhỏ bé, bất lực, đau đớn của Wantanabe.

Cách sử dụng ánh sáng của Trần Anh Hùng luôn tạo được ấn tượng đặc biệt cho người xem

Mặc dù đúng như theo đánh giá của dịch giả Trịnh Lữ, nhân vật Naoko của Trần Anh Hùng có vẻ già dặn, từng trải, sắc sảo hơn rất nhiều so với Naoko của Murakami nhưng không thể phủ nhận được diễn xuất của nữ diễn viên Rinko Kikuchi. Mặc dù cái mong manh, khó nắm bắt của Naoko, Rinko Kikuchi không thể hiện được. Naoko của Rinko mạnh mẽ hơn. Naoko hoang mang, cô đơn tới tận cùng nhưng luôn tìm mọi cách quẫy đạp, vùng vẫy để tìm cách thoát ra khỏi tình trạng đó, dù chỉ là trong tuyệt vọng. Nếu như trong truyện, sự xuất hiện ngắn ngủi nhưng luôn luôn bừng sáng của Midori là điểm cuốn hút đối với độc giả thì khi xem phim sự trầm lắng, nỗi cô đơn, sự vật vã một cách tuyệt vọng, bế tắc trong tận cùng nỗi đau của Naoko lại chiếm trọn được cảm xúc của  khán giả khi xem phim.

Naoko trong phim không có được sự mong manh, mơ hồ, khó năm bắt nhưng lại khá mạnh mẽ và quyết liệt

"Rừng Nauy" có thể không phải là một bộ phim thể hiện đúng tinh thần của cuốn tiểu thuyết. Có thể phim quá đơn giản và hời hợt so với chiều sâu của tác phẩm văn học nhưng với cách làm phim của Trần Anh Hùng, công chúng vẫn có thể tìm được cho mình những rung động riêng.