Quay cuồng việc nhà vì Ô sin làm giá
Cứ mỗi dịp sau Tết, không ít gia đình khốn đốn vì người giúp việc (Ô sin) chưa đến làm việc hoặc đột ngột bỏ làm. Người thì quay cuồng việc nhà vì thiếu ô sin, người lại xin nghỉ làm không lương hoặc ẵm con đến chỗ làm vì không có người trông.
Chị Kim Anh (ở đường Bưởi, Hà Nội) ấm ức chia sẻ, giáp Tết chị lo cho cô bé giúp việc về quê như lo cho người nhà. Nào quà bánh, mứt Tết cho gia đình, còn cho riêng cô bé hai bộ quần áo mới, tiền lương, tiền lì xì… Đồng thời dặn dò kỹ lưỡng người nhà đưa cô bé lên ô tô cẩn thận, rồi điện cho bố cô bé báo giờ ô tô tới để đón con về. Chị bảo làm tất cả như thế chỉ mong cháu ra làm đúng mùng 6 Tết để vợ chồng chị đi làm.
Đề phòng bị Ô sin xù việc như năm trước, mấy ngày Tết, chồng chị gọi điện liên tục để nhắc nhở bố mẹ cô bé chuẩn bị cho con đi làm. Đùng một cái mùng 5 Tết, bố cô bé trả lời phải tăng thêm 500.000 đ/tháng và phải cho con nghỉ tới Rằm… mới chịu để con lên làm tiếp. Khó chịu với cách cư xử đó, chồng chị cho Ô sin nghỉ việc luôn. Báo hại, chị phải nghỉ phép để ở nhà trông con và nhờ người tìm Ô sin, bởi anh là quản lý không thể nghỉ việc. Tuy vậy, anh cũng biết chia sẻ, phụ chị cho con ăn trước khi đi làm.
Trong khi chờ Ô sin trở lại, chị Tươi đành phải thuê giúp việc theo giờ để chăm con và dọn dẹp nhà cửa. Ảnh: H.M
Chị Yến (ở Hưng Yên) cũng khổ sở vì không thuê được Ô sin. Chị mới sinh con thứ hai được 7 tháng. Ông bà nội, ngoại tuổi cũng đã cao nên chẳng thể nhờ cậy. Chồng chị Yến đã liên lạc với một số trung tâm giới thiệu người giúp việc, nhưng chỗ nào cũng bảo phải đợi vì số gia đình cần người xếp hàng dài. Một người họ hàng xa cũng đồng ý giúp anh chị nhưng lại hẹn hết tháng Giêng mới sắp xếp được. Vậy là, vợ chồng đành phải chia nhau việc nhà.
Mỗi sáng chị Yến dậy sớm mua thực phẩm. Chồng đưa con đi ăn sáng rồi chở con lớn đi mẫu giáo, chiều về anh lại tất tả đón con. Chị Yến không thể nghỉ làm nên đành phải cắp con còn ẵm ngửa đến chỗ làm. Chiều về, trong lúc chị nấu ăn, ông xã đưa con đi tắm. Trong lúc chị giặt giũ, dọn nhà, chồng chị lại cho con bé uống sữa, ru con lớn ngủ…Nhiều hôm đến khuya, việc nhà mới tươm tất, hai vợ chồng mệt nhoài lăn ra ngủ chả thiết tha chuyện chăn gối.
Gia đình chị Nguyễn Thị Tươi (ở Hà Đông, Hà Nội) thì chọn cách thuê người làm việc nhà theo giờ trong thời gian chờ người giúp việc ở quê ra sau Tết. Nhà chị rộng, con nhỏ, hai vợ chồng đi làm tối mặt cả ngày. Tuy ông bà ở cùng nhưng đều lớn tuổi nên không giúp được dọn dẹp. Trước Tết, Ô sin nhà chị bảo mùng 6 Tết sẽ lên nhưng tới giờ vẫn mất dạng. Gọi điện thì cô bé xin tới hết tháng Giêng sẽ ra, chị phải nhờ bạn tìm hộ một người giúp việc tạm thời trong thời gian từ nay tới lúc đó, tính công 200.000đồng/ngày. "Trong lúc này thì đành chấp nhận, chứ mình đi làm cả ngày lương cũng chỉ được vài triệu/tháng. Trả lương theo giờ thế này thì đi làm chỉ đủ trả lương Ô sin”, chị Tươi ngao ngán cho biết.
Đủ chiêu làm giá
Học hết cấp 3, nhà nghèo nên cháu Phạm Thu Hằng (ở Bắc Giang) đi làm giúp việc nhiều năm nay. Gia chủ Hằng giúp việc, công việc không nhiều, hàng ngày chỉ phải bế bé, nấu cơm, lau dọn nhà cửa... Gia chủ thương Hằng nhà nghèo, cô bé lại ngoan ngoãn, biết nghe lời chủ nên được coi như người nhà, được đi chơi, du lịch, tiệc tùng cùng gia đình. Năm thứ nhất về quê ăn Tết, Hằng rất muốn lên đúng mùng 6 Tết để cô chú chủ nhà đi làm. Nhưng bố mẹ Hằng không cho, ép cô bé đòi gia chủ trả thêm 300.000đồng/tháng mới cho lên đi làm. Hằng kể, bố mẹ Hằng chỉ hơn gia chủ vài tuổi, đến vụ thì thuê người làm đồng (chứ không đi làm). Mẹ Hằng chỉ phải lo cơm nước ở nhà, bố Hằng thì mua hai con… khỉ về nuôi chơi. Lương hàng tháng gia chủ trả vào tài khoản ngân hàng cho bố mẹ ở quê giữ cả, bảo sau này Hằng đi lấy chồng còn dùng. Năm thứ hai, bố mẹ Hằng cũng “làm giá” ép gia chủ như vậy và đòi hỏi thêm một số điều kiện nữa. Hai bên không thống nhất được, thế là dù đánh ô tô về quê đón Hằng nhưng gia chủ phải ấm ức về không và cho con đi học mẫu giáo sớm.
Đó là chuyện Ô sin nhỏ tuổi, còn các Ô sin lớn tuổi thì rất sành sỏi việc “làm giá”. Người viện lý do con đau ốm, gia đình có công chuyện… để đánh bài chuồn.
Theo ông Trần Duyên Hải, Giám đốc Trung tâm dạy nghề nhân đạo, tạo việc làm cho trẻ em tàn tật Việt Nam - nơi cung ứng hơn 1.000 lượt lao động giúp việc/năm ở Hà Nội - tình trạng Ô sin thất hứa thời gian đi làm lại và đòi “tăng lương” cao hơn sau Tết đã tồn tại nhiều năm nay. Các trung tâm giới thiệu việc làm cũng rất khó khăn trong việc đôn đốc họ quay trở lại làm việc.
Hiện nghề giúp việc là đối tượng lao động “cao giá”, với mức thuê 3,5 – 4 triệu đ/tháng mà nhiều gia chủ quá cần người làm đầu năm vẫn phải cắn răng chịu. Tại Trung tâm môi giới việc làm thanh niên (Hà Nội), dịp này nhận được nhiều hợp đồng tìm Ô sin, tuy vậy chỉ đáp ứng được 10%. Nguyên nhân do đầu năm khan hiếm Ô sin, cầu cao hơn cung khoảng 70% so bình thường.
Ông Trần Duyên Hải cho biết thêm, nguyên nhân khiến Ô sin trốn việc, nhảy việc thì nhiều, nhưng chủ yếu là đòi tăng lương, đòi hỏi thêm điều kiện… ép gia chủ vì cần người mà đồng ý, nhất là những gia đình có con nhỏ, có người già hay người đau ốm, khiến họ đã khó càng thêm khó khăn hơn. Chủ nhà nào chấp thuận thì Ô sin trở lại, không thuận thì tìm Ô sin khác. Bên cạnh đó cũng có nhiều chủ nhà sợ Ô sin không lên đúng hẹn nên “chiều” quá, tạo điều kiện cho Ô sin lợi dụng làm giá đầu năm.
Theo bà Nguyễn Ngọc Trinh, Giám đốc Trung tâm giới thiệu việc làm thanh niên Hà Nội, giúp việc gia đình theo giờ khá mới mẻ nhưng tiện ích, tiết giảm chi phí so với việc thuê người giúp việc ở hẳn. Nhưng có khó khăn là Ô sin theo giờ rất khó lường về mặt an ninh. Để tránh những “tắt mắt”, mọi người nên thông qua trung tâm môi giới việc làm, vì đã qua “lọc” và có hợp đồng thỏa thuận về mức lương, số công việc, giờ làm, có giấy tờ tùy thân (CMND, sơ yếu lý lịch có chứng nhận của địa phương). Hoặc thuê người quen biết để sơ bộ biết về gia cảnh, địa chỉ, tính cách… để giao phó con cái, nhà cửa, tài sản cho họ trông giữ.